İzmir Çocuk Çalışmaları Ağı’ndan Çocukların Sokağa Çıkmalarına İlişkin Değerlendirme Notu

Covid-19 sebebi ile 0-14 yaş aralığı için uygulanan sokağa çıkma yasağına Bakanlar Kurulu Kararınca 13 Mayıs 2020 tarihinde 11.00- 15.00 saatleri arasında izin verilmesi üzerine İzmir Çocuk Çalışmaları Ağı, kısa bir değerlendirme notu hazırladı.

Değerlendirme notunun, COVİD 19 döneminde savunmasız durumda kalma tehlikesi içerisinde olan çocukların güçlendirilmesine ve “yeni normal” döneminin inşa edilmesinde çocuk dostu bütüncül politikaların belirlenmesine katkıda bulunması bekleniyor.

Giriş

Çocukların dışarıda bulunduğu süreç Covid-19 öncesi döneminden farklı gelişeceği için değerlendirme notunda temel bazı noktalar yer alıyor. Öncelikle çocuğu sürece dahil ederek bilgilendirme ve çocukla iletişim şeklinin kaygı uyandırır nitelikte olmaması temel unsur sayılabilir. Notta ifade edilen ilkelerin giriş niteliğinde olduğunu belirtebilir, yeni normal sürecinin çocuk katılımıyla belirlenmesine yönelik tutum ve politika önerilerinin geliştirilmesinin gerekliliğini ifade ediliyor.

Gün içinde süreci yönetme ve keyifli bir zaman yönetimi için dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde sıralanabilir:

1. Çocuklar Süreç İle İlgili Bilgilendirilmeli

Çocuklar gelişim özelliklerine göre erken çocukluk döneminde sadece somut durumları anlayarak edindikleri bilgileri şekillendirirken 2.çocukluk döneminde soyut döneme geçiş sebebi ile anlattığımız birçok şeyi daha rahat kavrayabilecektir. Bu sebeple erken çocukluk çağında bulunan çocuklara süreç kısa ve yalın hali ile anlatılması çocuğun sürece sağlıklı bir şekilde dahil olması için önemli. 2. Çocukluk döneminde bulunan çocuklar genellikle sürecin farkında olacaktır. Fakat çocuğunuz da herhangi bir kaygı ya da kafa karışıklığı hissediyorsak sohbet ortamı yaratarak çocuğumuzu rahatlatabilir ‘seni anlıyorum’ mesajı vererek soruna yaklaşabiliriz. Dışarıya çıkmak istemeyen çocuklar zorlanmamalı ve kendi ile ilgili yaptığı tercihe saygı duyulmalı.

Dışarıda olmak çocuklara iyi gelebileceği gibi uzun zamandır hijyen kaygısı ile evde olmak ve dışarıda olmanın güvensiz olabileceği endişesi beklenen tutumlar arasında. Bu gibi durumlarda kısaca hijyen kurallarından bahsetmek bir yardım çantası hazırlamak, kendini iyi hissetmediğinde istediği zaman eve dönülebileceği vurgusu çocuğa güven verebilir.

2. Öz Düzenleme Yapmasına İzin Verin

Dışarıya çıkmadan önce mutlaka çocuğunuz ile yapacaklarınız hakkında konuşmanızda fayda vardır. Evde evden çıkış anından eve giriş ve sonraki hijyen rutinini de dahil ederek resimli veya yazılı bir çizelge hazırlanabilir. Yapılabilecekler yerine yapılmaması gerekenlerin konuşulması çocuğu kaygılandırabilir. Bu sebeple olumlu iletişim kurarak düzenleme yapmak çocuğu rahatlatacaktır. Çocuklar bilinenin aksine sınırları sever ve bu sınırlar çocuklar ile ortak düzenlendiği taktirde çocuğa fayda sağlayabilmekte.

3. Dışarıda Hijyen Kralları Ve Tutum

Süreç sebebi ile hijyen noktasında maalesef garanti verilen bir dönemde değiliz. Fakat uzun zaman sonra dışarıda bulunan bir çocuk için sürekli endişe ile engellenmek çocukta farklı stres bozukluklarına sebep olabileceğinden dışarıda olmak kötü bir deneyim oluşturabilir. Bu sebeple park alanları, bankların veya temas alanlarının yoğun olduğu alanlar yerine; doğa yürüyüşü, hareketini destekleyebilecek, koşabileceği alanlar, bisiklet sürme, uçurtma etkinlikleri, piknik yapma gibi kendi materyalini kullandığı aktiviteler hem hijyen noktasında size garanti verirken çocuğundan açık havadan aldığı verimin kalitesini arttırabilir.

4. Alışveriş ve Çocuk

Unutmayalım ki bugün çocukların açık havada bulunmalarını hedefleyen bir esnekliktir. Alıveriş merkezleri çocuğun hareket ihtiyacını karşılamayacağı gibi aynı zamanda sağlığı için bir tehdit unsuru sayılabilmektedir. Market vb. ihtiyaçları göz önünde bulundurarak bir gıda çantası hazırlamak faydalı olabilir. Çocuklar dışarıda bulunduklarında mutlaka önceki rutinlerini tekrarlamak isteyeceklerdir. Bu sebeple bu konuyu konuşarak ve alışveriş kurallarından bahsederek süreç ile ilgili bilgi vermeniz yeni normal süreçte geçişte size fayda sağlayacaktır.

Dışarıda karşılaştığınız maskeli insanlar veya kapalı alanlar için kısa, endişesiz ve net açıklamalar yapmaya özen gösterin.

5. Dışarıda Çocuğun Kontrolü Ve İletişim

Çocuklar bu süreç içinde hareketli, enerjik bir yapıda olabilir. Kurduğumu cümlelerin olumlu olması ve pozitif disiplin içermesinde fayda vardır. Çocukları eve gitme veya dışarı çıkmamak ile tehdit etmek çocuğu duygusal olarak zorlayabilecektir. Çocuklara verilen dinlenme ve oyun hakkını kullanması sağlamalı ve kullanırken süreci iyi yönetmeye gayret göstermeliyiz.

6. Prova Oyunları

Sosyal ortamda arkadaşları ile karşılama ihtimalini düşünerek; Sosyal mesafe, sarılmama, yüzü kaşındığında ne yapabilir gibi risklere karşı oyun geliştirilebilir bu oyunlara kendi aranızda şifre veya beden dili belirleyebilirsiniz. Risk anında oyun başlatarak eğlence bir şekilde süreç yönetilebilir.

7. Eve Dönüş

Zaman ile ilgili mutlaka bilgi vermeli eve geçmeden önce son yarım saat, son 10 dakika vb. zamanımız doluyor hatırlatmaları ile çocuğu sürece hazırlamakta fayda olabilir. Çocuklar oyunlarını ve planlarını yarım bırakmaktan hoşlanmayabilirler. Bu sebeple oyununu planlı bitirmesi içi zaman tanımak çocuğun sınırlarını görmesi ve zamanı yönetmesi için faydalı olabilir. Eve giderken banyo ve hijyen rutininden bahsedilebilir. Öz düzenleme panosu banyo kısmını hatırlatılabilir.

8. İlk yardım Çantası

Hareket ihtiyacı sebebi ile kaza riski taşıyan bir gün olabileceğinden tedbiren küçük bir ilk yardım çantası oluşturulabilir.