Ne Eğitimde Ne İstihdamda: NEET Gençliği Dosyası…
LGBTİ+ Gençleri Eğitim ve İstihdamdan Uzaklaştıran En Önemli Etken Fobik Şiddet

Genç LGBTİ+ Derneği Danışmanlık Koordinatörü ve Proje Koordinatörü Duygu Yayla ile LGBTİ+ gençleri eğitim ve istihdamdan uzaklaştıran nedenleri konuştuk. En önemli etkenin fobik şiddet olduğunun altını çizen Yayla, istihdam hayatında ise fobik şiddetin önüne geçmek için kamu kuruluşlarında LGBTİ+ istihdam kotası olması gerektiğini söylüyor.

Öncelikle sizi ve Genç LGBTİ biraz tanıyabilir miyiz?

Ben Duygu, Genç LGBTİ+ Derneğinde Danışmanlık Koordinatörü ve Proje Koordinatörüyüm. Sosyoloğum. Derneğimizin hedef kitlesi öncelikli olarak LGBTİ+ gençler. Bu kitlenin sorunlarını araştırmak, gündemleştirmek, çözüm önerileri sunmak ve LGBTİ+ gençlere kendilerini ifade edebilecekleri alanlar açmak için çalışıyoruz. Yönetime katılım için üst yaş sınırımızı 35 yaş olarak belirledik ama toplantı ve etkinlikler için bir yaş sınırımız yok.

NEET gençlerle olan çalışmalarınızdaki gözlemlerinize göre bu gençlerin diğer gençlerden ayrışan özellikleri var mı sizce? Neler? Bu tanıma uyan bir hedef kitleniz varsa nasıl profiller var?

Yaşadıkları problemler ve maruz kaldıkları şiddet düşünüldüğünde bu kişilerde özgüven eksikliği, kırılganlık, suça yönelme gibi olguların daha fazla görüldüğünü söyleyebilirim. Bunlar diğer LGBTİ+ gençlerde de görülen şeyler fakat NEET grubunda daha fazla vaka olduğu söylenebilir.

Bu tanıma uyan kitlemiz seks işçiliği yapan trans kadınlar. Sosyalleşme ve görünür olma problemleri çok yüksek. Nefret suçunun doğrudan merkezindeler ve tehlikeye açıklar. Yalnızlaştırıldıkları için devletin kolluk güçlerine de güvenleri yok, hukuka dair inançları da. 

Bu gençleri eğitim ya da istihdamdan uzak tuttuğunu düşündüğünüz temel kırılma noktaları neler? NEET’e giden süreç nasıl ilerliyor?

LGBTİ+ gençleri eğitim ve istihdamdan uzaklaştıran en önemli etken fobik şiddet. Örneğin NEET kategorisinde en çok yer alan kitle olan Trans kadınlar okulda akranları ve hocaları tarafından transfobiye uğruyorlar. Eğitimlerini tesadüf eseri bırakmadan tamamladıklarında ise istihdamda fobik şiddete maruz kalıyorlar. Ayrıca ya işe alınmıyorlar ya da işverenleri tarafından istismara maruz kalıyorlar. Bu sebepten istihdamdan da itiliyorlar. Ve bu örnekler çoğaldıkça kişiler iş arama isteklerini ve motivasyonlarını da yitiriyorlar. 

Hayatlarını idame ettirmek en büyük mücadeleleri haline geliyor. Eğitimden ve istihdamdan itildikleri için ve büyük oranda ailelerinden reddedildikleri için barınma sorunları ortaya çıkıyor, evsiz kalıyor ya da hayatta kalabilmek için suça yönelebiliyorlar.

Sizce Covid-19 Krizinin bu gençlerin hayatına yansıması ne oldu?

Sokakta kalma riskiyle karşılaştılar, Mor Çatı ve Güçsüzler Evleri de cinsel yönelim ve cinsiyet kimlikleri bakımından kalamadıkları yerler oldukları için sokakta kalma riskleri daha da yükseldi. 

İşsiz kaldıkları için sokakta kalmaktansa aile evlerine dönmeyi tercih edenler de (tabii aile kabul ederse) evde fiziksel, psikolojik şiddete maruz kaldılar. 

Sizce tüm bu sorunlar ve potansiyel riskler nasıl bertaraf edilir, sorunlar nasıl çözülür? Kimlerin neler yapması gerekir?

Kanıt temelli politikalar geliştirilip karar alıcılara iletilmesi ve karar alıcıların bu sorunlara direkt çözümler getirmesi gerekir. Eğitim hayatından kopmalarında akran ve eğitici zorbalığı etkili oluyor bunun önüne geçmek için liseden ve üniversitelerde toplumsal cinsiyet, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ile ilgili temel ders zorunlu olmalı. İstihdam hayatında ise fobik şiddetin önüne geçmek için kamu kuruluşlarında LGBTİ+ istihdam kotası olmalı. 

Türkiye’de bu grupları hedef alan veya mevcut çalışmalarında bu gruplara temas eden çalışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz? Eksiklikleri neler? Sizin yaklaşımlarınıza uygun olmadığını düşündüğünüz yönleri neler?

Açıkçası doğrudan bu grubu hedef alan kurumlardan haberdar değilim. Çeşitli gençlik, mülteci, kadın, LGBTİ+ alanında çalışan STÖ’lerin bazı çalışmalarında bu gençlere dokunduklarını görüyorum. Sorunun temelde bu kişileri eğitime ve istihdama yönlendirmekle değil, bu gençleri bu alanlardan iten temelleri ortadan kaldırmaya yönelik politikalarla çözüleceğini düşünüyorum. Ve gençleri bu alanlardan iten problemleri de grubun öznelerinden öğrenmeyi önemli buluyorum.