E-atık Sorununa ‘Kolektif Efor’ Çağrısı!

Uluslararası E-Atık Günü’nde Kolektif House, AGİD, Akademi Çevre, DCube ve Habitat Derneği, elektrikli ve elektronik atıkları değere dönüştürmek amacıyla sosyal sorumluluk projesi başlattı. ‘Kolektif efor ile dönüşüme ortak ol’ sloganıyla başlayan proje, e-atıkların geri dönüştürülmesine destek verilmesini amaçlıyor.

Kolektif House, AGİD, Akademi Çevre, DCube ve Habitat Derneği ‘Döngüsel Sohbetler’ serisini başlattı. Serinin ilk panelinde ‘e-Atık’ konusu masaya yatırılırken, katılımcılar gelecek nesillere temiz bir dünya bırakmak için ‘Kolektif Efor’ hareketine destek çağrısında bulundu. 

‘Pandemi Döngüsel Ekonomi Yolundaki İlerleyişi Frenledi’  

Panelde konuşan AGİD Yönetim Kurulu Başkanı Fahir Gök, yararlı ömrünü tamamlamış veya arıza nedeniyle kullanılamaz hale gelen elektrikli ve elektronik eşyaların, Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE) olarak adlandırıldığını hatırlattı ve proje ile bu ürünler için son kullanıcıda; sorumlu tüketim ve ürün yaşam döngüsü ile ilgili bir farkındalık yaratabilmeyi hedeflediklerini belirtti.

Akademi Çevre İş Geliştirme Müdürü Piraye Gök, insan sağlığına olan etkileri ve içerdiği değerli metallerin geri dönüşüm ile tekrar kullanılabilmesi açısından e-Atık’ların sürdürülebilir bir şekilde lisanslı tesislerde ve Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği çerçevesine uygun olarak geri dönüştürülmesi gerektiğini kaydetti.

Her yıl inanılmaz boyutta e-atık ortaya çıkıyor. Dünyada her saniye yaklaşık 1000 adet dizüstü bilgisayarın çöpe atıldığını düşünün.

DCube Yönetim Kurulu Başkanı Berna Kırcı Aşıroğlu ise döngüsel ekonomi konusunda küresel anlamda farkındalığın arttığını belirtmekle birlikte, salgın döneminin döngüsel olma yolundaki ilerleyişi bir parça frenlediğini aktardı. Hollanda merkezli Circle Economy raporuna göre 2018 yılında yüzde 9.1 olan döngüsellik oranı, 2020 yılında yüzde 8.6’ya inmiş durumda.

“Her yıl inanılmaz boyutta e-atık ortaya çıkıyor. Dünyada her saniye yaklaşık 1000 adet dizüstü bilgisayarın çöpe atıldığını düşünün.” diyen Aşıroğlu, bu boyutta atığın şu an dünyada geri kazanım oranının yaklaşık yüzde 20 olduğunu ve bu resimden çıkaracağımız net soncun, döngüsel bir sisteme geçiş için hızlanmak olduğunu söyledi. 

‘Döngüsel Ekonomi Modeline Geçilmeli’

Habitat Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sezai Hazır, Dernek olarak 25 yıldır Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda Türkiye’nin 81 ilinde değişimin ve gelişimin öncüsü binlerce gönüllünün desteği ile çalıştıklarını ifade etti.  Hazır, kullanımı mümkün olmayan elektronik eşyaları ilgili tesislere göndererek geri dönüşümüne katkıda bulunduklarını, böylece döngüsel, sürdürülebilir ve çevresel bir e-atık yönetimi sağlanmasına öncülük ettiklerini belirtti. 

Kolektif House Kurucu Ortağı ve CEO’su Ahmet Onur ise yapılan araştırmalara göre son 5 yılda e-Atık üretiminin yüzde 21 arttığına dikkat çekti:  “2019 yılında dünya çapında 53,6 milyon ton ile rekor düzeyde elektronik atık üretilirken, bu rakam Avrupa’daki tüm yetişkinlerin toplam kilosunu aşıyor. Türkiye’de ise hane başına düşen e-Atık miktarı 40 kilogramın üzerinde. Dolayısıyla tüm bu veriler ışığında döngüsel bir ekonomi modelinin hayata geçirilmesi kritik önem taşıyor.”

Bu çerçevede Kolektif House tarafından öncülük edilen ‘Kolektif Efor’ hareketiyle belirlenen noktalarda kullanılmayan elektrikli ve elektronik eşyalar toplanıyor ve tamire ihtiyacı olan, performansı yavaşlayan veya kullanılabilir durumda olmayan e-Atıkları yeni sahipleri için değere dönüşüyor.