“‘Sanal Hastane’ye Hoşgeldiniz!”

'Sanal Hastane'' projesiyle, vatandaşlara sosyal medya üzerinden ücretsiz danışmanlık yapan Anestezist Algoloji Uzmanı Prof. Dr. Nebahat Bulut, her türlü hizmetin uzaktan yapıldığı bu dönemde sağlıkta da dijitalleşmenin mümkün olduğunu belirterek, dijitalleşmeyen hizmetlerin kaybolmaya mahkum olduğunu söylüyor.

Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebahat Bulut, ‘‘Sanal Hastane” projesiyle, vatandaşlara sosyal medya üzerinden ücretsiz danışmanlık yapıyor. Farklı dallardan 60’ın üzerinde meslektaşıyla birlikte, çeşitli sağlık sorunlarından dolayı hastaneye gitmesi gereken ancak içerisinde bulunduğumuz süreç nedeniyle hastaneye gitmekten çekinen vatandaşlara sosyal medya üzerinden ücretsiz danışmanlık hizmeti sağlıyor.

Bu dayanışma örneği fikri nasıl çıktı. Başlatırken gerçekte neyi amaçladınız? Şimdilerde neler oluyor, süreci anlatır mısınız?

Pandemi sürecinde hasta sayısı çok azaldığı için o zaman çalışmakta olduğum özel hastane birçok arkadaşımla birlikte zorunlu ücretsiz izne gönderdi. Evde gelişmeleri takip ederken, meslektaşlarımın hastanelere gelmesi çok gerekli olmadığı halde gelen hastalardan bahsettiğini fark ettim. Evde Kal kampanyasını desteklemek için kendi Twitter hesabımdan ‘Raporumun Anlamı Ne?’ adlı bir proje başlattım. Burada vatandaşlardan ellerindeki tahlil tetkik sonuçlarını mesaj ile bana danışmalarını istedim. Sonra gelen soruların benim alanım dışından da olduğunu görünce benim gibi danışmanlık yapan meslektaşların isimlerinden oluşan bir fihrist hazırlamaya karar verdim. Bu kez ‘Sanal Hastane’ye hoşgeldiniz!’  şeklinde bir tweet kullandım. Listemde önce benim adlarını internetten bulduğum hekimler varken, birdenbire kendisinin de gönüllü danışmanlık yapmak istediğini bildiren hekim mesajları almaya başladım. 

Hekim sayımız 2-3 hafta içinde 160’a ulaştı. Nisan – Mayıs aylarında böyle devam etti. Hazirandan itibaren de hastanelerin açılması ve vaka sayılarının kontrol altına alınması ile 60 kadar hekim veya uzman arkadaşımızla yolumuza devam ediyoruz.

Sanal Hastane Türkiye’de bir ilk sanırım. Yurtdışında bunun örnekleri var mı?

Sadece ülkemizde değil dünyada da benzeri yok. Dünyada pandemi döneminde ortaya çıkmış, tüm uzmanları gönüllülerden oluşan ve ücretsiz olarak sağlık danışmanlığı yapılan bir örnek bulunmuyor. Ücretli danışmanlıklar yani tele-sağlık uygulamaları ise hem dünyada hem de ülkemizde kullanılan bir sistem.

Hangi alanlardan uzman hekimler var. Onları bu projeye nasıl dahil ettiniz?

Şu ana kadar 200 kadar hekim projemizde yer aldı. Hekimlerde  sanırım aramıza katılmayan branş kalmadı. Hekim dışında ise çocuk gelişimi, diyetisyenlik, medikal estetik, diş hekimliği, psikolojik destek gibi farklı alanlardan uzmanlar gönüllü ekibimizde yer aldılar. Hatta karantina döneminde evcil hayvanları da düşünen iki veteriner arkadaşımız takipçilerimizden gelen soruları cevapladılar. İlk başlarda hekimleri ben internetten buldum, birkaç tane tanıdığım arkadaşımı ekledim. Ama bunun dışından gelenler tamamen kendileri gönüllü olarak Sanal Hastane’ye katıldılar.

Projeden bahseder misiniz, insanların ilgisi nasıl talep var mı, nasıl dönüşler alıyorsunuz? Daha çok hangi sorun başlıkları ile karşılaşıyorsunuz?

Nisan ayında sayfamız 20 milyon görüntüleme aldı. Bugünlerde aylık 4-5 milyon gibi görüntüleniyor. Ben yönetici olduğum için günde 150-200 civarı soru cevaplıyorum, nisan ayında bu sayı günde 1000 civarını buluyordu. Sorular salgının ilk çıktığı dönemlerde salgın belirtileri hakkında yoğun iken Haziran’dan itibaren genel sağlık sorunları daha ön planda. Az miktarda da amacımız dışında olan maddi yardım veya kişisel hizmet kapsamında talepler oluyor, bunlara zaten cevap veremiyoruz.

Bu rehberlik hizmeti sağlık sistemi içerisinde değerlendirilip hastane ve hekimlerin iş yükünü almak için değerlendirilebilir mi sizce? 

Farklı formlarda uzaktan sağlık hizmetleri var. Örneğin sağlık bakanlığının kendi hastanelerinde çekilen radyolojik görüntüleri özel hastane ekranlarından görebiliyorsunuz. Ya da birçok yurtdışı hastası ülkemizdeki tedavilerine gelmeden önce tetkiklerini mesaj aracılığı ile danışabiliyor. Birçok marka özel hastane de pandemi sürecinde ücreti karşılığında hekimleri ile hastalarına uzaktan görüşme hizmeti sağladı. Ancak bizim örneğimizde mevcut bir sosyal medya alt yapısı kullanılarak bu hizmet hekime ulaşmanın çok zor olduğu bir zaman diliminde verilebildi. Pek çok açıdan öğretici bir süreç oldu. Hem hekimler hem de vatandaşlar uzaktan sağlık hizmetini yaşayarak öğrendiler. Şimdiden eğitim gibi bankacılık gibi her türlü hizmetin bir kısmının uzaktan yapıldığını görüyoruz. Sağlıkta da kısmen artık dijital hizmette geriye dönüş mümkün değil. Dijitalleşmeyen hizmetler kaybolmaya mahkum gibi görünüyor.

Pandemide başladınız ve devam ediyorsunuz, salgın bitince bu hizmeti sonlandırmayı düşünüyor musunuz?

Pandemi sürdüğü sürece gönüllülerimiz ile birlikte insanımızın yanında olmaya elimizden geldiği kadar sağlıkla ilgili sorularını cevaplamaya, bu zorlu süreçleri birlikte aşmaya çalışacağız. Şimdiden bir çeşit sosyal kulüp gibi olduk. Bu oluşum sayesinde sağlıkta şiddetin azaltılması, çevre bilincinin artırılması gibi sosyal projelere de destek veriyoruz. Niteliği zamanla değişebilir gönüllülerimizin isteği ve halkın talebi olduğu sürece daha uzun bir süre devam edebileceğini düşünüyorum.