Yaşlı Hakları Derneği ‘Toptancı’ Yasak Kararına Düzenleme Bekliyor

65+ Yaşlı Hakları Derneği, İstanbul Valiliği Hıfzıssıhha kararıyla bugün başlayacak 65 yaş üstü bireylerin toplu taşıma araçlarına binme yasağının gözden geçirilip düzeltilmesi çağrısında bulunuyor. 

Dernekten yapılan açıklamada, 65 yaş ve üstü herkes için “emekli, evin bir köşesinde oturuyor” klişesinin geçerli olmadığı belirtilerek, “Türkiye’de resmi verilere göre, 65+ nüfusun %12,5’i, yaşlı erkek nüfusun %21’i çalışıyor. (TÜİK, İstatistiklerle Yaşlılar, 2019) Gerçek rakamlar daha da yüksek olabilir. Bu insanların bir kısmı düzensiz işlerde çalışıyor, yani COVİD-19 kısıtlamalarında çalışanlara sağlanan kolaylıklardan yararlanmaları mümkün değil. Önemli bir kısmı, serbest meslek sahibi, esnaf; yani, işin, tezgahın başında olmaları gerekiyor. Bir kısmı, ya torununa, ya yaşlı eşine bakmak zorunluluğu, ya da kendi sağlık ihtiyaçları için sokağa çıkmak durumunda.” denildi.

Yaşlı bireylerin İstanbul’da toplu taşıma yolculuklarında düşüş olduğu ve bunun  salgının nasıl bir risk oluşturduğu konusunda bilinçli olduklarını gösterdiği vurgulanan açıklamada, “Yaşlılarımızın %40’ı, çekirdek ya da daha geniş ailelerin bulunduğu hanelerde yaşıyor. (KONDA, Yaşlılık Raporu, Ekim 2020) Bu aile bireyleri çalışıyor, çeşitli nedenlerle sokağa çıkıyor, toplu ulaşım kullanıyor. Yani COVİD-19 virüsünü eve taşımaları söz konusu. Bu durumda 65+ bireyleri eve kapatmanın, bulaşma riskini ne kadar azaltacağı konusunda herhangi bir bilimsel veri yok.

Her üç yaşlıdan ikisi (%64) evde eşiyle, ya da tek başına yaşıyor. Akşam saatlerinde ve hafta sonu sokağa çıkma yasakları ile diğer kuşakların 65 yaş üstü yakınlarına destek sağlama olanakları da ciddi ölçüde sınırlanmış. Pandemi koşullarının herkesi çok sıkıştırdığı bu dönemde hepimizin uyduğu kısıtlamalar var, ama sadece yaşa bağlı ek kısıtların getirilmesi yaşamı 65 yaş üstü için daha da zorlaştırıyor. Hareketsizlik, moral bozukluğu yanında umutlarını ve gelirlerini kaybedebiliyorlar. Maalesef COVİD-19 dışı nedenlerle de yaşlı kayıplarının ve ciddi hastalıkların arttığını gözlüyoruz. Aşılama başlayana ve hepimizi rahatlatacak ilk güzel sonuçlar alınana kadar, tedbiri ihmal etmeden yaşa özgü kısıtlamalarda bir esnetmenin mümkün olduğuna inanıyoruz.” görüşlerine yer verildi.

Hak İhlali Boyutu…

65 yaş ve üstü bireylere yönelik kısıt ve yasakların “hak ihlali” boyutuna geldiğini pek çok hukukçunun vurguladığı da hatırlatılan açıklamada, “Türkiye’de yaşlılara tanınan, yasayla düzenlenmiş, ve genel-geçer en önemli ayrıcalık olan, toplu taşıma araçlarından ücretsiz/indirimli yararlanma hakkının, böylesine kolayca, ve toptancı bir şekilde gözden çıkarılabilmesi, yaşlı hakları için çalışan bizleri, doğrusu ürkütüyor. Yetkilileri, bu kararı gözden geçirmeye ve düzeltmeye çağırıyoruz.” deniliyor.