Eve Geri Dönmek: Batıda Ebeveynlerle Yaşama Oranları Arttı

Tek başına evin mali yükünü kaldıramayan genç yetişkinler ebeveynlerinin evine geri dönüyor. ABD’de yetişkinlerin yarısından fazlası ebeveynleri ile yaşıyor. Pew Araştırma Merkezi’ne göre bu oran büyük buhrandan sonraki en yüksek konumunda… Avrupa Birliği ortalaması ise %70’e yaklaştı. Koronavirüs krizi ile birlikte gelen ekonomik istikrarsızlıklar genç yaştaki insanların işlerini kaybetmesine yol açtı. Bunun yanında üniversite kampüslerinin de kapalı olması birçok öğrencinin ailelerinin yanında geri dönmesine neden oluyor. 

Koronavirüs salgını küresel çapta insanların hayatlarını sürdürme tarzını derinden etkiledi. Salgının bulaşı oranının yüksek olması ve hastanelerin yoğun bakımlarının ağır vakalar için yetersiz olması nedeniyle insanlar evlerine kapanmak zorunda kaldı. Salgın aynı zamanda küresel çapta ekonomileri de derinden sarstı. ABD’de tahminlere göre yaklaşık 30 milyon kişi [her 10 kişiden 1’i] işini kaybetti. Avrupa Birliği’nde ise salgının daha ilk iki haftasında bile bu rakam 1 milyonun üstündeydi. Uluslararası Çalışma Örgütü’ne [İLO] göre 18-24 yaş arası nüfusta her 6 kişiden 1’inin işleri salgının başlaması nedeniyle durdu. İşini kaybetmeyenlerin bile çalışma saatleri 4’te 1 oranında düştü. 

Sadece salgın koşulları değil özellikle 2008’den bu yana yaşanan ekonomik krizler yetişkinlerin ebeveynlerinin evine dönmesinin nedenlerini derinleştirdi. Pew Araştırma Merkezi’nin çalışmasına göre ABD koronavirüs vakalarının bu yılın başlarında yayılmaya başlamasından bu yana ebeveynleriyle birlikte yaşayan 18-29 yaş arasındaki çocukların payı, bir önceki zirve olan [1929] Büyük Buhran dönemini geride bırakarak ilk defa çoğunluk haline geldi. 

Pew Araştırma Merkezi’nin aylık Nüfus Sayımı Bürosu verilerinin analizine göre, Temmuz 2020’de genç yetişkinlerin % 52’si ebeveynlerinden biri veya her ikisiyle birlikte yaşadı. Ebeveynlerle birlikte yaşayanların sayısı Şubat ayına göre 2,6 milyon artarak 26,6 milyona çıktı. ABD’de anne babalarıyla birlikte yaşayan genç yetişkinlerin sayısı ve payı etnik köken, cinsiyet, kırsal nüfus ve metropol olmak üzere tüm bölgelerde genişledi. Ebeveynlerin yanına dönen en büyük kitle 18-24 yaş arası nüfus oldu. Bir yönüyle Z kuşağı olarak tabir edilen yeni kuşak, güvenilir olmayan iş koşulları ve giderek artan yaşam maliyetinin yanında bir de Koronavirüs salgının getirdiği sınavlarla karşı karşıya…

En genç yetişkinler (18-24 Yaş) koronavirüs salgını sonrasındaki ekonomik çalkantıdan en çok etkilenen kanat konumunda. Çünkü onların işlerini kaybetme ya da ücret kesintisine uğrama riski daha yüksek. ABD’de her on gençten biri salgın sonrasında taşınmak zorunda kalmış durumda. Salgın nedeniyle taşınmak zorunda kalan tüm yetişkinlerin % 23’ünün en önemli gerekçesi üniversite kampüslerinin kapanmış olması… Diğer % 18’i ise iş kaybı veya diğer mali nedenler sonucu taşınmak zorunda kalmış. 

Niçin Ebeveynlerin Evine Dönüyorlar?

Ebeveynleriyle birlikte yaşayan genç yetişkinlerdeki artışı açıklayabilecek birkaç muhtemel faktör bulunmakta… Bu faktörlerin başında iş piyasasının yetersizliği ve evliliğin ertelenmesi geliyor. Üniversite mezunu “barista olmak” ya da “motosikletli kurye hizmeti vermek” ABD’de Y kuşağının milenyum yüzyılındaki portresi haline gelmiş durumda. Aslında ABD tarihinde şimdiye kadarki en eğitimi nüfusla karşı karşıyayız. Ne yazık ki bir üniversite diploması bu nesil için ekonomik olarak başarıya giden yolun haritasını çizmiyor. Ekonomik kriz dönemlerinde en ağır darbe 19-24 yaş arasındaki nüfusun üzerine inebiliyor. İkinci olarak ise, evliliklerin ertelenmesi ve bu nedenle ebeveyn yanında kalma süresinin uzaması bir diğer faktör olarak karşımızda… Günümüzde insanlar önceki tarihsel ortalamalardan 10 yıl daha geç evleniyor. Bunun yanında zaman geçtikçe genç yetişkinlerin geçmişe göre daha düşük oranlarda evlendiğini de ifade etmek gerekiyor.

Avrupa’da Durum Ne?

Avrupa’da 20’li yaşlardaki her 5 kişiden 2’si ebeveynleri ile yaşıyor. Özellikle Hırvatistan, Slovakya, İtalya, ve Malta’da ebeveynleri ile birlikte yaşayan genç yetişkinlerin (16-29 yaş) sayısı %70’in üstünde. Söz konusu durumun merkezinde ise bireylerin anne ve babaları ile yaşama arzusun değil, büyük ölçüde özellikle ekonomik daralma yer alıyor. Uzmanlara göre 2008’deki Küresel Ekonomik Kriz ve 2010’daki Avrupa borç krizi bir çeşit “Bumerang Nesli”ni de beraberinde getirdi. Artık tek başına bir evin yükünü çekemeyen gençler ebeveynlerinin yanına dönüyor. Bu durumu Avrupa Birliği’nin resmi metinleri de ortaya koymakta… Eurostat’a göre gençler arasında maddi yoksulluk 2008’de oldukça yüksekti fakat ekonomik krizin yaralarının zamanla sarılmasıyla düşüş eğilimi göstermişti. 2020 Koronavirüs krizi ise çok daha büyük bir kapanma riskini beraberinde getiriyor. Ekonomik nedenler dolayısıyla 30 yaş üstü nüfus bile ailesi ile birlikte aynı evde kalmak zorunda kalıyor.

Konuyla İlgili Görüşler…

Genç nüfus üniversite yoluna düşmekle birlikte kendine yeni bir hayat çizmek istiyor. Mezuniyetten sonra ebeveynin yanında dönmek istememek aslında artık “kendi ayakları üstünde durabilen” ve bir başka evi besleyebilen bir birey içgüdüsünün tezahürü… Aksi takdirde [Pew araştırmasının da ifade ettiği üzere] mesele ebeveynlere karşı bir hoşnutsuzluk değil. Bununla birlikte son on yıllık ekonomik deneyimler ise genç yetişkinlerinin arzularının tersi yönünde bir seyir izlemekte. 

ABD’den Sarah Tod’a “ailesini sevdiğini, ihtiyacı olduğunda kendisini yanlarına alacaklarını bildiğini ve bunun için şanslı olduğunu” ifade ediyor. Tod’a göre “birçok modern Amerikalı orta sınıf gibi işlerimizi kaybettiğimizde, bir ayrılık yaşadığımızda veya başka bir nedenle kendimizi bir krizin içinde bulduğumuzda ebeveynlerimizin yanına dönüşümüzü bir başarısızlık işareti olarak gördük. Uygun bir alternatifi olan hiçbir yetişkin eve geri dönmez diyebilirsiniz, anne bananın yanına taşınmak en büyük korkunuz olabilir. Fakat unutulmamalıki anne ve babaya geri dönmek en iyi fikirdir de…”

Jeffrey Arnett de “geri dönmenin” pek de kötü bir durum olmadığı kanaatinde. “Bir önceki nesilde yetişkin olmak tipik olarak istikrarlı bir iş, uzun vadeli bir ortaklık ve finansal bağımsızlığı ifade etmekteydi. Evet, gelişmekte olan birçok yetişkin özellikle koronavirüs krizi nedeniyle şu anda ebeveynleriyle yaşıyor. Eve dönmek yeni fakat unutmayın ki alışılmadık bir şey değil. Amerika Birleşik Devletleri’nde 1900’lerden önce, gençlerin 20’li yaşların ortalarında evlenene kadar evde yaşaması normaldi ve bu konuda utanılacak bir şey yoktu. Nitekim ebeveynler de bundan memnun durumda.”

Küresel sistem ne zaman sona ereceği müphem yeni bir krizin içinde… Hiç şüphesiz ki bu çalkantı uzun vadeli toplumsal sonuçları da beraberinde getirecek. Çalışma tipimiz, ailelerimizle ilişkilerimiz ve tüketime yaklaşımımız kısmen evrilmiş durumda. Bu yeni alışkanlıkların post-koronavirüs [koronavirüs sonrası] döneme ne derece aktarılacağını ise her zaman olduğu üzere “zaman” gösterecek.