Toplumun Yüzde 55,2’si İstanbul Sözleşmesi’ni Duymamış

ARGETUS Araştırma'nın İstanbul Sözleşmesi'nin toplumda bilinirliği ile sözleşmeye dair lehte ve aleyhteki yaklaşımlarla ilgili 26 ilde yaptığı araştırmaya göre; toplumun yüzde 55,2'si sözleşmeyi duymamış.

ARGETUS Araştırma, “İstanbul Sözleşmesi” olarak bilinen “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nin bilinirliğini ve sözleşmeye dair lehte ve aleyhteki yaklaşımları araştırdı. Türkiye genelini temsilen 26 ilde 18 yaş üzeri 2 bin 967 kişiyle 15 Kasım ile 12 Aralık 2019 tarihleri arasında yüz yüze görüşme tekniği ile yapılan ve Ocak 2020’de raporu hazırlanan “İstanbul Sözleşmesinin Bilinirliği ve Toplumun Sözleşmeye Dair Yaklaşımları Araştırması”nda ilginç sonuçlar ortaya çıktı. Araştırma sonuçlarına göre toplumun yüzde 55,2’si sözleşmeyi hiç duymamış ve yüzde 12,7’sinin sözleşmeye dair fikri yok, yüzde 16,3’ü sözleşmeyi duymuş ama incelememiş, yüzde 5,1’i ise sözleşmeyi okumuş ve incelemiş. Araştırmada İstanbul Sözleşmesi bağlamında kadına şiddet, kadın erkek eşitliği, boşanma ve eşcinsellik konularıyla ilgili toplumun yaklaşımları da soruldu.

İstanbul Sözleşmesi Biliniyor mu?

Toplumda İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi uzun zamandır gündemde olmasına rağmen, araştırmaya katılanlardan sözleşmeyi duymadığını (hiç duymadım – fikrim yok) söyleyenlerin oranı %67,9’dur. Sözleşmeyi duyduğunu ama okumadığını belirten %16,3’lük grupla birlikte sözleşmeyi bilmeyenlerin oranı % 84,2’ye çıkmaktadır. Duyumlar aracılığıyla malumat elde edenlerin (medyadan bilgi edindim – sosyal çevremden bilgilendirildim) oranı %10,7 iken sözleşmeyi okuduğunu ve incelediğini ifade edenlerin oranı ise %5,1 olarak gözükmektedir.
Sözleşmenin bilinirliğine farklı gruplardan bakıldığında ise kadın ve erkekler arasında göze çarpan ciddi farklılık olmadığı, ileri yaşlarda sözleşmeyi bilenlerin azaldığı, eğitim artıkça ise sözleşmenin bilinirlik oranının yükseldiği gözlemlenmiştir.

İstanbul Sözleşmesi Şiddeti Önlüyor mu?

İstanbul Sözleşmesi hakkındaki “Kadına yönelik şiddeti önlüyor” değerlendirmesine araştırmaya katılanların %18,9’u hak verirken %15,3’ü bu yargıya katılmamaktadır. Ayrıca %56,4 oranındaki katılımcı bu konuda fikrinin bulunmadığını belirtmiştir. Sözleşmenin kadına karşı şiddeti önlediği önermesine ise %15 ile 65 ve üzeri yaştakiler en az oranla katılmıştır.

İstanbul Sözleşmesi Eşitliği Sağlıyor mu?

Araştırmaya katılanların %56,2’si İstanbul Sözleşmesi’nin kadın ve erkek eşitliğini sağlayıp sağlamadığına dair soruya konu hakkında fikrinin bulunmadığını ifade ederken %20,4’ü sözleşmenin kadın ve erkek eşitliğini sağladığı değerlendirmesine “katılıyorum” veya “kesinlikle katılıyorum” şeklinde görüş beyan ederek katıldığını ifade etmiştir.

İstanbul Sözleşmesi Aileyi Tehdit mi Ediyor, Koruyor mu?

İstanbul Sözleşmesi hakkında “Aile yapısını tehdit ediyor” değerlendirmesine görüş belirtenlerin %19,9’u katılmazken (katılmıyorum – hiç katılmıyorum) %13,5’i ise katılmaktadır (katılıyorum – kesinlikle katılıyorum). Bu konuda fikrinin bulunmadığını ifade edenlerin oranı ise %57,2’dir.

Sözleşmenin aileyi tehdit ettiği değerlendirmesine katılmayanlar içinde en yüksek oran %23,6 ile 18 – 29 yaş arasındakilerdir. Sözleşmenin aileyi tehdit ettiğini düşünenler içinde en yüksek oran ise % 15,1 ile 30-44 yaş arası görüşmecilerdir. Ayrıca eğitim düzeyi ile sözleşmenin aileyi tehdit ettiğini düşünme arasında ters orantı ortaya çıkmaktadır. Buna göre eğitim düzeyi yükseldikçe sözleşmenin aileyi tehdit ettiğini düşünenler arasında büyük oranda azalma görünmektedir.

İstanbul Sözleşmesi ve Kadına Şiddet

“İstanbul Sözleşmesi şiddeti teşvik ediyor” şeklindeki yaklaşıma araştırmaya cevap verenler arasında katılma oranı %13,0 iken katılmama oranı %21,4’tür. Fikrinin bulunmadığını belirtenlerin oranı ise %57,6’dır. İstanbul Sözleşmesi’ni okuyup inceleyenlerin %54,6’sı bu değerlendirmeye katılmazken %31,6’sı ise katılmaktadır.

İstanbul Sözleşmesi ve Boşanma

Araştırmada görüş bildirenlerin %20,6’sı İstanbul Sözleşmesi’nin “Boşanmayı teşvik ettiği” değerlendirmesine katılmazken, %14,3’ü katılmakta, %57,9’u ise bu değerlendirme hakkında fikrinin olmadığını belirtmiştir. İstanbul sözleşmesi hakkında medyadan bilgi edinenlerin %48,5’i İstanbul Sözleşmesi’nin boşanmayı teşvik ettiği değerlendirmesine katılmadığını, %32,7’si katıldığını, %5,5’i ise fikrinin bulunmadığını ifade etmiştir. Okuyup inceleyenlerin %51,3’ü ise bu değerlendirmeye katılmamakta, %32,3’ü katılmaktadır. Fikrinin bulunmadığı söyleyenlerin oranı ise %7,9’dur.

İstanbul Sözleşmesi ve Eşcinsellik

Araştırma sonuçlarına göre İstanbul Sözleşmesi’nin eşcinselliği yaygınlaştırdığı yargısına katılma oranı %13,9 katılmama oranı ise %20,2’dir. Görüş bildirenlerin %58,7’si ise fikrinin bulunmadığını belirtmiştir. Bu değerlendirmeye İstanbul Sözleşmesi’ni okuyup incelediğini söyleyenlerin %52,6’sı katılmamakta, %34,9’u katılmaktadır. Fikrinin bulunmadığını ifade edenlerin oranı ise %7,2’dir.