Dünyada Saniyede 160 Bin Plastik Poşet Tüketiliyor!

Tüm dünyada doğayı tehdit eden plastik atıkların başında çöp poşetleri geliyor. The World Counts’un verilerine göre Dünyada bir yılda ortalama 5 trilyon plastik poşet kullanılıyor ve tüketilenin %1’den daha azı geri dönüştürülebiliyor. Dünyada saniyede 160 bin plastik poşet kullanılıyor. Her birinin doğada çözünmesi için yüzlerce yıla ihtiyaç var.

Gezegenin bu ve bunun gibi atıkların yükünü kaldıramayacağı bir ekolojik krizin ortasındayız. Geri dönüşüm maliyetlerinin yüksekliği ve geri dönüştürülürken harcanan kaynaklar göz önüne alındığında tüketimi azaltmaktan, tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirmekten başka seçeneğimiz yok.  

Plastik poşetlerin ücretli hale getirilmesi birçok ülkede poşet kullanımını azaltmak için uygulanan bir yöntem. Tek yöntem değil ama yöntemlerden biri. Esas çözüm toplumun kendi rızasıyla tüketim alışkanlıklarını çevre dostu haline getirmesi. Bu uzun bir yol ve bu aşamaya kadar geçilecek duraklar var. Bunlardan biri de kamu yönetimi eliyle uygulanacak regülasyonlar. Bu gibi önlemlerle birlikte konuya dair farkındalık çalışmaları yapılması da önemli. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu konuda sivil toplum kuruluşlarıyla işbirlikleri yapmalı. Özel sektör, kamu ve sivil toplumun işbirliği yaptığı projelerle meseleye bütüncül şekilde yaklaşılmalı.

Sadece bez torba değil tüm tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirmeliyiz

Ortalama alışveriş kültürüne sahip bir kişi yılda yaklaşık beş yüz adet tek kullanımlık poşet kullanabiliyor. Hatta bu rakam AVM’leri ve zincir mağazaları sıklıkla kullanan kişilerde bin adete bile çıkabiliyor.

Tüketiciler olarak elimizde önemli bir güç var, üretim sektörünü kararlarımızla şekillendirmek. Biz talep edersek oluyor. Türkiye’de neredeyse günlük süt tüketimi bitmişken ve uzun ömürlü tetrapak kutu sütler hakim olmuşken artan talep sayesinde market raflarında tekrar günlük sütleri görmeye başladık. Aynı şekilde aldığımız ürünlerin aşırı ambalajlı olmamasına, ağır kimyasallar içermemesine,  ambalajlarının doğayı kirletmeyen malzemelerden üretilmesine dikkat edebilir, tüketici olarak taleplerimizi dile getirebiliriz.

Doğaya attığımız poşetler, besin zinciriyle tekrar soframıza geliyor

Plastik poşetler, çoğu bozulması yüzyıllar süren polietilenden üretilmektedir. Poşetler  kimyasal çözünmeyle toprak ve suya zehir olarak karışmaktadır. Tek sefere mahsus kullandığımız bir naylon poşetin doğada kendiliğinden tümüyle yok olması için yüzlerce yıla ihtiyaç var. Denizler poşetlerin atıldığı ve depolandığı alanlar olarak görülüyor. Atılan poşetler yok olmadığı için yediğimiz sofra tuzu veya balıklarla soframıza geri geliyor. Son yapılan araştırmalarda insan vücudunda da mikroplastikler olduğunu ortaya koyuyor.

Tüketim alışkanlıklarımız elimizdeki en güçlü yatırım aracı

Temiz Gelecek Derneği olarak, sadece plastik torbalar değil, tek kullanımlık pet şişelerin de kullanımının azaltılabilmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sivil toplum kuruluşlarıyla daha fazla işbirliği yapmasını ve önlemler alınmasını talep ediyoruz.

Birçok ülke naylon poşet kullanımını azaltmak için çeşitli önlemler alıyor. Çin, bizdeki uygulamaya benzer şekilde plastik poşet kullanımını paralı hale getirmiştir. İrlanda’da, Avrupa’da bir ilk olarak, 2002’de plastik torbaları vergilendirilmiş ve bugüne kadar ülkede plastik torba kullanımında yüzde 90 azalma kaydedilmiştir. ABD’nin bazı eyaletleri, Hindistan, Avustralya, Ruanda, Bangladeş, Mynamar, İngiltere gibi ülkelerde poşet kullanımını sınırlandırmaya yönelik uygulamalar yürütülüyor. İsrail, Kanada, Batı Hindistan, Botswana, Kenya, Tanzanya, Güney Afrika, Tayvan ve Singapur’da ise yasaklanma yolunda ciddi adımlar atılmış.

TEGEL (Temiz Gelecek Derneği) Hakkında

Temiz Gelecek Derneği (TEGEL) ekolojik ayak izini azaltmak amacıyla kullanıcı davranışları değişterecek çözümlerin yaygınlaşması için kurulmuştur. TEGEL olarak, her sosyal kesimden bireyin ekolojik ayak izini düşürmek için çaba sarf ettiği bir dünya hayal ediyoruz. TEGEL, ulusal ve uluslararası ölçekte, kullanıcı davranışlarının ekolojik ayak izini azaltacak yönde değiştirilmesi için projeler yürütmek; doğa dostu, ekolojik, adil olma odağı ile üretilmiş ürünler konusunda farkındalık yaratmak ve bu ürünlerin kullanıcılar tarafından erişilebilirliğini artırmak amacıyla kurulmuştur.