Devlet Ödüllü Dernek: Malatya Atmalılar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği

Malatya’da faaliyet gösteren Atmalılar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, sigarayı bırakma kampanyasıyla ilgili hem Sağlık Bakanlığı’ndan hem de sigarayla mücadele kurumlarından ödül aldı. “Sigarayı Bırak, Eğitime Katkı Sun’ adı altında yürütülen kampanya ile büyük başarı sağlayan dernek aynı zamanda bölgede çocukların eğitimi ile ilgili hem devlet hem de iş insanlarının desteğini alarak büyük projelere imza attı.

Dernek Başkanı Mehmet Ali Başıbüyük ile derneğin çalışmaları ile ilgili bir söyleşi yaptık. Malatya Arguvan’a bağlı 9 köy ve 27 mezrayı temsil eden derneğin faaliyetleriyle ilgili bilgi aldık.

Mehmet Ali Bey kısaca sizi tanıyalım.

1958 yılında Atma Şotik (Çobandere) Kavunluk  mezrasında doğdum. İlkokulu Malatya Sanat Okulu ve Teknik Okulu (Makine) Ankara Ulus’ta bitirdim. Ankara Eğitim Fakültesi mezunuyum. Yurdun çeşitli yerlerinde öğretmenlik yaptım. 2006 yılında Malatya Atatürk İlköğretim Okulu’ndan emekli oldum. Evli ve iki çocuk babasıyım.

 

 Kısaca bize Atmalılar Derneği’ni anlatır mısınız?

1994 yılında kurulan dernek Atma Aşiretine bağlı 9 köyü kapsamaktadır. 2003 yılında dernek başkanlığına seçildim.  16 yıldır dernek başkanlığı yapmaktayım. İlk iş şu an dernek olarak faaliyet gösteren yerimizi satın alıp kiradan kurtulduk. Dernek yeri satın alındığında katkı sunanların listesi bizdedir. Sizler vasıtası ile bir kez daha katkı sunanlara teşekkür etmek istiyorum.

Dernek Başkanı olduktan sonra ne gibi faaliyetleriniz oldu?

Dernek Başkanı olduktan sonra Atma yöresini gezerek muhtarlarımızı ve dernek üyelerini yakından tanıma fırsatım oldu. Üyelerin dernekten beklentilerini ve sorunlarını tespit ettik. Sorunlar üzerinde durulduğunda eğitim konusunda sorunların yoğun olduğunu gördük.

“Sigarayı Bırak Eğitime Katkı Sun” adı altında yürüttüğünüz çalışmadan söz eder misiniz?

Bir eğitimci olarak bölge halkının eğitimden dolayı yaşadığı mağduriyetin farkındaydık. Beş sınıf bir arada devrinin kapandığında, öğrencilerin YİBO’lara (Yatılı Bölge Okulları) yönlendirilmesi ile çocukların küçük yaşta yaşayacağı ruh halini düşündük. 1. yıl 115 öğrenciye giysi temini için çalışma başlattık. Bu parayı temin etmek içim “Sigarayı Bırak Eğitime Katkı Sun” söylemi ile yola çıktık. Sigara içen bir kişinin aylık ve yıllık giderini tespit ettik. Proje ilgi gördü. 2005 – 2006 öğretim yılında 175 öğrenciye beş iş adamı sponsor oldu. Öğrencilerin listeleri ile birlikte paketler köy muhtarlarına teslim edildi. Milli Eğitim Müdürü Mehmet Bulut, Arguvan Kaymakamı Cevdet Akay ve iş adamlarının katıldığı törenle dağıtım yapıldı.

Sohbet esnasında neden kalıcı bir eser üzerinde durmuyoruz derken yüzde 49 devlet, yüzde 51 vatandaş işbirliği ile bir düşünce hasıl oldu. 2006 yılında İstanbul’da bulunan Atmalı iş adamlarına maliyeti bir milyon olacağını söyledik. Bunun 510 bin lirayı Atmalılar Derneği kalan 490 bin lirayı da Milli Eğitim karşılarsa destek olacaklarına dair söz aldık. 2007 yılına protokol imzalamaya gittiğimizde olmaz dediler.

Protokol aşamasında mı olmaz dediler?

Aynen öyle oldu. Bölgenin okula ihtiyacı yok denilerek bir başka bölge Eymir köyünde okulun temeli atıldı. Orayı taşıma merkezi yaptılar. Oysa öğrencilerin çoğu Atma yöresinde taşıma sisteminin dışında kaldı.

Yani Atmalılar okul yapmasın mı dediler?

Biraz öyle oldu. Dönemin Malatya Valisi İbrahim Halil Daşöz bizi bu fikirden caydırmak için eğer yaparsanız yüzde 75 dernek yüzde 25 devlet destekli onaylarız dediler.  Nedeni her ne kadar bize açıkça söylenmese de bölgenin Kürt ve Alevi oluşundan kaynaklı bu durum dayatıldı. Bizler iş adamlarıyla bu konuda görüşerek yüzde 75 Atmalılar Derneği yüzde 25 devlet destekli okulun yapımını kabul ettik. Şubat 2007’de valinin dayattığı koşullarda protokol imzalandı. Buna rağmen mutluydum. Bölge halkı eğitimden yararlanacak ve çocukların okulu için göç olmayacak diye.

Valinin istediği koşullarda protokol imzaladınız?

Evet, 2007 Mayıs ayında okulun temeli atıldı. 2008 Eylül ayında okul açıldı ve 2009 yılından bu yana eğitim hizmeti vermekte. Eğitime değer veren yardım sever insanların eseridir. Atmalılar İlköğretim Okulu olarak tescil edildi. Bu gün Atmalılar İlkokulu ve Atmalılar Ortaokulu olarak hizmet vermekte.

Sigarayı Bırak Eğitime Katkı Sun çalışmanızın bir de ödülü oldu sanırım.

Evet, bu ödül bizim için gurur verici oldu. Sigarayı bırakma konusunda tarafsız kurumların yaptığı değerlendirme sonucu Sağlık Bakanlığı tarafından 13 kuruluşa verilen ödülün biri de Atmalılar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’ne layık görüldü. Ankara’da yapılan bir törenle bizzat Sağlık Bakanı’ndan ödülü aldık.  Beklenmeyen bu ödül bizleri toplumumuz adına memnun etti. Ayrıca yine aynı çalışmayla bir ödül de başkanlığını Aydın Üniversitesi sahibi Dr. Mustafa Aydın’ın yaptığı Türkiye Sigarayla Savaş Derneği tarafından verildi. Ödülün adı “İnsanlığa Hizmet Ödülü”, gurur duyduk.

Sivil toplum örgütlerinden beklenti nedir?

Sivil toplum örgütleri daima tarafsızlık ilkesini koruyarak devlet ile vatandaş arasında bir köprü olmalıdır. Bizler yöresel amaçlı kurulan bir dernek olarak sorunları içimizde çözerek, devletle çözerek ve vatandaş devlet işbirliğiyle çözüm üreterek faaliyet göstermeliyiz. Sorunların çözümünde vatandaşa yardımcı olursak mutlu oluruz. Dernekler yani sivil toplum örgütleri, devlet ile vatandaş arasında bir köprü oluşturmalı. Sivil toplum örgütleri öncelikle şunları yapar: Temsil ettiği yörenin ihtiyaçlarını saptar, yörenin üretilen ürünlerini pazarlamasına yardımcı olur, yörenin sosyal problemlerine el atar, yörenin mutluluğu için hizmet getirmede çaba harcar, eğitim kurumlarına duyarlı olur, sosyal aktivitelerde birlik ve beraberlik sağlar. Bunu yaparken de asla ve asla ayrıştırıcı olmaz, olmamalı.

Atmalılar Derneği olarak bunu da başardık dediğiniz çalışmalarınız nelerdir?

1994 yılında kurulan derneğimiz geriye doğru gidersek şu çalışmalara katkı sağladı:

1- Dernek binasının alınması 2005

2- Sosyal projelerin hazırlanması

3- Bakanlık düzeyinde, 2006 avlak projesinin hazırlanması

4- Atmalılar okul projesinin hazırlanması ve hayata geçirilmesi

5- Yayla şenlikleri ve gençlik şölenlerinin yapılması

6- Atmalılar Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi’nin kurulması

7-Ağaçlandırma projesinin hayata geçirilmesi.

8-Mera ıslah çalışması hayvan sulaklarının yapımı

9-Erozyonu önleme çalışmaları (Bu çalışmalar Tarımsal Kalkındırma Kooperatifi vasıtasıyla yapıldı)

10-Bölgenin bazı alanlarına 10 bin badem, 200 aşılı alıç, 300 bin fidan dikimi gerçekleştirildi

11-Yöre haklının ürünlerini tüketici ile buluşturmak adına Malatya’da Arguvan Halk Pazarı adı altında mini market kurularak çeşitli illere ürünler gönderilmesi

12-Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yaşayan Atmalıların buluşması ve tanışmasının sağlanması (İlk Malatya Arguvan olmak üzere Ağrı Hamur, Mardin Nusaybın, Kahramanmaraş Pazarcık ve Gaziantep’te gerçekleşti. Şanlıurfa güvenlik gerekçesi ile ertelendi)

Atmalılar Derneği olarak değişen koşullara uyum sağlayabiliyor musunuz?

Evet, sosyal dernekler bir dönem bayağı rağbet gördü. Köy dernekleri hatta mezraların bile dernekleri kuruldu. Giderek birçoğu sadece işlevsiz hale geldi. Ekonomik koşulların ve değişen şartların getirdiği imkânlar dâhilinde iktidar veya muhalefetten yana tavır alsalar da özünden uzaklaştılar. Kimileri birer oy potansiyeli gözüyle bakıyor. Sivil toplum örgütleri çoğalsa da işlevlerini yerine getirenlerin sayısı giderek azaldı.

Derneğinizin vakfa dönüşmesi konusunda bir çalışmanız var mı?

Bizler derneği günün koşullarında ayakta tutmaya çalıştık. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde bulunan Atmalı dernekleri buluşmalarında vakıf oluşumu için bir komite kuruldu. Komite İstanbul’da 2010 yılında çalışmalarını başlattı. Mardin Nusaybin’de 2012’de yapılan toplantı ile süreç hızlandı. Yaşanan süreçte kısmen aksaklık yaşansa da mahkeme vakfın kurulma kararını onaylamış durumdadır.

Vakfın merkezi neresi ve şu an çalışmalar hangi aşamada?

Merkez İstanbul olmak üzere mevcut komite ve kurucu üyeler nezdinde çalışmalar devam etmekte. Evrakların Vakıflar Yüksek Kurulu’na gelmesini bekliyoruz. Avukat arkadaşlarımız süreci takip ediyor.

Malatya’da öne çıkan bir sivil toplum örgütü olarak bize neler söylemek istersiniz?

Malatya’da 1070 tane sivil toplum kuruluşu mevcut. Kuruluş amacına hizmet sunmaktadır. Bu hizmeti sunarken fark gözetmeksizin yapmalı. Din, dil, ırk ve etnik kökenli ayrışımlardan uzak durmalılar. Tam aksine bu toplumun birleştiren farklılıkların bir zenginlik olduğu bilinci ile hareket etmeli. Bizler 16 yıllık bir süreci vakfa dönüştürerek “Şeffaf Yönetim ve Denetim” ile topluma kalıcı eserler kazandırmayı amaçladık. Sonuç olarak bir sivil toplum örgütü ortaya koyacağı bir programın alt yapısını üyelerle bire bir görüşerek sağlam zeminde hareket ederek başarılı olur. Başarımız şeffaflığımız olmalıdır derim.