Üniversite Öğrencilerinden Örnek Gönüllük: Boğaziçi Ayvalık Okulları

'Biz Sizleri Çok Sevdik' başlığıyla yayınlanan 'Boğaziçi Üniversitesi Ayvalık Okulları Projesi' adlı yayın, Boğaziçili öğrencilerin Ayvalık’ta sosyal kaynaklara erişimi sınırlı çocuklarla hayata geçirdiği gönüllük çalışmasını hikayeleştiriyor. 'Kurtarıcı değildi o. Karşılıklı bir dönüşümdü aslında yaşanması gereken' sözleriyle özetlenen gönüllük deneyimi, sivil alana katkı sunan ve sunmak isteyen her gönüllü için ilham verici ve yol gösterici bir kolektif çalışma.

“Boğaziçi Üniversitesi Ayvalık Okulları Projesi” adlı yayında kullanılan dile öğrenciler KOBİ ismini vermiş. “Kolektif Bilinç” olarak adlandırdıkları, ana karakterlerin hem detayları anlattığı hem de gözlemci bir bakışla kaleme alınmış. Proje süresince gönüllüler arasındaki yönetişim şekli ve çocuklarla kurulan ilişkinin niteliğinden atölye programı, konaklanan yerlerin temizlik düzenine kadar her konu toplantılarla karara bağlanmış. Kitap, üniversite öğrencilerinin gönüllük deneyimlerini çocuklarla birlikte karşılıklı öğrenme sürecinin de hikayesi.

Projenin şekillenmesinde ve koordinasyonunda yer alan Boğaziçi Üniversitesi’nden Fikret Adaman ve Boğaziçi öğrenci ve mezunlarla gönüllük deneyimlerini konuştuk. Adaman, “Eski günlerde Boğaziçi Üniversitesi bu tür “toplumsal dayanışma” projelerini desteklemekteydi. Son 15 aydır maalesef ayrı bir düzen hüküm sürmekte. Üniversitelerin toplumsal dayanışma projelerini yürütmesi; o türdeki projelerin içinde yer alması, yerel yönetimlerle bu alanlarda işbirliklerini gitmesi çok önemli” ifadeleriyle üniversitedeki mevcut durumu özetliyor ve sözü öğrencilere bırakıyor.

‘Sahada ve Online Atölyelerde Yaşadığımız Deneyimler Çok Dönüştürücü’

Boğaziçi Üniversitesi’nin Ayvalık Okulları projesini nasıl tarif edersiniz? Bu bir sosyal sorumluluk projesi mi? Sivil toplum faaliyeti mi? Üniversitenin dahil olduğu gönüllülük çalışması mı?

Boğaziçi Ayvalık Okulları, Boğaziçi Üniversitesi’nde çeşitli bölümlerden gönüllü olan öğrencilerin ve okulumuz mezunların çalıştığı bir proje. Gönüllüler olarak sahaya adım atmadan önce çocuklarla iletişim, gönüllüler arası iletişim, ilkyardım, cinsel şiddetle mücadele konulu eğitimler alıyoruz. Sinema, tiyatro, fotoğraf, bilim, dans, sanat, müzik gibi birçok farklı alanda her dönem atölyeler açılıyor. Bu atölyelerin planlarını, içeriklerini de gönüllü öğrenciler hazırlıyor.

Sonrasında Ayvalık’ta bulunan Zeytin Çekirdekleri Derneği aracılığıyla bu içerikleri sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı çocuklarla buluşturuyoruz. Temel amaçlarımız arasında sosyal etkinliklere erişimi kısıtlı olan çocuklara kendilerini özgürce ifade edebilecekleri ve farklı ilgi alanlarını deneyimleyebilecekleri bir etkileşim alanı yaratmak, bölgede yaygın olan ayrımcılık ve şiddet dilini olumlu bir dile dönüştürmek ve oluşturduğumuz bu alanı sürdürülebilir ve dinamik tutmak yer alıyor.

Ayvalık Okulları projesi devam ediyor mu? Projede yer alan öğrencilerin ne tür içgörü ve deneyim elde ettiklerine dair neler söylersiniz?

Aktif olarak devam etmekte olan projemizde pandeminin başlamasıyla birlikte atölyelerimizi online yapmaya başlamıştık. Eylül 2021 itibariyle ise hibrit sisteme geçiş yapmış bulunuyoruz. Dönem açılışını yüz yüze yaparak çocuklarla tanışma şansımız oldu; atölyeleri ise dönem içinde çevrimiçi olarak yürüttük. Yüz yüze bir kapanış partisi için yine ekip olarak Ayvalık’ta idik. Bu dönem de aynı şekilde devam ediyor olacağız.

Bu süreçte sahada ve online atölyelerde yaşadığımız deneyimler çok dönüştürücü oldu diyebiliriz. Çocukların atölyelere gösterdiği ilgi ve bunun sonucunda gördüğümüz değişimler bizim için çok kıymetli. Aynı zamanda proje bizlere yürütücülük ve işbirliğini hiyerarşik olmayan bir zeminde inşa etmeyi öğretti. Çocukların cin fikirleri, hayal güçleri ve ilginç soruları arasında olmak hepimizin ruhuna iyi geliyor diyebiliriz.

Dileyen kişiler bu kitabı ücretsiz bir şekilde temin edebilirken dileyen kişiler de karşılığında bağışta bulunabiliyor.

Bir kamu üniversitesinin bu tür bir faaliyeti yürütmesi için finansal ve diğer kaynakları nasıl temin ettiniz?

Gönüllülük üzerine kurulu bir proje olan Ayvalık Okulları’nın günümüze kadar devam etmesindeki en önemli unsurlardan birisi bağışlardır. Çeşitli yollarla projenin duyulmasını ve bağış yapılmasını sağlamak adına çalışmalar yürütmekteyiz. Çanakkale’den Ayvalık’a 235 kilometrelik bir koşu düzenleyerek bağış akışı olmasını sağladık.

Neden proje faaliyetlerini kitaba çevirme ihtiyacı duydunuz?

“Biz Sizleri Çok Sevdik’’ adı altında projenin öyküsünü anlatan bir kitap oluşturduk. Kitabımız projenin amaçlarını, yöntemlerini, gönüllüler arası işleyişi, çocuklar ile kurduğumuz iletişimi ve daha projeyi bugünkü haline getiren birçok şeyi projeyi tanıtma ve okuyanları benzer projeler için heveslendirme amacı ile yazılmıştır. Dileyen kişiler bu kitabı ücretsiz bir şekilde temin edebilirken dileyen kişiler de karşılığında bağışta bulunabiliyor.

‘Çocukların Hayatına Dokunmak ve Onlarla Ortak Alanı Paylaşmak Karşılıklı Bir Değişim’

Nasıl geri dönüşler aldınız?

Üniversite öğrencileri olarak bu tarz gönüllü çalışmalarda bulunmanın ve diğer öğrenciler ile ortak bir paydada buluşup aynı ilkeleri gözeterek sürdürülebilir bir proje ortaya koymanın günümüz dünyasında çok önemli bir yeri olduğunu düşünüyoruz. Gönüllüler olarak çocukların hayatına dokunmak ve onlarla ortak bir alanı paylaşmak bizim için karşılıklı bir değişim demektir.

Bu noktada kendimizi birer öğretici ya da kurtarıcı olarak görmeyip çocuklarla aramızdaki iletişimi karşılıklı bir dönüşüm olarak değerlendiriyoruz. Bu da aslında çocukların bizden öğrendiği kadar bizlerin de onlardan öğrendiğimizin göstergesidir. Bu süreçte bizler çoğu zaman çocuk olmayı ve çocuğun gözünden bakmayı deneyimlemiş oluyoruz ve bu da bize çok farklı bakış açıları kazandırıyor.

Ayvalık Okulları Projesi’nin benzerleri var mı? Olacak mı? Anadolu’nun sosyal kaynaklara ulaşmada daha kısıtlı olan bölgelerine dair bir planınız var mı?

Bu proje üniversite öğrencilerinin inisiyatif alması ve sonrasında Zeytin Çekirdekleri Derneği ve Ayvalık Belediyesi ile işbirliği yapılması sonucu doğdu. Birçok üniversite benzer bir yol izleyip bu projeyi farklı bölgelerde hayata geçirebilir. Bizim amaçlarımızdan bir tanesi de bizim Ayvalık’ta yereldeki grupların da katılımıyla oluşturduğumuz alanı sürdürülebilir kılmak ve oluşturduğumuz bu yapı sayesinde farklı üniversitelerde oluşan ya da oluşacak benzer projelere örnek teşkil etmektir. Dolayısıyla ilerleyen zamanlarda Ayvalık’ta oluşturduğumuz alanı ve işleyişi farklı gönüllülere aktarmak ve bu projenin benzerlerinin başka bölgelerde de uygulanabilmesine ön ayak olmak planlarımız arasında yer almaktadır. İsteriz ki bizim Ayvalık’ta oluşturduğumuz bu yapı birçok farklı bölgeye yayılsın ve daha bir sürü çocuk bu güven alanında kendini özgürce ifade edebilsin.

Boğaziçi Üniversitesi Ayvalık Okulları Projesi’ne dair detaylara buradan ulaşabilirsiniz.