Bağımsız Müzik Yapımcıları, Dernek Çatısı Altında Buluşuyor

Bağımsız Müzik Yapımcıları Derneği Genel Sekreteri Haluk Polat; 'Müzik yapımcılığına yeni başlayan tüm bağımsız yapımcılara yalnız olmadıklarını anlatmak istiyoruz' diyor. 

Bağımsız Müzik Yapımcıları Derneği; Artvizyon, Bugu Yapım, Epidemik Yapım, GRGDN Müzik, Pay Records Yapım, We Play ve Zoom Müzik tarafından Aralık 2021’de kurulmuş yeni bir oluşum. Derneğin Genel Sekreteri Haluk Polat; “BMYD, yaklaşık bir buçuk yıllık bir ön çalışma sonunda bağımsız müzik yapımcılarının sorunlarını paylaştığı, ortak sorunlara çözümler aradığı, birlikte hareket ettiği ve güç birliği oluşturduğu bir platform olması amacıyla kuruldu” diyerek dernek çalışmaları hakkında bilgi verdi. 

Bağımsız müzik piyasasında neleri değiştirmeyi hedefliyorsunuz? Türkiye’de bağımsız müzik sektörünün çalışma yapısını nasıl değerlendiriyorsunuz? Öne çıkan sorunlar ve ilk elden atılması gereken adımlar nelerdir?

Türkiye’de müzik yapımcılarının daha önce bir araya geldiği bir meslek birliği var: MÜYAP. MÜYAP çok büyük ve eski bir oluşum. MÜYAP üyesi olabilme süreci kolay ve çabuk bir süreç değil. Uzun yıllar sektörde olsanız bile MÜYAP üyesi olamayabilirsiniz, o yapının şartlarını yerine getiremeyebilirsiniz. Oysa gelişen ve değişen müzik sektörü şartlarında Türkiye’de var olan irili ufaklı onlarca müzik yapım şirketi var. Öncelikli amacımız bu müzik yapım şirketlerini bir araya getirmek, ortak sorunlarını belirlemek ve bu konuda çalışmalar yapmak, müzik sektöründe var olmaya çalışan tüm bu yapılara eğitim ve deneyim desteği vermek, müzik sektörünün iç iletişimini güçlendirmek, sektörü büyütmeye çalışmak. Müzik yapımcılığına yeni başlayan tüm bağımsız yapımcılara yalnız olmadıklarını anlatmak istiyoruz. Bizlerin elbette bu kuruluş sürecinde belirlediğimiz, tespit ettiğimiz bazı majör sorunlar var ancak süreç içerisinde henüz görmediğimiz, fark etmediğimiz birçok farklı sorunu da zaman içerisinde çözmeyi hedefliyoruz. Aramıza katılacak yeni üyelerimizle tüm bu sorunları ele alıp çözüm yolları arayacağız. Bizim açımızdan en önemli konu birlikte hareket edebileceğimiz, mesleki açıdan birbirimize destek olabileceğimiz, gerekli durumlarda üyelerimiz arasında çıkabilecek sorunları tartışabileceğimiz çözebileceğimiz, sanatçılarla yapım şirketlerimiz arasında oluşabilecek itilaflı durumlarda aracı olabileceğimiz ve birbirimize güvenebileceğimiz bir platform oluşturmak. Bir kere daha altını çizerek söylemek isteriz ki biz MÜYAP’a alternatif olarak kurulmuş ve onun işlevini üstlenmeye aday bir yapı değiliz. Amacımız MÜYAP üyelerinin de içinde bulunduğu bir dernek olmak, gereken her noktada sektöre ve bileşenlerine destek olmak ve sektörün sorunlarını hep birlikte çözmek.

Günümüzdeki müzik yapımcılığı ile eskiyi (internet önceki zamanları) kıyaslarsanız hangi farklılıklardan bahsedersiniz? Müzik yapımcılarının değişen koşullara ayak uydurduğunu düşünüyor musunuz? 

Günümüzde müzik üretmek, bunu yaymak eskiye oranla çok daha kolay. 1990’lı 2000’li yıllarda genç bir sanatçının müziğini yapması ve bunu yayınlaması çok da kolay değildi. Yapılan işin bir yapımcının dikkatini çekmesi, onu beğenmesi, ona yatırım yapması, projelendirmesi, müzisyeni stüdyoya sokması, tüm süreçlerin sonunda hazırlanan albümün fiziksel olarak basılmasının sağlanması, tanıtılması ve müzik mağazalarında satılması gerekiyordu.  Günümüzde müzik üretim süreçlerinin birçok aşaması ortadan kalktı. İnternet bağlantısının olduğu bir odada müziğinizi üretip, yayınlayıp tanıtma şansına sahipsiniz. Bu durum elbette sanatçıların bir kısmının yapımcılara artık ihtiyaç olmadığı düşüncesine sahip olmalarına sebep oldu ancak bizce yapımcılar artık eskisinden de daha farklı ve önemli bir işleve sahipler. Üretim araçlarına ve tanıtım ağlarına bu kadar kolay ulaşmak bir açıdan da birbirine benzer yüzlerce, binlerce üretimin oluşmasına da sebep  oluyor. Bu durumda bu üretim kirliliğinde aradan sıyrılacak olanların büyük bir çoğunluğunun müzik sektöründe deneyim sahibi yapımcıların üretimleri olacağını düşünüyoruz. 

Bir önceki soruyla bağlantılı olarak; bugünün dijital dünyasında müzisyenlerle yapımcıların ilişkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu bağlamda Spotify, Youtube gibi müzik dinleme platformlarının müzisyenlere hak ettikleri ödemeleri yaptığını düşünüyor musunuz? Telif hakları genel olarak en temel sıkıntılardan biri. Yeni çağda nasıl düzenlemeler yapılmalı, yapımcılar hangi adımları atmalı ki müzisyenler haklarına kavuşabilsin?

Müzik, müzisyen, beste olmadan bu sektörün olamayacağı aşikâr. Yani bu sektörün en önemli yapı taşlarından birisi müziği üretenler. Gelişen ve değişen koşullarda müzik yapımcılarının müziği üretenlerle çok daha olumlu ve yönlendirici bir ilişki kuracağını düşünüyoruz ancak elbette ortada paylaşılması gereken bir değer oluştuğunda bu zaman zaman sorunlara yol açabiliyor. Mümkün olduğunca yazılı ve sağlam anlaşmalarla tarafların korunması gerektiğini de düşünüyoruz. Sadece müzisyenlerin değil yapımcıların da haklarının karşılıklı olarak korunması çok önemli. Elbette müziği üreten olmasa müzik yapımcısının bir değer üretmesi mümkün değil ancak unutulmaması gereken noktalardan birisi de yapımcı olmadan da o müziğin sahiplenilmesi, tanıtılması, sanatçının sahiplenilmesi ve geliştirilmesinin çok da mümkün olamayacağı. O müziğe ilk inananın ve ona zaman ve maddi yatırım yapanın yapımcı olduğu unutulmamalı. Spotify, Youtube gibi dijital müzik platformlarının karışık algoritmaları var. Bu nedenle her zaman anlamak ve algılamak mümkün değil. Bilinmesi gereken konu şu ki bu uluslararası firmalar büyük denetim yapıları tarafından belirli aralıklarla çok ciddi şekilde denetleniyorlar. Bu nedenle anlaşmalardaki oranların harfi harfine ödendiği konusunda bizlerin bir şüphesi yok. Bu oranların ne olduğu, nasıl olduğu ve nasıl daha iyileştirilebileceği konusu bir birlikte hareket etme konusu. Birlikte olursak daha iyi oranlarla anlaşmalar yapma şansımız olacağını biliyoruz. Biz de BMYD olarak bu konuda müzik yapımcılarının dolayısıyla müzisyenlerin daha fazla gelir elde etmeleri için çalışmalar yapacağız. 

Müzik alanında çalışan diğer sivil toplum kuruluşlarıyla işbirlikleriniz, fikir alışverişleriniz oluyor mu veya olacak mı? Bu alanda bir arada çalışmanın önemi ve gerçekçi olup olmadığı hakkında neler söylersiniz? 

Biz kuruluşumuzun hemen ardından ilk toplantı talebimizi MÜYAP’a ilettik ve bir araya geldik. Bundan sonra da diğer meslek birlikleriyle bir araya gelip hem kendimizi tanıtmak, hem birlikte neler yapabileceğimizi konuşmak ve paylaşmak istiyoruz. Birlikte hareket edilmediği sürece sürekli bir hak kaybı yaşayacağımız kesin. Birlikte hareket edersek sektörün büyüyeceğini ve gelişeceğini düşünüyoruz.

Yurt dışında benzer organizasyonlarla iş birlikleriniz var. Bu konudaki girişimlerinizden bahsedebilir misiniz? Bununla birlikte bağımsız müziğin yurt dışında nasıl ele alındığını, derneklerin nasıl çalıştığını gözlemleme, inceleme fırsatınız olmuş olmalı. Türkiye ile göze çarpan en temel farklılıklar neler? 

Derneğimiz IMPALA, WIN ve MERLIN’in Türkiye’de temsilciliğini yapıyor. Bu yapılara bağlı firmalar dünya üzerinde üretilen müziğin yaklaşık yüzde 36-39’lık kısmını üretiyorlar. Türkiye müzik sektörü global anlamda ilgi çeken, merak uyandıran fakat bugüne kadar uluslararası arenada çok tanınmayan, nispeten içine kapalı bir yapıya sahip. Dernek olarak Türkiye’de temsilciliğini yaptığımız bu yapılarla ortak hareket etmemizin en temel amaçlarından biri deneyimlerinin karşılıklı olarak aktarılabilmesini sağlamak. BMYD olarak Avrupa Bağımsız Müzik Şirketleri Birliği IMPALA’nın müzik endüstrisinde sürdürülebilirlik, dijitalleşme, telif hakları gibi konularda yürüttüğü çalışma gruplarına katılıyoruz. Dünyanın birçok yerinden bağımsız müzik profesyonelleriyle birbirimize destek olabileceğimizi görmek, her ülkede değişik biçimlerde de olsa yaşanan sorunlar hakkında konuşmak, çözüm arayışlarında ortaklaşmak, birbirimizin deneyimlerinden faydalanmak, fikir alışverişinde bulunabilmek çok değerli. Bu yapılarla birlikte Türkiye’de üretilen müziği Dünya’ya ulaştırmak, işbirlikleri yapmak, Dünya müzik endüstrilerinde konuşulanları üye firmalarımızla paylaşmak, üretilen teknolojileri takip etmek ve sektörümüzü geliştirmek istiyoruz.

Ajandanızda neler var? Yakın zamanda hayata geçirmeyi planladığınız projeler nelerdir? 

Önümüzdeki süreçte üye sayımızı arttırmak en önemli hedefimiz. Bu konuyla ilgili çalışmalar yapacağız. Hem kendimizi daha iyi tanıtmak hem de hedeflerimizi anlatmak istiyoruz. Ayrıca sektöre ilişkin farklı konularda oturumlar, seminerler, atölyeler, dinletiler yapmayı planlıyoruz. Şu anda önümüzdeki 9-10 aylık süreç içerisinde gerçekleşecek 7-8 etkinliğimiz olacak. Umarım yakın zamanda sektörde olumlu bir etki yaratırız.