Kitle İmha Silahlarının Finansmanı Kanun’a Dair İlk Yönetmelik Yayımlandı

Sivil toplumun, Dernekler Kanunu'nda sivil alan için riskler içeren değişiklikleri kapsadığı için iptalini istediği Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun'la ilgili ilk yönetmelik bugün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine Dair Kanun’la ilgili bugün (26 Şubat 2021) yayımlanan yönetmelik 24 maddeden oluşuyor. Yayımlanan yönetmelikte sivil toplumun itiraz ettiği, denetim, yardım toplama, yöneticilere kovuşturma, kayyum atama gibi konularla ilgili maddeler yer almıyor.

Mal varlığı dondurma ve finansal kuruluşlara dair detaylara yer verilen yönetmelikte; Kanun’da Başkanlık olarak tanımlanan ilgili kurum “Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı” ve ilgili düzenlemeleri yürütecek olan Komisyon ise “Denetim ve İş Birliği Komisyonu” olarak belirleniyor.

Öncelikle düzenlemede sivil toplumu ilgilendiren hususlar yönetmeliğin 3. maddesinde sivil toplumu ilgilendiren tanımlar kısmında yer alıyor. Bu kısımda, Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine Dair Kanun’unda yer alan “fon” kelimesi şu şekilde tanımlanarak açıklığa kavuşturuyor:

“Fon: Her ne surette elde edilmiş olursa olsun, para veya değeri para ile temsil edilebilen banka kredisi, banka ve seyahat çeki, havale, menkul kıymet, hisse senedi, teminat, tahvil, bono, poliçe, kredi mektubu ve benzeri kıymetler ile taşınır veya taşınmaz, maddi veya gayri maddi, her türlü mal, hak, alacak ve bunlar üzerinde bir mülkiyet hakkını veya menfaati tevsik ve temsil eden elektronik veya dijital ortamdakiler de dâhil olmak üzere her türlü belgeyi” kapsar.

Yine sivil toplumu ilgilendiren “kuruluş” kelimesi yönetmelikte şu şekilde tanımlanıyor:

“Kuruluş: Tüzel kişiliği olan veya olmayan tüm kişi veya mal toplulukları, platformlar, bunların üst ve alt birimleri, şube veya temsilcilikleri ile merkezleri yurt dışında bulunanların Türkiye’deki şube veya temsilciliklerini” kapsar.

Sivil toplum için bir diğer önemli kavram olan “malvarlığı” kelimesi de yönetmelikte şu şekilde ifade ediliyor:

“Malvarlığı:  Bir gerçek veya tüzel kişinin;

1) Kısmen veya tamamen mülkiyetinde veya zilyetliğinde bulunan ya da doğrudan veya dolaylı olarak kontrolünde olan fon ve gelir ile bunlardan elde edilen veya bunların birbirine dönüştürülmesinden hasıl olan menfaat ve değeri,

2) Adına veya hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişinin kısmen veya tamamen mülkiyetinde ya da zilyetliğinde bulunan fon ve gelir ile bunlardan elde edilen veya bunların birbirine dönüştürülmesinden hasıl olan menfaat ve değeri.

Yönetmeliğin ‘Denetim’ bölümünde yer alan “Yasaklı işlem ve faaliyetlerin denetimi” başlıklı 16. maddesi ise sivil toplum açısından önem arz eden bir diğer madde.

16. madde şu şekilde :

“(1) Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında yasaklı işlem ve faaliyetlerin denetimi, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetkileri çerçevesinde gerçekleştirilir. İlgili kamu kurum ve kuruluşları söz konusu denetim sırasında ayrıca kendi mevzuatının verdiği yetkileri de kullanır.

(2) Komisyon, ihbar ve şikâyet üzerine veya resen ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetkileri kapsamında denetim yapılmasını talep edebilir.”

Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanunun Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.

Yasanın sivil alana getirdiği riskler ile ilgili haberimiz için tıklayınız.