‘5. Yargı Paketi Çocuk ve Kadınların Hayatını Tehdit Eden Maddeler İçeriyor’

EŞİK Platformu, 5. Yargı Paketi’nde yer alan bazı maddelerin çocuklar ve kadınlar açısından ciddi riskler içerdiği uyarısında bulunuyor. EŞİK, çocuk teslimi ile ilgili önerilen değişikliklerin çocuğun üstün yararını gözetmediğini, kadınların ve kişisel görüşme hakkının düzenlenmesine ilişkin maddelerin yeni toplumsal sorunlar üreteceğini vurguluyor.

Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK) tarafından yapılan basın açıklamasında, 5 Kasım 2021’de TBMM Adalet Komisyonunda görüşülerek Genel Kurula gönderilen 5. Yargı Paketi’nde çocuklar ve kadınlar açısından ciddi riskler içerdiği; kamuoyuna, ‘çocuk haczi’ olarak lanse edilen çocuk teslimi ile ilgili önerilen değişiklikler çocuğun üstün yararını gözetmediği kaydediliyor.

EŞİK, “Kanun teklifinde ‘çocuğumu özledim’, ‘çocuğumu görmek istiyorum’ diyerek annenin yanından alınan ve görüşme sırasında babaları tarafından öldürülen çocuklar ve şiddete maruz kalan ve öldürülen kadınlar görmezden gelinmiş.” tespitini yapıyor.

EŞİK’e göre, Adalet Komisyon’undan geçirilen kanun teklifinde;

1- Kadının Can Güvenliği Yok

Buna göre, Türkiye’de her gün en az üç kadının adliye kapıları, okul önlerinde erkek şiddetine maruz bırakıldığı, öldürüldüğü gerçeğine karşın; kanun teklifinde, Adalet Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü’nce belirlenen çocuk teslimi mekanlarında, kadının can güvenliğinin sağlanmasına yönelik hangi önlemlerin alınacağının belirtilmediğine dikkat çekiliyor.

Üstelik kanun teklifi bu haliyle yasalaşırsa, kadınların çocuklarını şiddet tehdidi, can güvenliği riski olduğu için “teslim etmemesi” halinde disiplin hapsi ile cezalandırılması söz konusu olacağı, ve bu aşamada çocuğun üstün yararı ilkesinin de göz ardı edildiği tespit ediliyor.

2- Çocuğun Üstün Yararı Lafta Kalmış

Teklif maddelerinde altı çizilen çocuğun üstün yararı ilkesi, çocukla ilgili her konuda, haliyle kişisel ilişki kurulmasında da ana-baba yararı ile çocuğun yararının çatışması halinde çocuğun yararına üstünlük tanınmasını gerektirir.

Çocuğun can güvenliğinin ve şiddetsiz yaşam hakkının gözetilmediği bir kanun teklifinde çocuğu anne-baba arasında paylaşılacak bir “nesne” olarak görüldüğü açıktır.

3- Uzman Eşliğinde Teslim Muğlak ve Göstermelik

Teklif metninde çocuk teslim merkezlerinde çalışan uzmanların mahkemeden bağımsız görev yapacağından bahsedildiğine dikkat çekiliyor ve bu durumun, her seferinde değişme riski olan uzmanın çocuğu tanımadan bir raporlama yapmasına yol açabileceği kaydediliyor.

Oysa, “her somut olay; olayın tüm özellikleri, tarafların geçmiş ilişkileri, şiddet geçmişleri olup olmadığı gibi tüm unsurlar dikkate alınarak uzmanlar tarafından hazırlanacak bir raporla titizlikle belirlenmelidir. Bu konuda gösterilecek özenin ölçüsü, çocuğun yararı bağlamında en üst düzeye çıkarılmalıdır.”

EŞİK’e göre, 5. Yargı Paketi, kadınların ve çocukların kazanılmış haklarını ve hayatlarını tehdit eden kişisel görüşme hakkının düzenlenmesine ilişkin maddeleri sorun çözmek yerine yeni toplumsal sorunlar üretme özelliğine sahip.

EŞİK Tarafından Yapılan Öneriler

• Çocuğun kişisel görüşme hakkına ilişkin maddeler tekliften çıkarılmalıdır.
• Tüm tarafların ve uzmanların katılımıyla, çoğulcu, kapsayıcı ve müzakereci yöntemlerle demokratik ortamda, toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifiyle tasarlanan bir yasa değişikliği yapılmalıdır.

Açıklamanın tümüne buradan ulaşabilirsiniz.