Soma felaketinin yıldönümü: 2 yıl önceki soru ve talepler hâlâ güncel

Sivil Toplum Geliştirme Derneği (STGM), iki yıl önce gerçekleşen ve 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan Soma Faciası’ndan yalnızca iki gün sonra yapılan Sivil Sesler buluşmasından çıkan bildiriyi yeniden yayınladı. Facianın ikinci yıldönümünde, 69 STK’nın o günkü talepleri hala güncel. Sivil Toplum Geliştirme Merkezi’nin 15-16 Mayıs 2014 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirdiği “Sivil Sesler” buluşmasında bir araya gelen sivil […]

Sivil Toplum Geliştirme Derneği (STGM), iki yıl önce gerçekleşen ve 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan Soma Faciası’ndan yalnızca iki gün sonra yapılan Sivil Sesler buluşmasından çıkan bildiriyi yeniden yayınladı. Facianın ikinci yıldönümünde, 69 STK’nın o günkü talepleri hala güncel.

Sivil Toplum Geliştirme Merkezi’nin 15-16 Mayıs 2014 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirdiği “Sivil Sesler” buluşmasında bir araya gelen sivil toplum örgütleri, 13 Mayıs Salı günü Soma’da kömür madeninde meydana gelen ve son derece büyük bir üzüntü yaratan felaketi, bir forumla tartıştı ve aşağıdaki konuları kamuoyuyla paylaştı:

• Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmelerinden, BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi’nden, Avrupa Sosyal Şartı’ndan kaynaklanan yükümlülüklerini hatırlatarak,
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin uluslararası düzeyde kabul gören insan haklarına saygı duymak, korumak ve bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu olduğunu belirterek,
• Konuyla ilgili olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin başta Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 176 numaralı “Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi”ni ve Avrupa Sosyal Şartı’na Toplu Şikayet Usulünü getiren Ek Protokolü dahil olmak üzere, henüz onaylamadığı uluslararası insan hakları sözleşmelerini ivedilikle onaylaması ve koyduğu çekinceleri kaldırması gerektiğini belirterek,
• Soma’da yaşanan felaketle ilgili olarak resmi açıklamalarla bölgeden gelen resmi olmayan açıklamalar arasında, kamuoyunun vicdanını son derece rahatsız edecek şekilde, büyük çelişkiler olduğuna işaret ederek,
• Felaket sonrasında, Somalı emekçilerin ve ülkemizin dört bir yanındaki duyarlı insanların demokratik protestolarına karşı gösterilen acımasız şiddet tavrını kınadığımızı bildirerek,
• İşyerlerinde yaşananlar sonucunda ölen işçilerin sayısına bakılmaksızın, her türlü yaşam kaybını eşit şekilde önemsediğimizi belirterek,
• Ülkemizde yaygınlaşan cezasızlık pratiğine karşı adalet arayışımızın kolektif sorumluluğumuz olduğunun altını çizerek,
• Sivil Toplum Örgütleri olarak temel haklar ve özgürlükler konusunda sendikalarla işbirliği yapmaya hazır olduğumuzu ifade ederek,

• Felaketin mağdurlarına yönelik etkin bir giderim sağlanmasını ve sorumluların derhal bağımsız ve tarafsız bir soruşturma ile adalet önüne çıkartılmasını ve aşağıdaki konuların ivedilikle açıklığa kavuşturulmasını talep ediyoruz.

Tüm madenler için cevaplanmayı bekleyen sorular

• Mevcut haliyle kayıtlı olup halen maden ocağında kalan işçi sayısı kaçtır?
• Maden ocağında kayıt dışı kaçak işçi çalıştırılmış mıdır?
• Kaçak olarak çalıştırılan işçilerin arasında çocuk işçiler mevcut mudur?
• Madeni işleten Soma A.Ş.’nin hukuki konumu nedir? Ruhsat sahibi midir, yoksa taşeron mudur? Eğer Maden’in ruhsatının sahibi olan TKİ ise hukuki sorumlulukları nelerdir?
• Madene yönelik önceki dönemde yapılan denetimlerde herhangi bir usulsüzlük yaşanmış mıdır?
• Maden ocaklarını denetleyen müfettişlerin yeterlilikleri ne şekilde test edilmektedir?
• Kamu adına denetim yapan teknik nezaretçilerin hizmetlerinin yeterliliği nasıl ölçülmektedir? Ücretlerini maden sahibinden alan denetçilerin hizmetlerinin güvenilirliği nasıl sağlanmaktadır?
• Maden ocaklarında yaşanan kazaların soruşturulması ile ilgili olarak TBMM’ye verilen araştırma önergesi neden reddedilmiştir?
• Madende hayatını kaybeden işçilerin yakınlarına, kendilerine yapılacak sosyal yardımlar karşılığında dava açmamaları konusunda bir muvafakat belgesi imzalatılmakta mıdır?
• Maden ocağının şu anki sahibi olan şirkete ve maden ocağına yönelik adli ve idari inceleme ve soruşturma başlatıldığı söylenmektedir. Bu sürece konuyla ilgili uzman meslek örgütlerinin, sendikaların ve ilgili diğer sivil toplum örgütlerinin dâhil edilmesi düşünülmekte midir?
• Bundan sonra bu tür kazaların önlenmesi için ne tür tedbirler alınması düşünülmektedir?
• Türkiye’de izinsiz bir şekilde işletilen kaçak maden ocakları kaç tanedir?
• Madencilik sektöründe faaliyet gösteren Soma A.Ş. Soma madeniyle ilgili olarak işçi sağlığı ve güvenliği ile ilgili herhangi bir vergi muafiyetinden yararlanmış mıdır? Bu konuda herhangi kamu fonunu kullanmış mıdır?
• Yaşanan felaket sonucunda ortaya çıkan, özellikle yakınlarını kaybeden kadınlar ve çocuklar göz önünde bulundurarak, ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunların giderilmesi için uzun vadeli olarak alınması düşünülen tedbirler nelerdir?

İmzalayan STK’lar

Adana Kadın Dayanışma Merkezi ve Sığınmaevi Derneği(AKDAM)

Adana Sürdürülebilir Kalkınma Çevre Tüketim Koruma ve Kültür Derneği

AFS Gönüllüleri Derneği

Amid Kent Kültürü ve Kimliğini Geliştirme Derneği

Atölye Deneme Sanat ve Ekolojik Çalışmalar Derneği

Başka Bir Okul Mümkün Derneği – Ankara BBOM Eğitim Kooperatifi

Bilgi Açık Kapı

Buca Engelliler Derneği

Buca Evka-1 Kadın Kültür ve Dayanışma Evi-BEKEV

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil toplum Derneği

Cumaovası Kadın Derneği

Batman Çevre Gönüllüleri Derneği

Çiğdemim Eğitim Çevre ve Dayanışma Derneği

Çiğli Evka 2 Kadın Kültür Evi Derneği-İzmir

Çocuklar Aynı Çatının Altında Derneği-ÇAÇA

Denizli Belediyesi Kent Konseyi Kadın Meclisi

Denizli Koruyucu Aile Derneği-DEKAD

Dersim Roştîya Asmê LGBTİ Oluşumu

Dijital Düşün Derneği

Doğal Yaşam Derneği

Engelli Bireylere İş ve Meslek Edindirme Derneği

Engelli Kadın Derneği

Göç ve İnsani Yardım Vakfı

Gönüllü Hareketi Derneği

Grup Genç Kahramanlar

Haydi Tut Elimi Derneği

Helsinki Yurttaşlar Derneği

Herkes İçin Mimarlık Derneği

Hun Danışmanlık/ İnsan Hakları Temelli Hukuki ve Stratejik Danışmanlık

Iğdır Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Derneği

İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi

İnsan Hakları Derneği-Diyarbakır Şubesi

İnsan Hakları Derneği-Urfa Temsilciliği

Ka.Der-Ankara

Kadın ve Çocuk Hakları Derneği

Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED)

Kalp Ankara Eğitim ve Gençlik Merkezi-(Ankara Oyuncak Kütüphanesi)

Kaos GL Derneği

Kar Toplumsal Dönüşüm Derneği

Kars Homofobi ve Transfobi Karşıtı Platform

Kırıkkale Kadın Platformu Derneği

Kırıkkale Önce Kadın Derneği

Kırmızı Biber Derneği

Mahsus Mahal Derneği

Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Derneği

Mavigöl Kadın derneği

Özürlüler Vakfı

Pembe Hayat Derneği

Pir Sultan Abdal Kültür Derneği-Ankara Şubesi

Psikolojik Danışmanlar Derneği

Puruli Kültür Sanat Derneği

Roman Gençlik Derneği

S.S. Umut Işığı Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi

S.S. Yaşam Kadın Çevre Kültür Ve İşletme Kooperatifi-YAKA-KOOP

S.S.Engelsiz Atölyeler Üretim ve Tüketim Kooperatifi

Seyahat Özgürlüğü Gönüllüleri

Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği-SGDD

Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Derneği

Siyah Pembe Üçgen İzmir Derneği

Sof Dağı Gençlik ve Spor Kulübü Derneği

Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği

Trans Danışma Merkezi Derneği

Türkiye Gençlik Federasyonu

Türkiye Sakatlar Derneği-Gaziantep Şubesi

Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı

Van İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği

Volumeteer Org Social Tools

Yaşamevi Kadın Dayanışma Derneği

Yeşeren Düşler Tüm Engelliler ve Engelli Aileleri Koruma Dayanışma Eğitim Kültür Sanat Derneği

 

Kaynak: STGM Derneği

Fotoğraf: Ajans23