“Çevrimiçi Etkinliklerde Çocukların Aktif Olmaları İçin Uygun Araçlar İle Elverişli Ortam Yaratılmalı”

Farkındalık çalışmaları ve gençlik programları kapsamında çalışmalar yürüten Eksi 25 Derneği Genel Koordinatörü Büşra Onsoy, “Eksi 25 Çocuk Grubu ile, çocukların gerçekleştirmek isteyeceği çalışmaları desteklemek ve haklarının farkında mutlu kişiler olmalarına katkı sağlamak istiyoruz” diyerek, çevrimiçi etkinliklerde çocukların aktif olabilmeleri için uygun araçlar ve elverişli ortam yaratılması gerektiğinin altını çiziyor.

Eksi 25 Derneği’ni yakından tanıyabilir miyiz? Derneğin amacı ve hedef kitlesi nedir?

25 yaşına kadar her bireyin yüksek yararını gözeterek, yaşamasını, gelişmesini, katılımını, ihmal, istismar ve her türlü şiddetten korunmasını sağlamak amacıyla 2015 yılında Eskişehir’de kurulan bir sivil toplum kuruluşuyuz. Beyin gelişiminin tamamlandığı yaş olan 25 yaşına kadar tüm bireyleri çocuk kabul ediyoruz. 25 yaş altı bireylerin haklarına erişebilmesi ve her türlü şiddetten uzak olmaları için çocuklar, gençler; çocuklarla ilgili olan tüm aktörlerle çalışıyoruz. 

Dernek olarak faaliyetlerinizi hangi tematik alanlarda nasıl bir yaklaşım ile yürütmektesiniz?

Çocuk ihmalini ve istismarını önleme, çocuk hakları, durum belirleme, vaka izleme, farkındalık çalışmaları ve gençlik programları kapsamında çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Bu programları yürütürken bütüncül ve hak temelli yaklaşımla, çocuk ve gençlerin mutlu ve güvende olduğu bir yaşamı oluşturmak amacıyla hareket etmeye çalışıyoruz. Aslında temel bakış açımıza göre önceliğimiz her zaman çocuklar ve yol göstericimiz BM Çocuk Hakları Sözleşmesi. 

Dernek olarak ilkelerimiz, 

• Önceliğimiz her zaman çocuktur.
• Çocuk alanı politika üstü bir alandır.
• Her türlü çalışmada çocuğun yüksek yararı gözetilir.
• Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve insan hakları belgeleri tüm çalışmaların temel taşıdır.
• Çocuk bir bireydir.
• Beyin gelişiminin tamamlandığı yaş olan 25 yaşına kadar tüm bireyler çocuk kabul edilir.

Haklara Destek Programı kapsamında “Eksi 25 Çocuk Grubu” çalışmasını yürütmektesiniz. Bu çalışmayı hangi amaçla nasıl bir yöntem ile gerçekleştirileceksiniz?

Çocuk haklarının temel ilkelerinden biri olan çocuk katılımına çok önem veriyoruz. Bu nedenle Eksi 25 Derneği kurulduğu tarihten itibaren bünyesinde bir çocuk grubu kuruldu. Çocuklara yönelik yaptığımız çalışmalarda çocuk grubumuzun görüş ve önerilerini alıyoruz. Eksi 25 Çocuk Grubumuzun oluşturduğu çocuk hakları broşürü ile farkındalık çalışmaları yapıyoruz. Pandemiden dolayı çevrimiçi bir araya gelmenin avantajını kullanarak bu sene çocuk grubumuzun çalışmalarını ulusal düzeyde gerçekleştiriyor olacağız. Yüz yüze çalışmalar yaparken Eskişehir’de yaşayan çocuklarla bir araya gelebiliyorduk, çevrimiçi olunca ulusal düzeyde daha çok çocukla bir araya gelme fırsatımız olacak. Bu yıl çocuk grubumuz önce çocuk hakları eğitimi alacak daha sonra kendileri ile planlayacağımız bir süreç yaşayacağız.

Çocukların gerçekleştirmek isteyeceği çalışmaları desteklemek ve haklarının farkında mutlu kişiler olmalarına katkı sağlamak istiyoruz.

Pandemi döneminde çocuklar ile birlikte çalışmalarınızı çoğunlukla çevrimiçi ortamda yürüttünüz. Çevrimiçi ortamda çocuklar ile birlikte çalışma yürütürken nelere dikkat ettiniz? Çevrimiçi çalışma yürütmek isteyen kişi ve kurumlara ne önerirsiniz?

Çevrimiçi etkinlik yüz yüze etkinlikten daha fazla odaklanma gerektiriyor. Beden dili gibi sözsüz ipuçlarını anlamak bireylerin enerjilerini daha fazla tüketmesine neden oluyor. Çocukların günlük ekran zamanlarını göz önünde bulundurmak gerekiyor. Bu yüzden yaptığımız etkinliklerde süresine, sosyal olarak birbirleriyle etkileşimli olabilecekleri atölyeler olmasına özen gösterdik. Etkinliklerde çocukların aktif olmaları, sadece dinleyici konumunda kalmamaları dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Her çalışmamızda olduğu gibi bu çalışmada da çocukların görüşlerini alarak süreci planladık, bunu öneririz. İlk buluşmada görüşme sıklığı, süresi, şekli ve konular konusunda planlamayı beraber yapmak süreci sahiplenmelerini sağlayıp katılımlarını arttırabiliyor.

Çocuk Grubumuz pandemi döneminde yaşadıklarını, duygularını anlatan bir kitapçık hazırladılar, Sivil Düşün AB Programı desteğiyle basımını gerçekleştirdik. Aslında bu kitapçıkta pandemi sürecini, yaşadıklarını, duygu değişimlerini, çevrimiçi ortamlara bakış açılarını çok etkili bir şekilde açıkladılar. Çocuklarla bu dönemde çalışmak isteyenlere pandemi yazarlarımızın bu kitapçığını okumalarını öneririz. Onları anlamak adına faydalı bir kaynak olduğunu düşünüyoruz.

Dijital alanda çocuk katılımını nasıl sağlıyorsunuz?

Çevrimiçi ortamda yoğun eğitim ve etkinliklerin olduğu bir dönemde katılım sağlanabilmesi için planlama aşamasında Eksi 25 Çocuk Grubumuzdan destek aldık. Çocukların yaş aralıklarına göre talep ettikleri atölyeleri planladık. Başvuru aşamasında kişisel verilerin korunması, etkinliğin kayıt altına alınıp alınmaması, fotoğraf paylaşımı ile ilgili bilgi paylaşımında bulunup çocukların onaylarına göre paylaşım yapıyoruz. Etkinlik sonrasında geri bildirimlerini alıyoruz.

Son olarak Eksi 25 Çocuk Köyü çalışmasının sosyal etkisini nasıl değerlendirmektesiniz?

Eksi 25 Çocuk Köyü, çocuklara yönelik bir yaşam alanı oluşturarak dezavantajlı çocukların ve tüm çocukların sosyal etkileşimlerini, karşılaştıkları sorunlarla baş edebilme becerilerini güçlendirdikleri bir yaşam alanı. Eksi 25 Çocuk Grubu bütün süreçte bize görüş belirterek destek oluyor. Fiziki yapının oluşturulması, materyallerin temin edilme süreci ve atölyelerin belirlenmesinde aktif olarak rol aldılar. Bizim için en önemli geribildirim yöntemlerinden biri çocukların görüşleri. Çocuklar iki şekilde geri bildirimde bulunabiliyor; biri etkinlik sonunda sözlü olarak, diğeri yine etkinlik sonunda kâğıda yazarak ya da çizerek paylaşım ağacımıza asabiliyorlar. Her iki yöntemle de olumlu geribildirimler aldık. Çocuklar orada bulunmaktan mutlu ve tekrar gelmek istiyorlar. Çocuk grubumuz Çocuk Köyünde geçirdikleri zamanı anlatan bir kitapçık çıkardı. Kitapçıkta Eksi 25 Çocuk Köyünün tanıtımına, atölyelere, katılan çocukların görüşlerine ve kendi fikirlerine de yer verdiler. Eksi 25 Çocuk Köyü’nü TANAP Sosyal ve Çevresel Yatırım Programlarının desteği ile sürdürüyoruz.