TÜSEV Dernekler Kanunu’ndaki Değişiklikleri Tablolaştırdı

Madde 1- Amaç ve Kapsam: Kanunun amacı Türkiye’de faaliyet gösterene tüm sivil aktörlerin faaliyet, denetim, ceza ve diğer hususları düzenlemek.

Merkezleri yurt dışında bulunan dernek ve vakıflar bu kanun ile düzenlemiyordu.

Madde 1- Değişiklikle,

merkezleri yurtdışında bulunan dernekler ve vakıflar da kanun kapsamına alındı.

Madde 3- Dernek kurma hakkı: Fiil ehliyetine sahip tüm gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.

 Madde 3- Dernek kurma hakkı:

 Değişiklikle;

-Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesindeki cezaların süreler geçmiş veya affa uğramış olsa bile

-Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yer alan suçlar

-Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti

-TCK suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından

mahkûm olanlar derneklerin genel kurulu dışındaki organlarında görev alamayacaklar.

Dernek organlarına seçildikten sonra yukarıdaki suçlardan mahkûm olanların ise görevi sona erecek.

Madde 19- Beyanname verme yükümlülüğü ve denetim: Derneklerin denetimlerinde İçişleri Bakanlığı ve mülkî idare amirleri görev alır.

Madde 19- Beyanname verme yükümlülüğü ve denetim

Değişiklikle;

Dernekler, İçişleri Bakanı veya mülkî idare amiri tarafından kamu görevlilerine denetletilebilir.

Bu denetimler yapılacak risk değerlendirmelerine göre üç yılı geçmeyecek şekilde her yıl yapılması esastır.

İçişleri Bakanlığı, mülkiye müfettişleri ve demekler denetçileri dışında, yeni yasa ile denetimlerde görevlendirilecek kamu görevlilerine ilişkin esas ve usuller yönetmelikte düzenlenecek.

Denetim ile görevlendirilenler, kamu kurum ve kuruluşlarından, bankalardan, tüm gerçek ve tüzel kişilerden ilgili bilgi ve belgeyi isteme yetkisine sahip.

Denetim için talepte bulunulan bilgi ve belgelerin verilmesinden  kaçınılmaz.

İçişleri Bakanlığı veya mülki idare amirliği talep ederse, dernekler ve derneklere ait her türlü tesis, müessese ve ortaklığı bulunan kuruluşlar, ilgili bakanlık ve kuruluşlar tarafından denetlenecek.

Denetim sırasında, uzmanlık veya teknik bilgi gerektiren durum olursa, İçişleri Bakanlığı, valilikler ve kaymakamlıklar tarafından bilirkişi görevlendirilebilecek.

Madde 21- Yurtdışından yardım alınması

Dernekler mülkî idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan aynî ve nakdî yardım alabilirler.

Değişiklikle;

Daha önce kanunda sadece “yurtdışından yardım alınması” konusunda düzenleme vardı.

Yeni düzenleme ile “Yurtdışına yapılacak yardımlar” da kanun kapsamına alındı.

Yurtdışına yardım yapılmadan önce dernekler mülki idare amirliğine bildirimde bulunur.

Madde 30/A- Kanuna yeni eklenen hükümler:

Bir derneğin faaliyeti çerçevesinde

Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yer alan suçlar

Türk Ceza Kanununda yer alan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti

TCK’da yer alan suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından dolayı  bir derneğin genel kurulu dışında kalan organlarında görevli olan ya da ilgili personel hakkında bir kovuşturma başlatılırsa;

bu kişiler veya bu kişilerin görev yaptığı organları,  İçişleri Bakanı dilerse görevden uzaklaştırılabilir.

-Görevden uzaklaştırma tedbir yeterli olmaz ise

-gecikmesinde sakınca var ise

İçişleri Bakanı bir derneği geçici olarak faaliyetten alıkoyabilir.

Bu kararı alırken derhâl mahkemeye başvurur.

Mahkeme kırk sekiz saat içinde (2 gün) faaliyetten geçici alıkoymaya ilişkin kararını verir, yargılamaya devam eder.

Bu kararın muhatabı olan ilgililer faaliyetten geçici alıkoyma kararının kaldırılmasını talep edebilir.

-Mahkeme, bu talepleri gecikmeksizin karara bağlar.

Geçici olarak görevden uzaklaştırılan organların ve bu organların üyelerinin yerine yapılacak atamalarda Medeni Kanun maddeleri esas alınır.

k) Kanunda yer alan zorunluluklara uymayanlar ile tutulması zorunlu olan defter ve belgeleri özenle tutmayanlar ya da çeşitli sebeplerle kayıp edenler  3 aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Değişikle

k) Kanunda yer alan düzenlemelere uymayanlar 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Kanunun 21. maddesindeki yükümlülüklere aykırı hareket edenlere 5 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar idari para cezası verilir.

Ayrıca daha önce Kanunda olmayan yeni cezalar eklendi:

t)  19. maddenin 4. fıkrasına aykırı hareket edenlere 5 bin TL’den 20 bin TL’ye kadar idari para cezası verilir.

Ancak bu aykırılığın kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde gerçekleşirse, görev yapanlar hakkında disiplin hükümlerine göre işlem yapılır.

u) 7 bin Türk TL’yi aşan her türlü gelir, tahsilat, gider ve ödemelerini bankalar ve diğer finans kuruluşları, PTT aracılığıyla yapmayan dernek yöneticileri, her bir işlem için işleme konu tutarın %10’una kadar idari para cezası verilir.

Bu Kanunun 3. maddesinin 3.fıkrasına aykırı olarak dernek organlarında görev alanlar ve

bu kişilerin görevlerini yazılı uyarıya rağmen 7 gün içerisinde sonlandırmayan dernek yöneticilerine 1500 TL idari para cezası verilir.

-Mülki idare amirinin yaptığı ikinci yazılı uyarıya rağmen 30 gün içinde bu kişilerin organlardaki görevlerinin sonlandırılmazsa,  Türk Medenî Kanununun 89.maddesine göre işlem yapılır.

Madde 36 – Uygulanacak Hükümler:

Dernekler Kanunu hükümleri;

-yabancı dernekler ile merkezleri yurt dışında bulunan dernek ve vakıf dışında kalan

-kâr amacı gütmeyen kuruluşların Türkiye’deki şube veya temsilcilikleri hakkında da ceza hükümleri ile birlikte uygulanır.

Dernekler Kanunu hükümleri;

– derneklerin şubeleri,

– dernek ve vakıfların üst kuruluşları,

 –merkezleri yurtdışında bulunan dernekler, vakıflar ve diğer kar amacı gütmeyen kuruluşların Türkiye’deki şube veya temsilcilikleri

 -Türkiye’de faaliyette veya işbirliğinde bulunma izinleri hakkında da ceza hükümleri ile birlikte uygulanır.

Madde 6 – İzin alma zorunluğu:

-Kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamazlar.

-İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.

 Değişiklikle ek olarak;

İzinsiz yardım toplama faaliyeti internet ortamında yapılırsa, ilgili valilik veya İçişleri Bakanlığı içeriğin çıkarılması için içerik sağlayacılarına bildirimde bulunulur.

İçerik en geç 24 saat içinde içerik ve/veya yer sağlayıcı tarafından çıkarılmazsa veya içerik ve yer sağlayıcıya ilişkin bilgilerin edinilemezse ya da teknik nedenlerle bildirimde bulunulmazsa ilgili valilik veya İçişleri Bakanlığı internet ortamındaki söz konusu içeriğe ilişkin erişimin engellenmesine karar verilmesi için sulh ceza hakimliğine başvurur.

Hakim, talebi en geç 24 saat içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar ve doğrudan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna gönderir.

Bu karara karşı ilgili STK’lar itiraz edilebilir.

Bu fıkra kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararı, “içeriğe erişimin engellenmesi” (URL vb.) yöntemiyle verilir.

Madde 9 – Başvurunun incelenmesi ve izin:

Yardım toplama başvurusu ile ilgili başvuru iznine yanıt, izin vermeye yetkili makamlarca, en geç 2 ay içinde başvuranlara bildirilir.

Değişiklikle ek olarak:

Yurt içine ve yurt dışına yapılacak yardımlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelik ile düzenlenecek.