STK’ların İtirazlarına Rağmen Sivil Toplum ile İlgili Kanun Teklifi Yasalaştı!

Derneklerle ilgili düzenlemeleri de içeren Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine Dair Kanun Teklifi, sivil toplumdan yükselen tüm itirazlara rağmen 26 Aralık gecesi TBMM Genel Kurulunda 254 kabul, 113 red oyu ile kabul edildi.

Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine Dair Kanun’un ilk maddeleri, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesine yönelik yaptırım kararlarının uygulanmasına dair usul ve esasları düzenliyor. Diğer maddeler ise terörün finansmanının önlenmesi gerekçesi ile sivil toplumu ilgilendiren düzenlemelerden oluşuyor.

Kanun teklifinin Meclis Genel Kurulundaki görüşmeleri sırasında konuşan Adalet Komisyonu Başkanı Yılmaz Tunç, BM Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) üye ülkelere terörizmin finansmanı ile mücadele ve kara para aklamayla mücadelenin ülkelerin mevzuatlarında yer almasını tavsiye ettiğini belirtti. Türkiye’nin bu iki konuda daha önce çeşitli yasal düzenlemeler gerçekleştirdiğini ancak FATF’ın nükleer silahların yayılmasının finansmanı kapsamındaki tavsiyeleri konusunda Türkiye’de yasal düzenleme gereği ortaya çıktığını söyledi. Bu çerçevede, Meclisin kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesi için temel kanun olarak söz konusu yasa teklifini hazırladığını ve “temel kanuna bağlı olarak Yardım Toplama Kanunu’nda, Dernekler Kanunu’nda, Suç Gelirlerinin Aklanması Kanunu’nda, Ticaret Kanunu’nda ve bazı kanunlarda değişiklik tekliflerini” teklife eklediklerini belirtti. Adalet Komisyonu Başkanı Tunç özetle, “BMGK’nin bu konudaki kararlarının uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen kanun eksikliği nedeniyle kanun teklifinin temel kanun olarak hazırlandığını savundu.

Teklifte Revize Edilen Tek Madde

Kanun teklifinin sivil toplumu ilgilendiren maddelerine STK’lar gelen yoğun itirazlara ve ilgili maddelerin geri çekilmesi taleplerine karşın, teklif TBMM Genel Kurulu’nda tek bir maddesinde yer alan bir kelime değiştirilerek hızla yasalaştı. Teklifin 15. maddesinde yer alan “soruşturma” kelimesi “kovuşturma” kavramı ile değiştirildi. Bilindiği gibi kovuşturma aşaması, suç şüphesiyle bir kişi hakkında açılan soruşturma aşamasından sonra, iddianamenin mahkeme tarafından kabul edilmesi ile başlıyor. Diğer bir deyişle, bir suç şüphesiyle mahkeme tarafından hakkında kovuşturma kararı alınan bir Dernek üyesi, kendisi hakkında kesin hüküm verilmeden (mahkeme kesin hüküm vermeden) önce, İçişleri Bakanı gerekli görürse, bu kişi dernek faaliyetlerinden alıkonabilir ve derneğin faaliyetleri geçici olarak durdurabilir. Bu nedenle, soruşturma yerine kovuşturma kelimesinin yer alması teklifte önemli bir değişiklik yaratmadı.

Kanun maddelerinin tümüne buradan ulaşabilirsiniz.