‘Atık Toplayıcılarının Hakları Tehlike Altında’

Derin Yoksulluk Ağı, Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı’nın Atık Toplayıcıları konulu genelgesini mercek altına altığı bilgi notunu yayınladı. Bilgi notu, genelgenin bu alanda bir düzenleme getirmekle birlikte atık kağıt toplayıcılığı ile geçimini sağlayan kişilerin haklarını korumakta yeterli olmadığını ve yeni hak ihlallerine sebep olabileceğini gösteriyor.

Derin Yoksulluk Ağı, “Atık Toplayıcıları” konulu genelge hakkında uluslararası insan hakları hukuku ve Derin Yoksulluk Ağı’nın iletişimde olduğu kağıt toplayıcılığı ile geçimini sağlayan kişiler ile yapılan derinlemesine görüşmeler ve Derin Yoksulluk Ağı’nın deneyimleri temel alınarak hazırladığı yorum ve önerilerini de içeren bilgi notunu yayınladı. 

Bilgi notunda, yayınlanan genelgenin alana bir düzenleme getirmesine rağmen yetersiz olduğunu ve kağıt toplayıcılığı ile geçimini sağlayan kişilere yönelik hak ihlallerine sebep olabileceği vurgulandı. 

Rapora göre, genelgeyle birlikte getirilen şartlarla birlikte halihazırda atık kağıt işçiliği ile geçimini sağlayan kişilerin geçim kaynaklarını kaybedecekleri öngörülüyor. Ayrıca genelgede kağıt toplama yetkisi sağlayan kartın dağıtımında ilçeler için kota belirlenip belirlenmediği veya aynı hanede birden çok kişinin karta sahip olmasının mümkün olup olmayacağı belirsiz kalıyor. Bu belirsizlik uygulamada eşitsizliğe sebep olma riski taşıyor.

Atıkların izin verilmeyen kişiler tarafından toplanmasının “güvenlik” bağlamında genelgede yer alması, “güvenliği sağlamak üzere” zabıta, İl/İlçe Emniyet Müdürlükleri ve İl/İlçe Jandarma Komutanlıklarına yetki verilmesi atık toplayıcılığını kriminalize ediyor. Derin Yoksulluk Ağı ise, “Güvencesiz ve günlük çalışma yoksulluğun önlenememesinin bir sonucudur; yoksulluk koşullarında yaşayanlara yönelik cezalandırıcı politikalar yerine yoksulluğu önleyici politikalar geliştirilmelidir.” diyerek bu tutumun gözden geçirilmesi gerektiğini iletiyor. 

Genelgenin tüm maddelerinin mercek altına alındığı ve yorumlarla önerilerin uluslararası insan hakları hukukuna göre çerçevelediği bilgi notuna erişmek için buraya tıklayabilirsiniz.