İstanbul Göçmen Girişimci Araştırması: Göçmenlerin İstihdama ve Ekonomiye Katkısı

Uluslararası Göç ve Mülteci Derneği (İMRA) “İstanbul Göçmen Girişimci Araştırması” başlıklı kapsamlı bir rapor hazırladı. Türkiye’de başta Suriyeliler olmak üzere, göçmenlerin devlete ve topluma yük olduğuna ilişkin yaygın kanaatin aksine, göçmen girişimciler, ülkelerinden Türkiye’ye sermaye, girişim kültürü ve deneyim taşıyorlar. Girişimciler bu sayede, Türkiye’de hem diğer göçmenlere hem de Türk vatandaşlarına istihdam imkânı sağlıyor ve ekonomik değer üretiyorlar.

Uluslararası Göç ve Mülteci Derneği’nin (İMRA) İstanbul Göçmen Girişimci Araştırması’nın konusunu İstanbul’da faaliyet gösteren göçmen girişimciler oluşturuyor. Çalışma, İstanbul’un altı farklı ilçesinde, 47’si kadın, 299’u erkek olmak üzere toplam 346 işletme üzerinde yüz yüze mülakata dayalı anket üzerinden gerçekleştirildi. Araştırma anketi, işletmelerin yanı sıra işletme sahiplerini de konu edinen çok sayıda sorudan oluşturulmuş.

İstanbul İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’nün “STK’ları Güçlendirme Programı” kapsamında desteklenen ve uzman akademisyenler ile araştırmacılara yaptırılan çalışma bulgularına göre, göçmen girişimciler, ülkelerinden Türkiye’ye sermaye, girişim kültürü, know-how ve deneyimi taşırken, aynı zamanda istihdama da katkı sunuyor.

Araştırmanın son bölümünde Türkiye’ye sağladıkları olumlu katkılara rağmen göçmen girişimcilerin de diğer göçmenlerin karşılaştıkları gibi ayrımcılık ve dışlanma gibi birtakım sorunlarla karşılaşmakta olduklarına dikkat çekiliyor ve ulaşılan bulgular ışığında göçmenlerin iktisadi açıdan daha fazla aktif ve verimli hale getirilebilmesi için çeşitli öneriler sıralanıyor.

Bu önerilerden öne çıkan başlıklar şunlar:

1. Girişimcilerin önemli bir kısmı Türkçe bilmekle birlikte bir kısmının bilmediği araştırma bulgularından anlaşılmaktadır. Bu bakımdan göçmen girişimcilerin Türkçe öğrenmelerini sağlayacak eğitimlerin düzenlenmesi son derece yararlı olacaktır.
2. Araştırma bulgularına göre göçmen girişimcilerin önemli bir kısmı kamu imkânlarından haberdar olmalarına rağmen bunlardan yeterince yararlanamamaktadırlar. Bu bakımdan göçmen girişimcilere, devletin değişik kurumlar aracılığıyla sağladığı yatırım, üretim ve girişim destekleriyle ilgili süreçler hakkında bilgilendirici eğitimlerin verilmesi gerekir.
3. Pazara yönelik üretim faaliyetinde bulunan girişimciler için pazar bilgisinin yanı sıra, pazarlamaya ilişkin bilgi ve stratejiler son derece büyük önem taşımaktadır. Hangi pazarın hangi tür ürünlere ihtiyaç hissettiği bilgisi girişimciler için hayati öneme sahiptir.
4. Araştırma bulguları, girişimcilerin gerekli mesleki eğitimleri fazla almadıklarını ortaya koymaktadır. Özellikle muhasebe, yabancı dil, inovasyon ve üretim alanlarında mesleki eğitimlerin verilerek girişimcilerin profesyonel bir nitelik kazanmaları sağlanmalıdır.
5. Göçmen girişimciler genel olarak şehirlerde küçük ve orta ölçekli işletmeleri işletmektedirler. Oysa Türkiye bir tarım ülkesi olup geniş çapta tarım arazileri bulunmaktadır. Göçmen girişimcilerin iktisadi etkinliğini çeşitlendirmek için onları tarım, hayvancılık ve hatta balıkçılık gibi tarımsal faaliyet alanlarına yönlendirmeye ilişkin politikaların ve teşviklerin geliştirilmesi önemlidir.
6. Göçmen girişimcilerin gündelik hayatta karşılaştıkları önemli sorunlardan biri ayrımcılık, ön yargı ve dışlanmadır. Yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve mesleki kuruluşlar bu konuda harekete geçirilerek göçmenlerin topluma kazandırılması sağlanmalıdır.

“İstanbul Göçmen Girişimci Araştırması” adlı kapsamlı çalışmaya buradan ulaşılabilir.