Babalar Günü fikri kadınlardan çıkıyor

Babalar günü fikri Amerikan İç Savaşı sonrasında kadınlardan geliyor. Babalar gününün yaygın olarak kutlanmasını sağlayan kadın Sonora Louise Smart Dodd’un, 6 çocuğunu yalnız büyüten bir ebeveyn olan babasına ve tüm babalara ithafen bir anma günü düzenlenmesi çabaları 1910 yılında oldukça ilgi görüyor. Bundan 62 yıl sonra dönemin başkanı Richard Nixon tarafından da ABD’de resmi tatil […]

Babalar günü fikri Amerikan İç Savaşı sonrasında kadınlardan geliyor. Babalar gününün yaygın olarak kutlanmasını sağlayan kadın Sonora Louise Smart Dodd’un, 6 çocuğunu yalnız büyüten bir ebeveyn olan babasına ve tüm babalara ithafen bir anma günü düzenlenmesi çabaları 1910 yılında oldukça ilgi görüyor. Bundan 62 yıl sonra dönemin başkanı Richard Nixon tarafından da ABD’de resmi tatil olarak kabul ediliyor. Smart Dodd, bugünün kutlanmasına vesile olmadan önce benzer girişimlerin olduğuna dair kaynaklar mevcut.

Smart Dodd’dan birkaç yıl önce Grace Golden Clayton adlı başka bir kadın, 1907’de 361 kişinin ölümüne neden olan Monongah maden faciasında ölen erkekler ve babasız kalan çocuklar için bir anma günü yapılması fikrini gittiği Methodist kilisenin papazı ile paylaşıyor. İlk kez 4 Temmuz 1908’de kutlanan babalar günü aynı haftaya denk gelen 5 Temmuz Bağımsızlık Günü etkinliklerinin gölgesinde kaldığı için uzun yıllar bir daha kutlanmıyor.[1]

Aynı döneme rastlayan bir diğer girişim ise Chicago’da pek değerli işlere imza atan Hull House’ı kurarak ABD’de sosyal hizmetler disiplininin de kurucusu olan, feminist-aktivist Jane Addams’a ait. Chicago’da uzun yıllar çocuklar, gençler, göçmenler, kadınlar ile çalışmalar yürüten Addams, 1911’de “Zavallı babalar açıkta kaldı. Babaları hatırlayan yok.”[2] diyerek tüm şehir çapında babalar için bir kutlama önerisi yapsa da, bu öneri yetkililer tarafından reddediliyor.

Neden Haziran’ın 3. Haftası kutlanmakta?

Smart Dodd’un, “bakım ve özverisini”[3] anmayı yürekten istediği babasının doğum günü olan 5 Haziran, 1910 yılında bir Pazar gününe denk gelir, ancak kutlamalara hazırlık için yeterli zaman yoktur. Bu sebeple kutlamalar 2 hafta ertelenerek Haziran’ın 3. haftasına tekabül eder.[4] Dünyanın pek çok ülkesinde de halen bu tarihte kutlanmaktadır.

Hangi ülkelerde ne zaman kutlanıyor?

Babalar günü her yerde aynı zamanda kutlanmıyor. Kimi ülkelerde dini ya da ulusal bayram olarak da kutlanıyor.

Dini Bayram olarak Babalar Günü

• Katolikler, Mart’ın 19. günü olan St. Joseph Günü’nü babalara ithaf etmiştir. İspanya ve Portekiz, İtalya’da halen bu tarihte kutlanmaktadır.[5]
• Almanya’da, İsa’nın göğe yükseliş günü olarak kabul edilen gün, yani Paskalya’dan 40 gün sonra, babalar günü olarak kutlanmakta.[6]
• İran, Somali, Sudan’da Hicri takvime göre Recep ayının 13. Günü, İmam Ali’nin doğum günü, babalar günü olarak kutlanıyor.

Ulusal Bayram olarak Babalar Günü

• Danimarka’da 5 Haziran Anayasa Günü, aynı zamanda babalar günü olarak kutlanıyor.[7]
• Rusya erkeklik ile babalığın ilişkisinin en açık olduğu ülkelerden. Babalar günü Rusya’da 23 Şubat’ta Silahlı Kuvvetler Günü ya da Erkekler Günü olarak, 1918’de Sovyetler Birliği ordusunun Almanlar karşısındaki ilk kazanımını anma amaçlı kutlanmaktadır. Sadece babalara odaklanmayan bu günde tüm yetişkin erkeklere tebrikler sunulur.[8]
• Tayland’da 5 Aralık’ta Kral Bhumibol Adulyadej’in doğum günü Babalar Günü olarak kutlanmakta ve Tayland’da en önemli ulusal bayram olarak kabul edilmektedir. Tayland halkı evlerinde, şehirde ve en yakın tapınaklara giderek kralın resimleri ve portrelerinin önüne şükranlarını sunan hediyeler bırakır, sokaklarda etkinlikler ve gösteriler düzenlenir, Kral gösterilerin başlamasını takiben balkona çıkarak kısa bir konuşma yapar ve gösteriler kaldığı yerden devam eder.[9]

Farklı kutlamalar

• Güney Kore’de Babalar Günü ve Anneler Günü kutlanmıyor. Dünya çapında yaygınlaşan bu iki gün, ülkede Konfüçyüs geleneğine istinaden birleştirilerek 8 Mayıs’ta Ebeveyn Günü veya Anne ve Babalar Günü olarak birlikte kutlanıyor. Bu günde çocuklar hem annelerine hem babalarına hediyeler ve çiçekler sunuyor ve birlikte zaman geçiriyor.[10]
• İsveç, Norveç ve Finlandiya’da Babalar Günü Kasım ayının ikinci Pazar günü kutlanıyor. Dünyada genellikle Haziran ayına denk gelen babalar gününün anneler gününe yakın olması sebebiyle, iş dünyasının da baskısıyla babalar günü Kasım ayına ertelenmiştir.[11]
• Brezilya’da Ağustos’un ikinci Pazar günü babalar günü olarak kutlanır ve bugünde çocuklar babalarına değil, babalar çocuklarına hediyeler alarak kutlar.[12]
• Avusturalya ve Yeni Zelanda’da ise baharın ilk Pazar günü olan Eylül Ayı’nın ilk Pazar’ı, babalar günü olarak kutlanmaktadır.[13]

Türkiye’de kaç kişi babalar günü kutluyor?

• Türkiye’de hanelerin %43’ü Babalar Günü’nü kutluyor.[14] Bir başka deyişle babalar gününe ilgi yüksek değil.

Babalar Günü Tarihleri- İnteraktif haritası için Chartsbin sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

 

 

[1] http://www.cumcwv.org/FathersDay.asp

[2]  “Poor father has been left out in the cold. He doesn’t get much recognition.” http://www3.telus.net/st_simons/cr8906.htm

[3] Larossa, 1997, The Modernization of Fatherhood: A Social and Political History.

[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Father%27s_Day

[5] https://en.wikipedia.org/wiki/Father%27s_Day

[6] https://en.wikipedia.org/wiki/Father%27s_Day

[7] http://www.danimarkakultur.com/danimarka-halki/danimarka-gelenekleri/

[8] http://rusyadabayramlar.blogspot.com.tr/

[9] http://www.taylandgezgini.com/kralin-dogum-gunu/

[10] http://www.theparentsday.com/around-the-world/south-korea.html

[11] http://www.alignthoughts.com/googles-doodle-for-happy-fathers-day/

[12] http://www.buzzle.com/articles/fathers-day-celebrations-around-the-world.html

[13] http://time.com/2871332/heres-how-9-other-countries-celebrate-fathers-day/

[14] Yaşama Dair Vakıf, “Türkiye’de Muhafazakarlık Halleri”, 2014.http://en.yada.org.tr/pdf/ac760d5d72b2a01e6ace54a5cca55eb4.pdf