“Yükseliş ve Çöküş 2021: Kömürlü Termik Santrallerin Küresel Takibi” Raporu Yayınlandı

Ekosfer Derneği'nin de aralarında bulunduğu Global Energy Monitor tarafından hazırlanan dünyada kömürlü termik santrallerinin son durumunu gösteren "Yükseliş ve Çöküş 2021: Kömürlü Termik Santrallerin Küresel Takibi" raporu yayımlandı. Rapora göre, 2020'de ABD ve AB'de rekor sayıda kömür santrali kapandı, Çin’de yeni devreye alınan kömürlü termik santral sayısındaki artış ise bu düşüşü gölgeliyor.

Global Energy Monitor (GEM) tarafından yayımlanan Yükseliş ve Çöküş 2021: Kömürlü Termik Santrallerin Küresel Takibi adlı yeni rapor, Sierra Club, Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi (CREA), Climate Risk Horizons, GreenID, Ekosfer ve Avrupa İklim Eylem Ağı’ndan (CAN Europe) uzmanlar tarafından hazırlandı.

Rapora göre, 2020’de ABD ve AB’de rekor sayıda kömür santrali kapandı ancak Çin’de yeni devreye alınan kömürlü termik santral sayısındaki artış bu düşüşün etkisini gölgeledi. Türkiye açısından sevindirici olan haber, planlanan kömürlü termik santrallerin yarısından fazlası iptal edildi.

Dünyada ve Türkiye’de Yeni Kömür Projelerinin Tek Alıcısı Çin

Raporun en önemli bulgusu, Çin’de devreye alınan kömürlü termik santral sayısındaki ani yükselişin, 2020 yılında dünyanın geri kalanında devreden çıkarılan termik santrallerle telafi edilmesi oldu. Çin hariç tutulduğunda dünya genelindeki kömür kurulu gücü art arda üç yıldır azalıyor. Buna rağmen kömür kurulu gücünde 2015’ten bu yana ilk kez küresel ölçekte artış yaşanıyor.

Küresel ölçekte, yeni devreye alınan termik santraller 2020 yılında, 2019’da devreye giren santrallere kıyasla, %34 düşüş gösterdi. Bu düşüşün nedenleri arasında planlama aşamasındaki projelerin finansman zorlukları ve birçok projenin COVID-19 salgını nedeniyle ertelenmesi bulunuyor.

Bangladeş, Filipinler, Vietnam ve Endonezya’da planlanan 62 GW kurulu güçteki yeni termik santral projelerinin iptaline yönelik açıklamalar yapıldı. Bu durum, Çin dışında, Asya’da planlanan kömür santrallerinin çöküşüne işaret ediyor.

Türkiye’de Son Bir Yılda 26 Kömürlü Termik Santral Projesi İptal Edildi

Türkiye’de de benzer bir eğilim gözlemleniyor. İzin-lisans aşamasındaki kömür kapasitesi, ulusal ölçekte sağlanan teşviklere rağmen, proje stoğunda %66 oranında bir düşüş oldu. Sadece 2020 yılında 21, 2021’de ise beş kömürlü termik santral projesi ya iptal edildi ya da rafa kalktı.

Öte yandan, kamuoyu tepkisinin artması ve yatırımcıların iştahının azalmasıyla, Türkiye’deki yetkililer kömür projelerinin finansmanı için yüzünü Çin’e döndü. Türkiye’de yeni kömür projelerinin hayata geçmesi için yegâne olanak Çinli yatırımcılar olarak görülüyor.

Rapora ilişkin Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Koordinatörü Özlem Katısöz, “Türkiye’deki eğilim de enerji politikasının, yeni kömür santrali yapma hedefini terk etmek ve rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir kaynakları daha etkin şekilde teşvik etmek üzere revize edilmesinin zamanının geldiğini gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Ekosfer Derneği’nin kurucularından Özgür Gürbüz ise “Türkiye’nin hâlâ kömürden çıkış planı bulunmadığına ve hükümetin kömür santrallerinin sayısını artırmak istediğine dikkat çekerek, “ekonomik kriz ve koronavirüs salgını, kömür santrallerindeki gelişmeleri yavaşlattı ancak daha fazlasına ihtiyaç duyuyoruz.” uyarısında bulundu. Gürbüz,  Turkiyedekomur.org isimli web sitesiyle, Türkiye’deki kömür sorununun iklim değişikliği ve küresel gelişmeler göz önünde bulundurularak değerlendirilmesine katkıda bulunmayı amaçladıklarını hatırlatarak Türkiye’nin iklim dostu enerji politikaları oluşturmasına ve Paris İklim Anlaşması’nı onaylamasına katkı sunmayı umduklarını kaydetti.

Rapora buradan ulaşabilirsiniz.