Sivil Toplumcular “Sivil Topluma Yönelik Ayrımcılıklar Raporu” İçin Toplandı!

Sivil Sayfalar’ın Türkiye Avrupa Vakfı (TAV) Sahne Projesi İncele alt hibe programı kapsamındaki desteğiyle hazırladığı “Sivil Topluma Yönelik Ayrımcılıklar Raporu” bulguları, sivil topluma katkı sunan bir grupla Müze Gazhane’de paylaşıldı.

Sivil Sayfalar’ın Türkiye Avrupa Vakfı (TAV) Sahne Projesi İncele alt hibe programı kapsamındaki desteğiyle hazırladığı “Sivil Topluma Yönelik Ayrımcılıklar Raporu” bulguları, sivil topluma katkı sunan bir grupla Müze Gazhane’de paylaşıldı. Katılımcılar, raporun bulgularını teyit etti ve sivil topluma yönelik siyasi aktörlerden ve kutuplaşma ikliminden kaynaklanan ayrımcılıklar ile sorunlara deneyimleriyle katkı sundular. Yanı sıra, STK’ların birbirlerine karşı ayrımcı tutumlarına dikkat çekerek diyalog ihtiyacına vurgu yaptılar.

Müze Gazhane ’de toplanan sivil topluma profesyonel ve gönüllü olarak katkı sunan grup, raporun bulgularına dair görüş ve önerilerini paylaşırken, toplumsal ve siyasal düzeyde kutuplaşmanın sivil alan üzerindeki etkilerini aşmanın yollarında dair tespitler de yaptı.

Sivil Topluma Yönelik Ayrımcılıklar Raporu, literatür taraması, saha çalışması ve önceki araştırmaların bulgularını harmanlayan bir araştırma niteliğini taşıyor.  Araştırmada, sivil toplumun bir bütün olarak maruz kaldığı ayrımcılık ve sorunlar 5 başlıkta toplanıyor:

1-Kamu ve Sivil Toplum Kuruluşu İlişkileri,

2-Sivil Toplum Kuruluşlarının Karar Alma Mekanizmalarına Katılımı,

3-Sivil Toplum Kuruluşlarının Bilgi Edinme Hakkı ve Bilgiye Erişimleri,

4-Sivil Toplum Kuruluşlarının Mali Kaynaklara Erişimi,

5-Sivil Toplum Kuruluşlarının Görünürlüğü

“Siyaset Değiştikçe Sivil Toplum da Değişiyor!”

Sivil Sayfalar adına raporun tanıtımını yapan Rümeysa Çamdereli, “sivil topluma yönelik ayrımcılık meselesinin ne kadar az konuşulduğu” tespitinden hareketle, araştırmaya dair katılımcıların görüş ve deneyimleriyle rapora nihai halini vereceklerini söyledi.

Katılımcılar da siyasetin kutuplaştırıcı ortamının sivil toplumu etkilemesinin kaçınılmaz olduğunu, karar alma süreçlerinde STK’ların görüşlerine yer verilmeyişini, “her siyasetin kendi STK’larıyla” işbirliği yaptığı algısının yarattığı ayrıştırıcı duruma deneyimleriyle katkı sundu.

Katılımcılar, sivil alanın güncel durumu hakkında “daralma-genişleme” tartışmaları da dahil bir çok konuda görüşlerini paylaştı.

“Sivil Toplumun Kendi İçindeki Ayrımcılıkları ve Bunu Aşma Yollarını da Konuşmalıyız”

Toplantıda söz alan katılımcılardan Pınar İlkiz, “sivil toplum 5’ten büyüktür” sözleriyle toplum tarafından en çok bilinen birkaç STK’nın sivil alan üzerindeki egemenliğine dikkat çekti. İlkiz ayrıca, afet odağında dahi STK’ların ayrımcılıklara maruz kaldığını, hatta hani STK’nın hangi bağlamda desteklendiğini konusunun bile bulanıklaştığını kaydetti.

Araştırmacı Ulaş Tol, “sivil toplumun daraldığına” ilişkin dilimize pelesenk olan tespite son zamanlarda kendisinin de ikna olduğunu fakat asıl olarak toplumda STK’ların itibarına odaklanılması gerektiğini söyledi: “sivil toplum eskisinden daha itibarsız, bir nedeni iktidar politikası ve STK’ların kendisi. STK’ların toplumsal bağları zaten zayıftı, artık daha zayıf” dedi. Tol, “sivil toplum daraldı dedikçe, alan daha da kapandı.” tespitini yaptı.

Tol’dan farklı olarak uluslararası projelerin değerlendirilmesi alanında uzman Didem Tekeli, “sivil toplumdaki daralma zihinlerimizde olabilir, akvitizme ve sivil topluma bakış açısı farklılaşmalı” görüşünü paylaştı.

TAV adına toplantıya katılan Uygar Altınok ise “yekpare bir sivil toplum algısının” olmadığını vurguladı. Özellikle Twitter-X sosyal medya platformunda “troll”denilen profillerin etki alanlarının sanılandan daha büyük olduğunu ve bunun sivil toplumu olumsuz etkilediğini kaydetti.

Bir diğer katılımcı Ömer Burak Tek, hazırladıkları Rapor Bülteni üzerinden edindiği deneyimleri paylaşırken, toplumdaki tüm fay hatlarının sivil alanı da etkilediğini ve bu gerçek ile çözüm önerileri geliştirmenin gereğini vurguladı.

Zeynep Duygu Ağbayır ise yeni kurdukları ve yoksulluk odağında çalışan dernekleri üzerinden edindiği içgörüden hareketle “sivil toplumun kendi içinden yeni bir sivil toplum anlayışı filizlenmesi gerekiyor” sözleriyle toplumla daha yakın bağların kurulması için değişmesi gereken zihniyete dikkat çekti.

Son olarak, katılımcıların paylaşımlarından da edindiği izlenimle Rümeysa Çamdereli, “sivil toplumda tartışma ve konuşmalara ihtiyaç var, bunun için Sivil Sayfalar olarak elimizden gelen katkıyı sunmaya gayret edeceğiz” sözleriyle Meydan buluşmalarının benzerlerine duyulan ihtiyacı paylaştı.