Engelsiz Filmler Festivali Bu Yıl Çevrimiçi Olarak Sinemaseverlerle Buluşuyor!

Salgının yarattığı belirsizlikler devam ederken 8. Engelsiz Filmler Festivali, bugün çevrimiçi olarak başlıyor! 12-18 Ekim tarihlerinde tüm Türkiye’de izleyicisiyle buluşacak festivalin teması “Normali Ararken”. Detayları konuştuğumuz festival yönetmeni Ezgi Yalınalp amaçlarının, kültür sanat etkinliklerine katılamayanlar için bir seçenek sunmanın yanı sıra biraz da bu alanlardaki aksaklıkları, eksiklikleri görünür kılmak olduğunu söylüyor.

Merhaba, sizi tanıyabilir miyiz?

Ben Engelsiz Filmler Festivali Yönetmeni Ezgi Yalınalp. Festivali düzenleyen Puruli Kültür Sanat’ın kurucu ortaklarından biriyim. 2013 yılından beri festivalin organizasyonunda yer alıyorum. Engelsiz Filmler Festivali öncesinde de çeşitli ulusal festivallerde farklı pozisyonlarda görev aldım. 

Engelsiz  film festivalinin amacı nedir? 

Festivalin sloganı “Bir arada film izlemek mümkün!” ne yapmaya çalıştığımızı özetliyor diye düşünüyoruz. Türkiye’de bir yıl içinde 100’ün üzerinde film festivali vb. etkinlik düzenleniyor. Bu etkinliklere görme, işitme ve ortopedik engeli olanlar katılamıyorlar. Oysa birtakım düzenlemeler yapıldığında, bazı özel ihtiyaçlar düşünüldüğünde bir arada film izlememiz, aynı mekanları paylaşmamız, tanışmamız, filmler üzerine sohbet etmemiz mümkün. Bunu fark ederek Engelsiz Filmler Festivali’ni tasarladık. Kapsayıcı uygulamalarla farklı engellere sahip bireylerin kamusal alanda var olabileceklerini, kendi deneyimlerini topluma aktarabileceklerini ve bunun da bir zenginlik yaratacağını düşünüyoruz. Elbette Engelsiz Filmler Festivali bunu tek başına sağlayamaz; şehrin bir salonundaki erişilebilir bir etkinliğe katılmanın yolu şehrin kaldırımlarının, ulaşım araçlarının, hatta eğitim sisteminin de erişilebilir olmasından geçiyor. Festivalin amacı, kültür sanat etkinliklerine katılamayanlar için bir seçenek sunmanın yanı sıra biraz da bu alanlardaki aksaklıkları, eksiklikleri görünür kılmak.

Engelsiz Filmler Festivali aynı zamanda ‘Erişilebilir Festivaller Ağı’ adında uluslararası bir oluşumun da içerisinde bulunuyor? İçinde bulunduğunuz bu ağ ve çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz? 

Be-In Erişilebilir Film Festivalleri Ağı henüz çok yeni, 2019 yılında kuruldu. Engelsiz Filmler Festivali ile birlikte bu ağı birlikte kurduğumuz beş diğer film festivali yer alıyor şu an bu ağda. Hamburg’dan Klappe Auf! Kısa Film Festivali, Brighton’dan Oska Bright Film Festivali, Namur’dan Extraordinary Film Festivali, Kozsalin’den European Film Festival Integration You and Me ve Barselona’dan Festival Inclus. Tümü erişilebilir festivaller olmasının yanı sıra bir taraftan da farklı karakterlerde etkinlikler. EFF’yi ilk kez gerçekleştirdiğimiz 2013 yılından beri tanışmaya ve ortak etkinlikler gerçekleştirmeye başlamıştık. Bu işbirliği ve diyalog bahsettiğiniz ağı kurmaya getirdi bizi. Her bir festivalin farklı karakteri, birbirimizden öğrenmemize, eksiklerimizin farkına varmamıza ve festivallerimizi geliştirmemize çok katkı sağladı. BE-IN ile önce erişilebilir film festivalinin bir tanımını yapmayı, daha çok film festivalinin en azından programlarının bir bölümünü erişilebilir olarak sunmasını sağlamayı ve engellilerin sinema eserlerinde daha çok temsil edilmesi yönünde çalışmalar yapmayı hedefliyoruz.

Engelsiz Filmler Festivali’nin bu yılki teması “normali ararken” dikkat çeken bir başlık. Bu tema ile nasıl bir mesaj veriyorsunuz? 

Bizi bu temayla bir festival gerçekleştirmeye iten pandemi oldu. Bütün dünyada bir salgın hastalık var ve tüm gündemimiz ve gündelik hayatımızı bu salgın belirliyor. Mart ayı başında her zaman olduğu gibi Festival hazırlıklarını sürdürürken, Mart ayı ortasında bir anda her şey değişti. Evlerden çalışmaya başladık, festivali yapıp yapamayacağımız belirsiz hale geldi, biz de herkes gibi salgınla ilgili haberleri izlemeye, geleceği öngörmeye çalıştık ve bir taraftan da nasıl olup da tüm dünyanın bir anda tepetaklak olabildiğine hayret ettik. Bu sorunun cevabının “normal” kabul edilenlerde olduğu, tekrar bu tür felaketler yaşamamak için “normali” gözden geçirmemiz gerektiği pek çok bilim insanı ve düşünür tarafından dillendirildi. Bu sesler şimdilerde biraz azalsa da biz “normalleşmek” ya da “normallerimize dönmek” yerine normalin aranması gerektiğine ikna olduk ve “Normali Ararken” başlığı etrafında bir seçki hazırladık.

Muhtemelen dünya yine el yordamıyla eskisine benzer bir normalde buluşacak ama bu tartışmanın önümüzdeki yıllarda sinema ve diğer sanat dallarının konusu olacağını düşünüyoruz. Bir mesaj vermekten ziyade izleyicimizi bu tartışmaya dahil etmek, birlikte bu konu üzerine düşünmek istedik.

Festival, Türkiye ve Dünya sinemasının en iyi örneklerinin yer aldığı programıyla sinemaseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. Filmleri seçim aşamasında nelere dikkat ettiniz? Gösterim programı ve filmlere ilişkin detayları bizimle paylaşır mısınız?

“Normali Ararken” teması etrafında hazırladığımız seçki 46 filmlik programın yarısını oluşturuyor. Bu tema altında “Eski Normal: Şehir”, “Eski Normal: Mekan”, “Eski Normal: Beden”, “Eski Normal: Hayvan”, “Eski Normal: Sanal Benlik” başlıklarında toplam 23 film gösterimde olacak. Bu filmlerle “Pandemi öncesi dünyada ‘normal’ neydi?”, “Bedenle, benlikle, yaşanılan şehirlerle, içinde bulunulan mekanlarla, bu gezegen üzerinde bir arada yaşadığımız hayvanlarla kurulan ilişkilerde ‘normal’ neyi ifade ediyordu?” gibi soruların yanıtlarını arayacağız. Aralarında prömiyerini bu yıl yapan filmler olduğu gibi, geçtiğimiz yıllardan temaya uygun bulduğumuz, önemli festivallerden ödüllü filmler de var.

İzleyicilerin ilgisini en çok çeken bölüm “Engelsiz Yarışma” oluyor her zaman. Türkiye sinemasında öne çıkan, merakla beklenen yapımlara yer veriyoruz ve jürinin kararıyla verilen ödüllerin yanı sıra seyircilerimiz de oylarıyla Seyirci Özel Ödülü’nün sahibini belirliyorlar. Festival’in çevrimiçi gerçekleşeceği bu yıl Türkiye’nin her yerinden bu ödül için oy kullanabileceğini de hatırlatmak isterim. 

Dikkat çeken, önemli festivallerden ödülle dönen filmlere yer verdiğimiz “Dünyadan” bölümünde bu yıl iki film yer alıyor. Türkiye yapımı kısa filmler arasından en beğendiklerimize yer verdiğimiz “Uzun Lafın Kısası” bölümünde 10 kısa ve küçük sinemaseverler için hazırladığımız “Çocuklar İçin” seçkisinde önemli canlandırma ve çocuk filmleri festivallerinden ödüllü 6 kısa film yer alıyor. İzleyicilerimiz gösterim takvimi ve filmlere ilişkin tüm detaylar için engelsizfestival.com adresini ziyaret edebilirler.

Festival çevrimiçi olarak gerçekleşecek. Peki bu yıl her yıldan farklı olarak izleyiciyi neler bekliyor olacak? 

Evet, bu yıl hepimizi perdeden değil, evlerimizde bilgisayar ekranlarından takip edeceğimiz bir festival bekliyor. Hem festival programını, hem yönetmen ve aktivistlerle gerçekleştirdiğimiz söyleşileri, hem de her yıl gerçekleştirdiğimiz canlandırma atölyesini çevrimiçine taşımak, bu içeriği erişilebilir olarak sunmak her yıl olduğundan farklı bir hazırlık süreci gerektirdi. Festival izleyicilerine, filmlerin ardından yönetmen ve aktivistlerle gerçekleştirdiğimiz söyleşileri de kaçırmamalarını hatırlatmak isterim. 

Ayrıca canlandırma sanatçısı Işık Dikmen’in 7 yaşından büyük tüm canlandırma meraklıları için hazırladığı, 14 Ekim’de Festival’in Instagram hesabından paylaşacağımız Evde Canlandırma Atölyesi’ni takip etmelerini ve yaptıkları filmleri bizimle paylaşmalarını bekliyoruz.

Festival her yıl gösterimlerinde izleyicilerin sesli betimleme ve ayrıntılı altyazılı şekilde sinemaseverlerin erişimine sunuyor. Bu yıl çevrimiçi gerçekleşen festivalde bunların dışında nasıl hazırlıklar yapıldı? 

Festival gösterimleri eff2020.muvi.com adresinden takip edilebilecek. Erişilebilirlik için en uygun platformu bulmaya çalıştık ve bu platformun temsilcileri ile sürdürdüğümüz görüşmelerle bazı konularda düzeltme, geliştirme yapmalarını da sağladık. Hindistan merkezli bu platformla uzun bir diyalog ve geliştirme sürecimiz oldu.

Programdaki tüm filmlerde sesli betimleme ve ayrıntılı altyazı seçenekleri olacak. İzleyiciler sesli betimlemeyi ve ayrıntılı altyazıyı video oynatıcının sağ alt köşesindeki simgelerden açıp kapatabilecekler. Yönetmen ve aktivistlerle gerçekleştirilen ve filmlerin ardından takip edilebilecek söyleşileri ve Evde Canlandırma Atölyesi’ni de yine çevrimiçi ve erişilebilir olarak izleyicimize sunuyoruz. Bütün bu süreç her zaman alışık olduğumuzdan farklı bir organizasyonu gerektirdi tabii ki. Tamamen dijital mecraları kullanarak yönettiğimiz bir süreç oldu. Bu süreçte öğrendiğimiz iyi uygulamaların bir kısmını önümüzdeki festivallerde de devam ettireceğiz gibi görünüyor.