Doğal Haliyle Korunmasına İmkân Verilmeyen Salda Gölü

Türkiye’de Yerel Çevre Hareketleri dosyamıza Salda Gölü’nün korunması için mücadele veren Salda Gölü Koruma Derneği’nin faaliyetleri ile devam ediyoruz. Salda Gölü, jeolojik ve kimyasal özellikleri, barındırdığı endemik türler ile Önemli Doğa Alanı ve Önemli Kuş Alanı kriterlerini sağlayan, biyolojik çeşitliliği yüksek ve dünyada Mars gezegeninin yüzey özelliklerini taşıyan dünyadaki iki bölgeden biri. Bu nedenle dünya mirası olarak titizlikle korunması gereken nadide bir bölge. Salda Gölü Koruma Derneği Başkanı Osman Gazi Şakar, verdikleri mücadeleyi; “gölün kendine özel, başka yerde olmayan ekolojik yapısını ve çevresindeki doğal güzelliğin korunması” sözleriyle özetliyor.

Burdur ilinde yer alan Salda Gölü kıyısının imara açılarak Millet Bahçesi’nin kurulması 2019 yılında gündeme geldi. Yöre halkı buna karşı “Salda Gölüme Dokunma Platformu” kurdu ve konu gündeme taşındı. O tarihten bu yana Salda Gölü’nde yapılaşma ve tahribata ilişkin yapılan itirazlar, açılan davalar henüz bir neticeye ulaşmadı. 14 Nisan 2020 tarihinde, Millet Bahçesi projesi kapsamında iş makineleri Salda Gölü kıyısında beyaz kumsalda hafriyat ve taşıma faaliyetlerine başladı. Kamuoyunda oluşan tepki sayesinde bu faaliyetler durduruldu. Salda Gölü Koruma Derneği, göl çevresinde tahribat yaratanlar hakkında dava açtı. Pandemi kısıtlarında ziyarete kapatılmasına karşın, göl çevresinde vatandaşların kullanımına açılacak yapıların “temelsiz ve sökülüp takılabilir yapıda olacağı, saha dışında tek çivi çakmadan monte edilecek yapılardan ve ahşap malzemeden üretileceği” açıklamasıyla inşa sürecine devam edildi. Salda Gölü Koruma Derneği ise göl kıyısına 500 metre mesafede ahşap üniteler yerleştirildiğini ve projede gösterilenden daha fazla yapı inşa edildiğini açıkladı.

Salda Gölü kuraklık riski ile kuruma, madencilik faaliyetleri ve taşocakları ile kirlenme, turizm baskısı ve Millet Bahçesi Projesiyle yapılaşma tehdidi ile karşı karşıya.

Gölün maruz kaldığı tehlike ve tahribat sadece Millet Bahçesi projesi ile sınırlı değil. TMMOB tarafından hazırlanan ve jeolojik, meteorolojik, çevre boyutuna ve hukuki boyut dahil çeşitli boyutlarıyla konuyu ele alan “Salda Gölü Raporu” adlı kapsamlı çalışmada vurgulandığı gibi, Salda Gölü kuraklık riski ile kuruma, madencilik faaliyetleri ve taşocakları ile kirlenme, turizm baskısı ve Millet Bahçesi Projesiyle yapılaşma tehdidi ile karşı karşıya.

Salda Gölü’nü diğer göllerden ayıran en önemli özellik, stromatolit oluşumlarının Dünyada az bulunan bir örnek olması ve gölün bu yönü ile ekolojik olarak benzersizliği. Bu nedenle “Salda Gölü’nün mutlaka ve çok titiz korunması” gerekli.

İşte bu gereklilik nedeniyle, Burdur-Yeşilova’da Salda Gölü’nün hemen yakınında yaşayan ve bu nedenle gölün çevresindeki her gelişmeyi yakından takip eden Salda Gölü Koruma Derneği Başkanı Gazi Osman Şakar, yerel düzeyde yürüttükleri faaliyetleri ve verdikleri ekoloji mücadelesini Sivil Sayfalar’la paylaştı.

Millet Bahçesi Projesine Karşı Kurulan Salda Gölüme Dokunma Platformu ve Salda Gölü Koruma Derneği

Salda Gölü’nde çevre hareketi nasıl ve ne zaman başladı?

Burdur- Yeşilova’da Salda Gölü çevresinde yapılmak istenen Millet Bahçesi projesinin askıya çıkarıldığı 10 Temmuz 2019 tarihinden sonra bu konular tartışmaya başlanıldı. Bizler ilk defa 14 Temmuz 2019 tarihinde toplandık. Bu tarihten sonra her haftada toplanmayı sürdürdük. Toplantılarda Salda Gölü’nün korunması için mücadele etmeye karar verdik. Millet Bahçesi projesinin Salda Gölü’ne zarar vereceğini düşündüğümüz için avukatlarımızla görüşerek Millet Bahçesi projesinin iptal edilmesi için itirazda bulunduk. Ardından dava açtık.

Mücadelenin nasıl yapılacağını belirlemek için toplantılarımız devam etti. 8 Ağustos 2019 tarihinde Salda Gölüme Dokunma Platformu’nu oluşturduk. Platformun ilk toplantısında kamuoyuna bilgilendirmek için bir çalıştay yapma kararı aldık. Bunun için bilim insanlardan yardım istedik. 26 Ekim 2019 tarihinde düzenlediğiniz “Salda Gölü Çalıştay ve Forum” etkinliğinde Prof. Dr. Doğan Kantarcı, TMMOB’dan Baki Remzi Suiçmez, Antalya’dan Mimar Birsen Tanyeri ve avukatlarımızdan Mustafa Şahin konuşmacı oldular.

Konuşmacılar, Millet Bahçesi yapılması durumunda Salda Gölü ve çevresinin göreceği zararları anlattılar. Çalıştaya ilgi büyük oldu. Antalya, Burdur, Uşak, Denizli ve İzmir’den gelen çevreciler ve yaşam savunucuları tecrübelerini anlatarak mücadelemizi katkı sağladılar. 3 Kasım 2019 tarihinde çalıştay sonuç bildirgesini kamuoyuna duyurmak için göl kenarında basın açıklaması yaptık. Çalıştayda mücadelenin sürekliliğini sağlamak için almış olduğumuz karar doğrultusunda 18 Kasım 2019 tarihinde Salda Gölü Koruma Derneği’ni kurduk.

Doğa olmadan insanlar var olamaz ancak insan olmasa da doğa var olacaktır.

Siz kişisel olarak ne amaçlıyorsunuz?  

Doğa olmadan insanlar var olamaz ancak insan olmasa da doğa var olacaktır. Bundan dolayı insanların doğaya zarar vermemeleri gerektiğine inanıyorum. Salda Gölü dünyada eşi, benzeri olmayan, içinde sadece Salda Gölü’nde yaşayan balıkları, korunması gereken kuşların evi olması, dünyanın oluşumundaki ilk canlıların göl içinde halen yaşamlarını sürdürmeleri nedeniyle korunması gereken bir yer.

Ayrıca, Mars’a benzeyen yapısı ile dünya dışı yaşamın ayak izlerinin sürdürülebilecek bir yer olması, Salda Gölü ve çevresinin daha çok korunmasını gerektiriyor. Lacivertin her tonunu, mavinin turkuazı, pamuğun beyazı, sığırkuyruğunun sarısı, otun, meşenin, çam ve ardıcın yeşilinin buluştuğu Salda Gölü ve çevresinin korunması gereklidir. Bizlere atalarımızdan tertemiz gelen bu özel ve güzel yere sahip çıkmak insanlık görevidir.

Koruma Bölgesinde Olmasına Hafriyat Çalışmaları ve İnşa Edilen Yapılar

Dernek olarak Salda Gölü’nün korunması için hangi yol ve yöntemleri kullanıyorsunuz?   

Yöre haklı ile bir araya geldiğimiz toplantılarla Salda Gölüme Dokunma Platformu’nu oluşturduk. 26 Ekim 2019’da bir çalıştay düzenledik. 3 Kasım, 2019 tarihinde çalıştay sonuç bildirgesini kamuoyuna duyuran basın açıklamasını yaptık. Platform çalışmalarının ardında 18 Kasım 2019’da Salda Gölü Koruma Derneği’ni kurduk. Derneğimizin kuruluşunu ve amacını kamuoyuna duyurmak için 15 Aralık 2019 tarihinde Salda Gölü kenarında Beyaz adalar (Maldivler) mevkiinde bir basın açıklaması yaptık. Basın açıklamasına katılan Yeşilovalılar, Burdur, Antalya, Denizli, Uşak ve Manisa’dan gelen yaşam savunucuları Salda Gölünün korunması mücadelesinde yalnız olmadığımızı gösterdiler.

Salda Gölü ve çevresi hakkında daha çok bilgi edinmek ve kamuoyuna bilgilendirmek için TMMOB’u davet ettik. TMMOB heyeti 4-5 Aralık 2019 tarihinde Salda Gölü ve çevresinde incelemeler yaptı. Çevredeki köylere ziyaret düzenlediler. 13-14 Nisan 2020 tarihinde Millet Bahçesi projesini kazanan müteahhit firma, bilim insanlarının “çıplak ayakla bile basılması zarar verir” dedikleri Beyaz adalardaki beyaz kumulları, kepçe ve kamyonlarla yol yapımında kullanmak için Salda Gölü kıyısındaki halk plajı olarak bilinen başka bir yere taşımaya başladı. Bunun üzerine, biz gelişmeleri sosyal medyada paylaştık. Sosyal medyada infial neden olan bu çalışmalar ile ilgili bir basın açıklaması yaptık. Ardından, beyaz kumullar tekrar taşınarak yerine getirildi.

20 Nisan 2020’de halkın iradesi ile seçilen Yeşilova Belediye Başkanı’na silahlı saldırı düzenlendi. Belediye Başkanının yanında olduğumuzu belirten bir basın açıklaması yaparak kamuoyuna duyurduk. Ayrıca, Burdur Valisi’nin, Yeşilova Kaymakamı’nın yaptığı Salda Gölü ile ilgili toplantıları katılarak derneğimizin düşüncelerini ve faaliyetlerini anlattık.

Size destek olan STK’lar siyasiler ya da başka kurumlar var mı?

Burdur, Antalya, Denizli, Uşak ve Manisa’da faaliyet gösteren STK’lar ile yaşam savunucularının desteklerini gördük.

Medyada yer almak için bir çaba gösteriyor musunuz? Kampanyanızı yürütmek için neler yapıyorsunuz? Size yerel ve ulusal medyada yer veriliyor mu? 

Basın ve sosyal medyada iyi ilişkiler kuran dostların sayesinde, medya bize yer veriyor. Başta, Birgün, Cumhuriyet, Sözcü ve Hürriyet gazeteleri ve yerel gazetelerde, sosyal medyada Tele 1, Halk Tv, Fox Tv ve internet üzerinden yayın yapan birçok televizyon kanalı Salda Gölü Koruma Derneği’nin, düşünce ve faaliyetlerini haber olarak yer veriyorlar.

Yerel düzeyde ve ulusal düzeyde dernek faaliyetlerinize siyasi partilerin yaklaşımı ve desteği ne seviyede?

Salda Gölü Koruma Derneği hiçbir partinin düşüncelerini savunmaz. Hiçbir partinin karşısında da değildir. Buna rağmen bugüne kadar sadece Burdur Milletvekili Mehmet Göker’in desteğini aldık.

Türkiye’de Yerel Çevre Hareketleri adlı dosyanın diğer haberlerine buradan ulaşabilirsiniz.