Kadın Muhtar Adaylarına Destek: ‘1 Kapı da Sen Aç!’

2024 yerel seçimleri yaklaşırken, yerel yönetimlerde kadın aday sayısını artırmaya yönelik proje ve faaliyetler çoğalıyor. Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı (KAPI) da bunlardan biri. Kadın muhtarlar odağında faaliyet yürüten KAPI, “1 Kapı Da Sen Aç!” kampanyasıyla seçmenleri kadın adaylara desteklemeye çağırıyor. Eşit ve Kapsayıcı Kadın Muhtar Ağı'nın kurulmasına da öncülük edecek olan KAPI’nın Dernek Başkanı Ayşe Kaşıkırık, “Eşitlik mahallede başlar!” diyor ve muhtar olmak isteyen tüm kadınlara yakında başlayacak eğitimleri kaçırmamasını öneriyor.

KAPI, eşitlik, kapsayıcılık ve TCE odağında çalışan bir dernek olarak yerel seçimler için nasıl bir strateji belirlediniz?

Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı olarak, nüfusun yarısını oluşturan kadınların yerel yönetimlere giriş KAPI’sı olan muhtarlık kurumlarında eşit temsil edilmesini temel bir hak olarak değerlendiriyor, daha eşitlikçi ve kapsayıcı mahallelerin ve köylerin inşası için çalışmalarımızı kararlılıkla yürütüyoruz. Buna bağlı olarak, 2024 yerel seçimleri öncesi hem mevcut kadın muhtarları güçlendirmek hem de kadın muhtar sayısını arttırmak amacıyla çalışmalara başladık. Bu çalışmalar ile kadın muhtar adaylarını etkilemeyi, kamuoyunda kadın muhtar konusunda farkındalık oluşturmayı, her mahalleye ve her köye bir kadın muhtar seçilebilmesi için savunuculuk çalışması yapmayı planlıyoruz. 2024 yerel seçimlerinde muhtar olmak isteyen kadın sayısının artmasını ve böylece kadın muhtar oranının yükselmesini bekliyoruz. Aday olan tüm kadınların verdikleri mücadele çok kıymetli. Bu uzun soluklu yolda her geçen gün dayanışmayı güçlü kılarak her zaman kadın muhtar adaylarının ve kadın muhtarların yanlarında olacağız.

‘Türkiye’de Kadın Muhtar Oranı Sadece %2,24!’

Kadın muhtar adaylarının nasıl aday olabilecekleri, seçime nasıl hazırlanabilecekleri, seçim stratejileri, iletişim teknikleri ve toplumsal cinsiyet eşitliği gibi çok sayıda konuya odaklanan bir kılavuz rehber hazırlayacağız. Sosyal medyada savunuculuk kampanyaları yürüteceğiz.

Yerel seçimler odağında hangi faaliyetleri hayata geçirmeyi planlıyorsunuz?

Muhtarlık kurumu 19. yüzyılın başından itibaren hayatımızın içinde olmasına karşın kadın temsili neredeyse yok denecek kadar az. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kadınlar muhtarlık kurumuna 1933 yılında seçilmeye hak kazandı. 2023 itibarıyla, Türkiye’de 50 bini aşkın muhtar var, 1010 mahalle ve 124 köy olmak üzere toplam 1134 kadın muhtar görev yapıyor. Kadın muhtar oranı sadece %2,24. Bu sayıları kabul etmek mümkün değil!

Türkiye genelinde 7 bölgede, 7 şehirde yoğun çalışmalarımız olacak. Marmara için İstanbul, Ege için İzmir, Akdeniz için Antalya, Doğu Anadolu için Van, Güneydoğu Anadolu için Mardin, Karadeniz için Amasya, İç Anadolu için de Kayseri illerinde kadın muhtarlara ve muhtar adaylarına yönelik eğitimler planlıyoruz. Kadın muhtar adaylarının nasıl aday olabilecekleri, seçime nasıl hazırlanabilecekleri, seçim stratejileri, iletişim teknikleri ve toplumsal cinsiyet eşitliği gibi çok sayıda konuya odaklanan bir kılavuz rehber hazırlayacağız. Sosyal medyada savunuculuk kampanyaları yürüteceğiz.

“Eşit ve Kapsayıcı Kadın Muhtar Ağı”nın kurulmasına öncülük edeceğiz. Eğitimlere katılan kadın muhtarlar başta olmak üzere Türkiye genelindeki tüm kadın muhtarlara bu ağa katılmaları için açık çağrı yapacağız ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için çalışacağız. Proje çıktılarının paylaşılacağı 1 günlük sempozyum düzenleyeceğiz. Bu sempozyuma muhtarları, belediyeleri, akademiyi, medyayı ve sivil toplum kuruluşlarını davet edeceğiz.

‘Kadın Muhtarlar Yerelde Değişimin ve Gelişimin Müjdecisi’

Kadın muhtarlar aracılığı ile kadınların ve kız çocuklarının sorunları daha görünür olmakta ve bu sorunlara yönelik somut çözüm önerileri geliştirilmekte.

Neden kadın muhtarları odağınıza aldınız? Kadın muhtarlar görev aldıkları mahalle ya da köyde nasıl bir rol üstlenebilirler? Yerel düzeyde bir muhtar, görev aldığı kentte ne düzeyde bir etki yaratabilir? Buna dair iyi örnekler var mı? (kadın muhtar örneğinde)

Yerel yönetimler siyasete girişin ilk basamağı, muhtarlık kurumu ise yerel yönetimlere giriş kapısı. Her bir muhtarlık eşitliğe, adalete, kapsayıcılığa ve özgürlüğe açılan bir kapı olma potansiyeline sahip. Her bir kadın muhtar kız çocukları için rol model. Gelecekte siyasete girmeyi düşünen kadınlar için “yapabilirlik duygusu” yaratmakta. Kadın muhtarlar yerelde değişimin ve gelişimin müjdecisi.

Kadın muhtarlar aracılığı ile kadınların ve kız çocuklarının sorunları daha görünür olmakta ve bu sorunlara yönelik somut çözüm önerileri geliştirilmekte. Mahallede veya köyde ikamet eden kadınlar kendilerini kadın muhtarlara daha yakın hissetmekte ve sorunlarını daha kolay aktarmakta. Aslında kadın muhtarlar sadece kendi mahallerine veya köylerine değil, yapabildikleri ölçüde yakın mahallelerde veya köylerde ikamet eden kadın ve kız çocuklarına da destek olmakta. Böylece, mahallerinde ve köylerinde rol model olarak kadın ve kız çocuklarını cesaretlendirmekte.

Kadınların muhtar olması, toplumsal cinsiyet rollerine yönelik kalıp yargıların yıkılması, yerel düzeyde kadın sorunlarının görünürlüğünün arttırılması ve çözüm önerileri geliştirilmesi açısından çok önemli. Kadın muhtarların deneyimlediği “yapabilirlik hissi” diğer kadınlara da örnek olmakta, ilham vermekte ve “biz de yapabiliriz” duygusu yaratmakta. Nihai olarak, mahallelerde kadınların konularına ve sorunlarına yönelik duyarlılığı olumlu yönden etkilemekte.

Örneğin, Diyarbakır’ın 6 kadın muhtarından biri olan Dilek Demir, seçildiği ilk gün kadınların yaşadığı mağduriyetleri önlenmesi ve mağdur olanlara yardım edilebilmesi için muhtarlığın duvarına dilek- şikâyet kutusu asmıştır. Böylece, muhtarlığa gelen ihbar mektupları sayesinde 40 kız çocuğunu erken yaşta evlenmekten kurtarmıştır.

Siirt’in Atalay Köyü’nün muhtarı olan Defne Berivan Demir, Siirt’in ilk kadın muhtarı olarak kayıtlara geçmiştir. Köydeki tüm kadınlar ile dayanışma göstermektedir. Köye bir çocuk parkı yapmış ve köyün kanalizasyon sorununu çözmek için sistemi köylüler ile kurmuştur.

Batman’ın Sağlık Mahallesi muhtarı Fatma Türkan, Batman’ın ilk kadın muhtarı olmayı başarmıştır. Muhtar Türkan, kız çocuklarının eğitim hakkına erişebilmesi, kadına yönelik şiddetin sona ermesi, kadın hakları ve özgürlüklerinin tanınması konusunda çaba göstermektedir.

İstanbul merkezli bir dernek olarak kadın muhtarlar odağındaki proje ve faaliyetlerinizi ulusal düzeye ve özellikle Anadolu kentlerine nasıl taşıyacaksınız?

Türkiye genelinde faaliyetlerimizi planladığımız illerdeki sivil toplum kuruluşları, büyükşehir, il ve ilçe belediyeleri ile yakın temas halindeyiz. Gerek yüz yüze gerekse de online görüşmeler ile çalışmalarımızı planlıyoruz. Kadın muhtarlara ve kadın muhtar adaylarına yönelik eğitimlerimizi yüz yüze yapacağız. Kampanyalarımız ise sosyal medya üzerinden ilerleyecek.

Bilgi teknolojileri ve çevrim içi olanaklardan yararlanarak muhtarların eğitimine yönelik eğitimlerin daha ulaşılabilir olması için bir planınız var mı?

Hak temelli savunuculuk kampanyalarımız (#1KapıdaSenAç #kadınmuhtar) sosyal medya üzerinden ilerleyecek. Kadın muhtar sayısının artması için daha çok dayanışma, adaylaşma ve güç birliği sağlamak, kamuoyunda kadın muhtarlar hakkında toplumsal farkındalık oluşturmak üzere bir kampanya filmi hazırlayacağız. Eşitlikçi, kapsayıcı ve adil mahalleler için daha çok kadın muhtarın seçilmesi amacıyla “1KapıdaSenAç’’ sloganıyla seçmenler kadın adaylara oy vermeye davet edilecek.  www.kadinmuhtarlar.com isimli bir web sitesi kuracağız. Projelerimizin tüm çıktılarına (eğitim materyalleri, kılavuzlar ve raporlar) bu web sitesinde yer vereceğiz.

Hangi kurumlar ile iş birliği ve dayanışma içindesiniz?

Ege Kadın Buluşması Platformu, EŞİK (Eşitlik için Kadın Platformu), Ortak Yaşamı Geliştirme Vakfı, Türkiye Muhtarlar Konfederasyonu, Tüm İstanbul Muhtar Dernekleri Federasyonu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Antalya Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere çok sayıda sivil toplum kuruluşu ve yerel yönetimlerle iş birliği ve dayanışma halindeyiz.

Kadın muhtar olmak isteyenler ne yapmalı? Nasıl size ulaşabilirler?

2024 yerel seçimlerinde muhtar adayı olmak isteyen tüm kadınlar eğitimlerimize katılabilirler. Özellikle İstanbul, İzmir, Antalya, Van, Mardin, Amasya ve Kayseri’deki kadınlar bize muhakkak web sitemiz veya sosyal medya hesaplarımız üzerinden ulaşsınlar. Ayrıca, deprem bölgesindeki iller ve Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca bir tane bile kadın muhtar çıkarmayan “Şanlıurfa” için özel çalışmalar planlıyoruz. Birbirimize destek olalım, birlikte yol alalım. Kadınların adaylaşmalarına ve görünürlük çalışmalarına destek olalım.

‘Eşitlikçi, Kapsayıcı ve Adil Mahalleler-Köyler İçin Daha Çok Kadın Muhtar!’

Farklı STK’lara ve gönüllülere bir çağrınız var mı?

Kadın dayanışmasının her sorunun üstesinden gelebilecek güçte olduğuna inanıyorum. Ümitsizliğe kapılmak, yılmak ve yorulmak yok. Başta deprem olmak üzere tüm yaralarımızı dayanışmayla ile hep birlikte saracağız.

Önümüzde altın değerinde bir fırsat var: “2024 yerel seçimleri”. Şimdi var gücümüzle eşit temsil ve eşit katılım için çalışmanın, dayanışmanın; iş birliği ve güç birliği yapmanın tam zamanı! Birlikte hareket edelim, birbirimize yoldaş olalım.

Çünkü, eşitlik mahallede başlar! Eşitlikçi, kapsayıcı ve adil mahalleler ve köyler için daha çok kadın muhtar!

Size destek olmak isteyenler nasıl ulaşabilir?   

Kapımız herkese açık. Bize web sitemiz ve sosyal medya hesaplarımız üzerinden ulaşabilirler.

Eşitliğe giden yol muhtarlıklardan geçiyor. Eşitlikçi ve kapsayıcı mahalleler ve köyler için daha çok muhtar olmalı. Kadınlar demokrasinin beşiği olan muhtarlık kurumlarında ve tüm karar alma mekanizmalarında eşit temsil edilmeli.

Kadın muhtar sayısının artması için daha çok dayanışma, adaylaşma ve güç birliği gerekiyor. Bu motivasyonla eşitlik ve kapsayıcılık anlamında önemli bir ihtiyaca cevap verecek olan “1 KAPI DA SEN AÇ!” isimli savunuculuk kampanyamızı hayata geçirdik. Bu kampanya ile Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı olarak, 2024 yerel seçimlerinde eşitlikçi, kapsayıcı ve adil mahalleler ve köyler için daha çok kadının muhtarın seçilmesini istiyor ve seçmenleri kadın adaylara oy vermeye davet ediyoruz!

Yolumuz her daim “bilim”, yoldaşımız “dayanışma” olsun.