Gaziantep’te Sivil Toplum: Sivil Alanda Göç Konusu ve Mülteciler Ağırlıkta!

Sivil Sayfalar’ın Europen Endowment For Democracy desteği ile düzenlediği Sivil Toplum Haberciliği Eğitimlerinin üçüncü durağı Gaziantep’ti. Eğitime katılan STK temsilcileri ve yerel gazeteciler, kentte mülteci nüfusunun yoğunluğuna ve mültecilerin maruz kaldıkları sorunlara odaklanarak sivil toplumun yürüttüğü faaliyetleri aktardı.

Sivil Toplum Haberciliği eğitimlerinin üçüncü durağı Gaziantep’te, iç ve dış göçün kentte yarattığı sorunlar ile bu sorunların sivil topluma yansımaları öne çıktı. 23 Eylül 2021’de düzenlenen eğitimde katılımcıların paylaştığı hususlar şunlardı:

‘Gaziantep’te Sivil Toplum Faaliyetleri Son Yıllarda Göç Alanına Yöneldi’

Eğitime Adana’dan katılan Sosyal Fabrika Sürdürülebilir Kalkınma Derneği’nden Özlem Şahin: “Sosyal Fabrika Sürdürülebilir Kalkınma Derneği, Adana’da yer alan sosyal ve kırsal kalkınma, gençlik, çevre, kent konularını ve diğer sürdürülebilir kalkınma amaçlarını temel alarak çalışmalarını yürütüyor. Adana’ya ağırlıklı olarak kadın, mülteci, göçmen, kadın istihdamı, çevre ve atık, kırsal kalkınma konularında çalışmalar yürüten STK’lar var. Bana göre, Adana’da sivil toplum alanındaki temel sorun ise bölgedeki kuruluşların yeterince işbirliği içerisinde olmaması. Bunun en çarpıcı göstergesi, benzer alanlarda çalışma yapan kadın kooperatifleri sayısı. Adana’da sivil toplumdaki iş birliğinin güzel bir örneği ise Cinsiyet Eşitliği Derneği projesi kapsamında, kadın alanında çalışma yürüten STK’ların bir araya gelerek oluşturduğu ‘Yerel Eşitlik İzleme Platformu.”

Sosyal medyada aktif olan Öteki Hareketi’nin Gaziantep’teki gönüllülerinden Gülcan Aysima Canpolat: “Öteki Hareketi’nin bir mensubu ve Antep’te hukuk okuyan bir öğrenci olarak, kentte yaşanan hak ihlallerinin görünür olmasına destek vermeye çalışıyorum. Eğitimde hak ihlallerini haberleştirirken uyulması gereken kurallar adına yararlı bilgiler edindim. Bundan sonrası için hem kendi adıma hem de Öteki Hareketi adına daha iyi habercilik faaliyetleri yapabileceğime inanıyorum.”

Gaziantep Eğitim ve Kültür Derneği’nden Mustafa Gören, pek çok Avrupa Birliği projesi yürüttüklerini kaydetti. Bir diğer katılımcı Mustafa Öztürk ise sivil alanda yürütmek istediği faaliyetlerin eğitim aldığı sosyal hizmet alanında yoğunlaşacağını ve bu alanda kentteki sorunların çözümüne katkı sunulmasında rol alma istediğini paylaştı : “Gaziantep’te sivil toplum faaliyetleri son yıllarda göç alanına yöneldi. Suriye sınırı olması sebebiyle en fazla göç alan ve Türkiye’de en çok Suriyeli mültecinin bulunduğu kentlerden biri Antep. Kentin nüfusunun yarısı kadar göçmen bulunuyor. Bunun doğal sonucu olarak kent yapısı ve dokusunda değişiklikler ortaya çıktı. Sivil toplum faaliyetlerine baktığımızda ise Suriyeli göçmenlerle yapılan çalışmalar son yıllarda artan milliyetçi politik söylemin etkisiyle sekteye uğrayabiliyor. Bana göre, kentteki siyasal, ekonomik ve sosyo-kültürel ortam Suriyeli göçmenlerin sosyal uyumunu zorlaştırıyor. Bu alanda yapılan çalışmalar göçmenlerin belli kesimlerine ulaşabiliyor. Bu nedenle, sivil toplumda sosyal hizmet uygulamalarına ağırlık verilmesi gerektiğini düşünüyorum.

‘STK’lar Yerel Medya İçin En Büyük Haber Kaynakları’

İnternet Yayıncıları Derneği’nden ve Antep’te Reform Haber adlı yerel gazetede görev alan gazeteci Yusuf Özgür Bülbül: “Reform Haber olarak biz Gaziantep ve bölgesinden daha çok dijital yayın yapıyoruz. STK’lar yerel medya için aslında yerel yönetimlerden sonra en büyük haber kaynakları. Gaziantep gibi büyük şehirlerde de STK sayısı fazla; dolayısıyla biz hemen hemen her gün birkaç STK’nın haberine yer veriyoruz. Haberlerimizde özellikle kentin sorunları, esnafın sorunları, sanayicilerin sorunları ilk sıralarda yer alıyor. Yerel medyada bu durumun illere göre farklılık gösterdiğini de biliyoruz. Kimi yerel medyada kanımca STK haberleri ulusal medyaya göre daha fazla işleniyor. Tabi burada hak odaklı olmasının da önemi var. Yerel medyada, özellikle kadın-çocuk ve mağdur denkleminde düşünmek ve bu açıdan bir taraf olmak önemli.”

Antep’te Telgraf gazetesi adına eğitime katılan bir diğer gazeteci Cihat Öztürk de web sayfalarında sivil toplum faaliyetlerine ve sorunlarına yer vermeye gayret ettiklerini aktardı.

‘STK’lar Olarak, Haber Yazma Pratiğimizi Güçlendirdik’

Gazetecilik öğrencisi Mervan Sak: “Gaziantep’te birçok STK var. Fakat hükümetle birlikte çalışmayan veya en azından aynı çizgide olmayan birçok kuruluş pek çok açıdan kısıtlanıyor. Özellikle mülteci, kadın veya başka önemli konular üzerinde faaliyetini sürdüren STK’lar iktidarın yasaklarıyla karşı karşıya geliyor. Bu nedenle buradaki STK’ların birçoğu etkisiz kalıyor. Şehrin pek çok sorununa seslerini çıkaramıyorlar çoğu zaman. Bir diğer önemli nokta da sivil toplumun faaliyetlerini yürütmek kadar yaptıkları çalışmaların haberleştirilmesi. Bu konuda Gaziantep’te bulunan birçok STK’nın sivil toplum haberciliği pratiğine sahip olmadığını düşünüyorum. Bu konuda Sivil Sayfalar’ın düzenlemiş olduğu Sivil Toplum Haberciliği adlı eğitimlerle, bu sorunun çözüleceğini inanıyorum. Bu bağlamda “Hak odaklı habercilik nedir? Nasıl Yapılır? Yapılırken nelere dikkat edilir?” başlıklı konular hakkında konuşarak ve aynı zamanda hak odaklı haber yaparak, biz STK’lar haber yazma pratiğimizi daha da güçlendirdik.”

STK’lar mültecilerin yaşadığı sorunların ‘sorun’ olarak kalmasına neden oluyor.

Gazetecilik öğrencilerinden bir diğeri Kinem Hazal Tanyeri: “Gaziantep’te bulunan STK’ların sadece sermaye amaçlı projeler yapması ve mültecilerin yaşadığı sorunların ‘sorun’ olarak kalmasına neden oluyor. Mültecilerin yaşadığı hak ihlalleri, sağlık ve ayrımcılık gibi sorunlar, STK’ların mülteci hakları altında faaliyet göstermelerine rağmen, çözümsüz kalıyor. Bunlar, sadece sivil toplum kurumu adı altında çalıştıklarını düşünüyorlar.”