CEİD 8 Mart’ta 8 Veride Atılması Gereken Adımları Özetliyor!

Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) 8 Mart, 8 Veri, 8 Adım kampanyası kapsamında kadınlarla ilgili önemli verileri derledi. Farklı tematik alanlarda toplumsal cinsiyet eşitliğini/eşitsizliğini ortaya koyan verilerin yer aldığı metinde, hayatın her alanında ve herkes için eşitliğin sağlanması için nelerin yapılmasının gerektiğine dikkat çekiliyor.

1-Herkes İçin İnsana Yaraşır İş

Mevcut Durum

• Kadınların %66’sı işgücüne dahil değil: %56’sı ev işleriyle meşgul olduğu için işgücü dışında. (2019)

Nasıl Olmalı?

•  Bakım hizmetleri sadece kadınların değil erkeklerin de paylaşması gereken bir sorumluluk: çocuk, yaşlı, engelli ve hasta bakımı kamusal bir hizmet olarak ele alınmalıdır.

Mevcut Durum

• İstihdam oranları kadınlarda %29 iken erkeklerde bu oran %63 (2019)

Nasıl Olmalı?

•  İstihdama ilişkin her türlü̈ ayrımcılık ortadan kaldırmalıdır.

Mevcut Durum

• 20-24 yaş arasındaki her 100 erkekten 23’ü ve her 100 kadından 47’si ne eğitimde ne istihdamdadır. (2019)
•  Kadınlarda işsizlik oranı %16,5 iken erkeklerde bu oran %12,4’tür. 15-24 yaş arasında ise kadınların işsizlik oranı %31, erkeklerin %22,5’dir. (2019)
• İŞKUR’a kayıtlı her 100 kadından 25’i, her 100 erkekten ise 52’si işe yerleştirildi. (2019)

Nasıl Olmalı?

• Kadınların istihdamı ve ekonomik bağımsızlıkları desteklenmeli, herkes insan onuruna yaraşır ve sosyal güvenlik kapsamında olan adil ücretli işlerde çalışmalıdır.

 Mevcut Durum

• İstihdamda olan kadınların yıllık ortalama iş geliri 28 bin TL iken erkeklerde bu tutar 37 bin TL’dir. (2019)

Nasıl Olmalı?

•  Eşit ve eşdeğer işe eşit ücret ödenmelidir. Ücret eşitsizliklerinin önüne geçilmelidir.

2-Herkese Eşit Eğitim Hakkı

Mevcut Durum

•  Türkiye’de 15 yaş üstü kadınların %6’sı, erkeklerin de %1’i okuma-yazma bilmiyor.
• Okur-yazar olmayanların %14’ü erkek, %86’sı kadın. (2019)

Nasıl Olmalı?

•  Türkiye’de 2000 yılı için konulan kadın okuryazarlığını %100’e ulaştırma hedefi gerçekleştirilememiştir. Eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için kadın ve erkeklere eşit eğitim imkanları sunulmalıdır

Mevcut Durum

• Bilgisayar kullanım oranı kadınlarda %51 iken erkeklerde %69’dur.(2018)
• İnternet kullanım oranı kadınlarda %73 iken erkeklerde %85’tir.(2018)

Nasıl Olmalı?

•  Kadınların yaşam boyu eğitim ve öğrenim imkanına, bilim ve teknolojiye ulaşabilirliği sağlanmalıdır.

3-Karar Mekanizmalarına Eşit Katılım

Mevcut Durum

• Parlamentoya seçilen 600 milletvekilinin sadece 104’ü kadındır. Buna göre, her 6 milletvekilinden sadece 1’i kadındır. (2018)
• 1389 belediye başkanından sadece 41’i kadındır.  Buna göre, 100 belediye başkanından sadece 3’ü kadındır. (2019)
• 20.745 belediye meclis üyesinden 2284’ü kadındır. Buna göre, her 10 belediye meclis üyesinden 1’i kadındır. (2019)

Nasıl Olmalı?

•  Mecliste, yerel yönetimlerde ve tüm karar alma mekanizmalarında kadınlar daha fazla yer almalıdır. Siyasi partiler daha fazla kadını seçilebilir sıralardan aday göstermelidir.

Mevcut Durum

• Kamu kurumlarında çalışanların %39’u kadınken, üst düzey yönetici pozisyonlarda yer alanların sadece %11’i kadındır. (2019)

Nasıl Olmalı?

• Kamu kurumlarında yönetici pozisyonda daha çok kadın yer almalıdır. Kamu politikaları ve hizmetleri cinsiyet eşitliği bakış açısıyla oluşturulmalı ve yerine getirilmelidir

4-İstanbul Sözleşmesi’ni Uygula

Mevcut Durum

•  Türkiye’de her 100 kadından 36’sı eşlerinden ya da birlikte oldukları kişilerden fiziksel şiddet görüyor. (2014)
• Her 100 kadından 12’si cinsel şiddete maruz kalıyor. (2014)
• Her 100 kadından 44’ü duygusal şiddete uğruyor. (2014)
• Gebelik döneminde fiziksel şiddet %8’dir. (2014)
• Fiziksel ve/veya cinsel şiddet yaygınlığı %38. (2014)
• Şiddet nedeniyle kurumlara başvuran kadın oranı ise %11. (2014)

Nasıl Olmalı?

• İstanbul Sözleşmesi’nin şiddeti önleme, şiddete maruz kalanları koruma, şiddet uygulayanları cezalandırma ve şiddetle mücadele için bütünlüklü politikalar geliştirme yükümlülükleri yerine getirilmelidir

Mevcut Durum

• Türkiye’deki sığınmaevi sayısı 146’dır.
• Bu sığınmaevlerinin 32’si yerel yönetimlere bağlıdır. (2020)

Nasıl Olmalı?

• Avrupa Konseyi’nin standartları temel alınarak yapılan hesaplamalara göre, sadece kadınların barınabileceği minimum 399 sığınmaevinin sağlanması gerekiyor.

Mevcut Durum

• 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre büyükşehir belediyeleri ve nüfusu 100 bin üzerindeki belediyelerin kadınlar ve çocuklar için sığınmaevi açma zorunluluğu var; kanunen bu sayı 237 olmalıdır.

Nasıl Olmalı?

•  Kadınlara yönelik şiddet ve eviçi şiddet ile mücadele için kadın danışma merkezleri, tecavüz kriz merkezleri, hukuki danışma merkezleri, sığınmaevleri kurulmalı ve bu alanda hizmet sunan bağımsız kuruluşlar ve belediyeler desteklenmelidir.

Mevcut Durum

• 2020 yılında İçişleri Bakanlığı verilerine göre 266,
• Bianet verilerine göre 284,
• Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu verilerine göre ise 300 kadın erkekler tarafından öldürülmüştür. (2020)

Nasıl Olmalı?

•  Kadın cinayetlerinin son bulmasına ilişkin yasal düzenlemeler yapılmalı, bu alanda çalışan STK’ların desteklenmelidir.
• Kadın cinayetleri konusunda güvenilir resmi istatistikler tutulmalı ve bu istatistikler kamuoyu ile paylaşılmalıdır.

5-Eşit Kent Hakkı

Mevcut Durum

•  Yaşanılan çevrede gece kendini güvende hissetme durumu kadınlarda %50 iken erkeklerde %74’tür. (2020)

Nasıl Olmalı?

• Herkesin kendini güvende hissedeceği güvenli kentler inşa edilmelidir.

Mevcut Durum

•  Türkiye’deki 1389 il ve ilçe belediyesinden sadece 26’sında eşitlik birimi var. (2020)

Nasıl Olmalı?

•  Belediyeler bünyesinde eşitlik birimleri kurulmalı ve bu birimlerin karar mekanizmalarındaki etkinlikleri arttırılmalıdır.
• Belediye hizmetleri toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla verilmelidir.

6-Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evlendirmelere Son!

Mevcut Durum

• 20-24 yaş grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların oranı %15. (2018)
• 20-24 yaş grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların %46’sının evlilik kararları aileleri tarafından alındı. (2018)
• 20-24 grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların evliliklerinde akraba evliliği oranı %37’dir. (2018)
• 20-24 grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların evliliklerinde başlık parası verilme oranı %38’dir. (2018)
•  20-24 yaş grubunda olup 18 yaşından önce evlenen kadınların büyük bir bölümünün (%76) gebe kalınacak döneme ilişkin bilgisi yoktur. (2018)
• Türkiye’de 15-19 yaş arası adölesan annelik oranı %3,5’tir. (2018)

Nasıl Olmalı?

•  Çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikler temel bir insan hakkı ihlalidir. Önlenmesi için gerekli adımlar atılmalıdır. Çocuk anneliği ortadan kaldırılmalıdır.

7. Eşitlik : Herkes İçin

Mevcut Durum

• Kadınlar günün ortalama 4.5 saatini hanehalkı ve aile bakımı işlerine ayırırken erkeklerde bu süre yaklaşık 1 saattir. (2014-2015)
• Hanede yemek yapmaktan sorumlu olduğunu belirten kadınların oranı %91 iken, erkeklerde bu oran %9’dur. (2016)
• Evin küçük bakım onarım ve tamirinden sorumlu olduğunu belirten erkeklerin oranı %89 iken kadınlarda bu oran %11’dir. (2016)
• Evin günlük temizliğinden sorumlu olduğunu belirten kadınların oranı %91 iken, erkeklerde bu oran %9’dur. (2016)
• Evin yiyecek içecek alışverişinden sorumlu olduğunu belirten kadınların oranı %55 iken, erkeklerde bu oran %45’tir. (2016)

Nasıl Olmalı ?

• Hane içi işler ve sorumluluklar eşit bölüşülmelidir.

8-Hayatın Her Alanında Eşitlik

Medya

Mevcut Durum

• Yazılı medyada çalışanların %40’ı kadınken, genel yayın yönetmenlerinin sadece %28’i kadındır. (2019)

Nasıl Olmalı?

• Kadınların medya yönetimi görevlerindeki oranı artırılmalı, ayrımcı söylemlerin medyada yer almasının önüne geçilmelidir.

Spor

Mevcut Durum

•  63 spor federasyonuna bağlı lisanslı sporcuların %31’i kadınken %69’u erkektir. (2020)
• 65 federasyon başkanının sadece 3’ü kadındır.
• Yönetim kurullarında kadınların oranı %4’tür. (2020)

Nasıl Olmalı?

•  Spor kurumlarının yönetim pozisyonlarında ve karar alma mekanizmalarında kadınların sayısı artırılmalı, sporda toplumsal cinsiyet eşitliği için sistemli çalışmalar yapılmalıdır.

Bilim

Mevcut Durum

• OECD ve AB ülkelerinde Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik disiplinlerinde eğitim almış kadın öğrenci oranı %24 iken Türkiye’de bu oran %37’dir. (2018)
• Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik alanlarındaki ücret eşitsizliği Türkiye’de %3’tür. Türkiye, bu oranla %15 olan ortalamanın oldukça altındadır. (2018)
• Teknoloji alanında çalışan kadınların oranı Türkiye’de %10 iken, OECD ve AB ülkeleri de bu oran %17,5’tir. (2018)
• Araştırmacı Ar-Ge alanında insan kaynağının %36’sı kadın iken %64’ü erkektir. (2019)

Nasıl Olmalı?

•  Kadınların bilim, teknoloji ve mühendislik alanlarında eğitimi ve istihdamı teşvik edilmelidir.