Samsun’da Sivil Toplum: Faaliyetleri Sınırlanan Sivil Toplum, Yerel Basında Kendine Yer Bulamıyor

Sivil Sayfalar’ın European Endowment For Democracy desteği ile organize ettiği Sivil Toplum Haberciliği eğitimlerinin ikinci durağı Samsun’du. Eğitime farklı hak alanlarında faaliyetlerini yürüten 20 civarında STK temsilcisi ve yerel gazeteci katıldı. Katılımcılar, sivil toplum faaliyetlerinin OHAL süreci ve pandemiden etkilendiğini, sürdürdükleri sınırlı sayıdaki çalışmanın yerel basında yer bulamadığını söyledi.

Samsun’da 21 Eylül 2021’de düzenlenen Sivil Toplum Haberciliği eğitimi, Atakum Kuzey Kültür Sanat ve Araştırma Evi Derneği’nde yapıldı. Atakum Kuzey Kültür Sanat ve Araştırma Evi Derneği, Avrupa Birliği ile uyumlu dernek tüzüğü ve üyelerin aidatları ile proje desteği olmadan faaliyetlerini yürütüyor. Pandemi koşullarında kitap fuarı düzenleyen dernek, halihazırda köy okullarına kitap dağıtmak üzere kitap kampanyası düzenliyor.

Evrim Kepenek sunumunda, hak odaklı haberciliğin ilkeleri çerçevesinde haberlerin nasıl yazılması gerektiğini aktardı. Kimseyi mağdur etmeden STK’ların kendi haberlerini yazmaları için içerikten fotoğraf seçimine dek uyması gereken kuralları sıralayan Kepenek, sivil toplumun medyada kendine yer bulması ve faaliyetlerini görünür kılması için, basın bülteni hazırlamanın inceliklerini paylaştı. Ayrıca, her STK’nın yerel ve ulusal basından isimlerin olduğu bir mail listesi hazırlamasını, bu listelere basın bülteni hazırlayarak çalışmalarını duyurmalarını önerdi.

‘Küçük Yerlerde Sivil Toplumcu Olmak Çok Zor’

Samsun’da katılımcıların dile getirdiği sorunlar şu başlıklar altında toplanıyor:

Kuzey Kültür Evi Derneği’nden Sevil Topaloğlu Uçak: “Devlet OHAL ve pandemi sürecinde STK’lar olarak aktif olamadık. Basın açıklamalarımıza izin verilmiyor. 8 Mart nedeniyle Samsun’da kadınlar yürüyüş yaptı ve hatta caddeyi kapattı anca yerel medya bunu bile haber olarak görmedi. Küçük yerlerde sivil toplumcu olmak çok zor. Kapı kopmuş üst düzey emniyet görevlisi.”

Altı Nokta Körler Derneği Samsun Başkanlığı da yapmış olan Ünal Gürbüz: “STK’ların yerel gazetecilere destek olamıyoruz. Yerel basın ‘gelsin haber yapsın’ diye bekleniyor ama internet gazeteciliği için en az maliyetle bir ofis açmak bile 6-7 bin civarında. Altınokta Körler Derneği olarak 35 ilde eşzamanlı olarak 20 STK temsilcisi ve gazeteciler ile AK Parti İl Başkanlığına gittik ve etkili bir savunuculuk yaptık.”

‘Yerel Basın STK’lara Yer Vermiyor’

Mülteci hakları alanında çalışan bir avukat olan ve sivil toplum faaliyetlerine katkı sunan Lemi Keleş, Samsun Barosu Mülteci Hakları Komisyonu’ndan sorumlu yönetim kurulu üyesi ve RETYKD (Rehberlik Eğitim Toplumsal Yardımlaşma ve Kalkınma Derneği) bünyesinde yer alıyor. Vezirköprü ilçesinde öldürülen bir çocuk mülteci örneği üzerinden Samsun’da da nefret ve ayrımcılık suçu işlenebildiğini söylüyor. “Ayrımcılığa varan muamelelere maruz kalmanın yanı sıra, mülteciler ciddi sağlık sorunu da yaşıyorlar. Çünkü 24/12/2019 tarihli yasal değişiklik sebebiyle 18-65 yaş arasındaki uluslararası koruma başvuru sahibi olanların sağlık güvenceleri istisnalar haricinde büyük ölçüde kapatıldı, bu yüzden kanundaki istisnalara girmeyip sağlık güvencesinden yoksun olanlar hastanelerde rehin tutulabiliyorlar. Tüm bunlara şahit olmamıza ve hak ihlalleriyle sıklıkla yüzleşmemize rağmen mülteci hakları alanında faaliyet göstermemize rağmen bu durumları haberleştiremiyoruz. Yazsak da yerelde yayınlanmıyor. Avukat olarak kendi meslek grubumuzda bile bize mülteci hakları alanında çalıştığımız için tepki verenler dahi oluyor. Türkiye’de mülteci hakları alanında çalışan kurumlarından yurttaşları da içerek şekilde nefret ve ayrımcılık suçu farkındalığını da kapsayacak genişlikte ‘hukuk okur yazarlığı’ çalışmaları yapılması gerekir kanaatindeyim.”

AÇEV (Anne Çocuk Eğitim Vakfı) adına eğitime katılan Miraç Öztürk: “Yerel medyada sivil topluma yer verilmiyor. Bunun sebebi iktidar ve belediye ile ilişkiler ve reklam pastasından STK’ların haberlerinin pay alamaması. Yerelde bizlerin bir internet sitesi kurarak, daha aktif ve örgütlenerek kendimize alternatif yollar bulmamız gerekir.  Kendi haberlerimizi yayınlayacağımız bir mecra olmalı.”

Samsun Engelliler Federasyonu’ndan Yılmaz Kurt: “Gazeteciliği, haberciliği bilmiyoruz, basın ile iletişim kurmanın yollarını öğrenmeliyiz.”

Katılımcılar arasında yerel gazeteciler de vardı. Yerel gazeteci ve aynı zamanda STK temsilcisi de olan bu katılımcılar sivil toplum ile yerel medya arasındaki ilişkilerde sorunlara dikkat çektiler.

Yerel basının önde gelen isimlerinden ve Samsun Haber web sitesinin yöneticisi Mehmet Yazıcı: “Yerel basında da kendi haberlerini yazacak kapasitede olmak lazım, haber yazmayı öğrenmek ve sosyal medyada paylaşmak lazım.”