Sivil Toplum Üniversite İş Birliği: Yeniden Değerlendirme

Girişimci ve çevreci üniversite kadar, farklı disiplinler ekseninde popüler örnekler üretmek için sivil ve katılımcı üniversitelere de ihtiyacımız var.

Aktif olarak faaliyette bulunan 193 üniversitenin “2021 Yılı Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu” yayınlandı. Raporda, “Eğitim ve Öğretim”, “Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın”, “Uluslararasılaşma” kategorilerindeki veriler analiz edildi. Bu kapsamda sadece “Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk” başlığı incelenerek sivil toplum üniversite iş birliğini yeniden değerlendirmek önemli bir adım olacaktır. Yayınlar, patent faydalı model veya tasarım başvuruları nasıl takip ediliyorsa, sosyal sorumluluk çalışmaları da aynı düzeyde takip edilmelidir. 

2022 yılında sosyal sorumluluk kapsamında 148 üniversitede 3.424 sosyal sorumluluk projesi yürütülmesi masaya yatırılmalı ve geliştirilmesine yönelik strateji belgesi hazırlanmalıdır. Bu kapsamda raporda; topluma hizmet ve sosyal sorumluluk temel alanında sosyal sorumluluk projeleri, mesleki eğitim faaliyetleri, kariyer merkezi çalışmaları, kamu kurumları ile iş birliği ve dezavantajlı bireylere yönelik faaliyetler şeklindeki dokuz göstergeye ek olarak, katılımcılık, gönüllülük ve bağışçılık gibi göstergeler eklenmelidir. Ar-Ge, verimlilik artırma, ürün geliştirme, inovasyon gibi endüstriyel başlıklar gibi sosyal sorumluluğun ve topluma hizmetin ölçüleceği yeni başlıklar üretilmeli ve analizler yapılmalıdır. 

Verilen sertifikaların sivil ölçekleri geliştirilmeli, “öğrenci başına yapılan harcama miktarı” ve “üniversiteye kazandırılan bağış miktarı” ölçümleri gibi sosyal ölçümler artırılmalıdır. Bütçesinin %10 ve daha fazlasını Ar-Ge kapsamında harcayan üniversiteler açıklandığı gibi, sosyal sorumluluk için de yapılan harcamalar açıklanmalı, iyi örnekler ödüllendirilmelidir. Aktif öğrenci başına yapılan “cari harcama miktarı ortalaması 15.825 TL örneği gibi “öğrenci toplulukları harcama ortalaması” gibi yeni değerlendirme ölçütleri üretilmelidir. Böylece üniversitelerin bilimsel üretkenliği ve akademik performansı kadar sivil toplum üniversite iş birliği, sosyal katma değer hususları da yakından takip edilecek, öğrencilerin toplumsal yaşama uyumlarını sağlamak ve mezuniyet sonrası istihdam edilebilirliklerini artırmak kolaylaşacaktır.

Üniversite öğrenci sayıları dikkate alındığında her bir kampüsün sosyal sorumluluk olarak yaptığı ve yapacağı önemli işler var. 3.740.332 örgün öğretim öğrencisinin öğrenim süresince iletişim kuracağı kulüp, topluluk, platform, STK, vakıf ve kuruluşların da bir endeks şeklinde ele alınması gerekmektedir çünkü üniversiteler sadece formal eğitimin değil, sürekli eğitim merkezleri ile in-formal eğitimin hatta kampüslerde bulunan kulüp ve yurtlarla da non-formal eğitimin merkezleri olmalıdır. Öğrenciler kadar öğretim elemanlarının da sosyal sorumluluk değerlendirmesi yapılmalıdır. Bu açıdan “202 yükseköğretim kurumunda 78.687’si kadın, 95.807’si erkek olmak üzere 174.494 öğretim elemanının topluma hizmet derecesi açıklanmalıdır. 

Dünya sıralamalarında üniversitelerimizden 17’si ilk 1000’de yer alırken bunların 6’sı ilk 500’e girmesi nitelik konusunu gündeme taşıdığı gibi sivil yetkinliklerin de sıralamaya tabi olması gerekmektedir. “Marifet iltifata tabidir” anlayışıyla yürütülen sosyal sorumluluk sayısına göre Atatürk Ü. (418), Gaziantep Ü. (310), Sabancı Ü. (278), Sakarya Ü. (259) ve Ege Ü. (244) yönetici ve öğrencilerini tebrik ediyor, sivil yarışın yeni iş birlikleri ve kalkınma anlayışına vesile olmasını ümit ediyoruz. Çünkü, girişimci ve çevreci üniversite kadar, farklı disiplinler ekseninde popüler örnekler üretmek için sivil ve katılımcı üniversitelere de ihtiyacımız var.