Imperial College Raporlarının Ardından Yeni Koronavirüs’e Karşı İngiltere ve ABD’nin Yaklaşımı Değişti

Yeni Koronavirüs hızla yayılmaya devam ederken uzmanların yayımladığı raporlar virüsle mücadeleye esnek yaklaşan ABD ve İngiltere’nin tutumunu değiştirmesine neden oldu. İngiltere’de Koronavirüs ile mücadele için oluşturulan Imperial College takımının hazırladığı 9. rapor yeni koronavirüs (COVID-19) nedeniyle yoğun bakımdaki yatak sayılarının yeterli olmayabileceği ve İngiltere’de yaklaşık 510 bin kişinin hayatını kaybedebileceğini vurguluyor. 

Yeni koronavirüs ile mücadele için biri “baskılama” diğeri ise “yatıştırma” stratejisi olmak üzere iki farklı yöntemi İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) örneğinde inceleyen rapora göre İngiltere eğer yatıştırma politikasını uygularsa tahmini ölüm sayısı 510 bini bulabilir. Eğer baskılama politikasına geçilmezse ABD için ise söz konusu rakamın 2.2 milyonu bulabileceği ifade edilmekte.

21 Mart 2020 itibariyle resmi rakamlarla 294 bin 110 kişiye bulaşan yeni koronavirüs (COVID-19) 12 bin 944 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Virüs nedeniyle Türkiye ve İtalya gibi bazı ülkeler virüse karşı “baskılama” stratejisi çerçevesinde vatandaşlarının kalabalık yerlerde bulunmaması ve evlerinden mümkün olduğunca çıkmamaları gerektiği konusunda uyararak kamusal önlemler aldı. 

Yeni Koronavirüs’e karşı Birleşik Krallık ise virüsün yayıldığı ilk aşamada toplumsal bağışıklık kazanılması için virüsün kontrollü bir şekilde yayılması stratejisini izleyeceğini bildirmişti. İngiliz Hükümeti, eleştirilerin ve toplamda ölü sayısının 510 bini bulabileceğine yönelik raporun ardından politikasında değişikliklere gitti ve baskılama stratejisi çerçevesinde sosyal temasın azalması için kamusal önlemler almaya başladı. 

İngiltere ve ABD Önlemleri Artırıyor!

23 Mart 2020 itibariyle İngiltere’de Yeni Koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 233 olarak açıklandı. Sürü bağışıklığı adı verilen bir plan doğrultusunda virüsün ülkede sağlayacağı sosyal ve ekonomik yıkımı engellemek adına yaşlı vatandaşlar ile bağışıklığı güçsüz olanların hayatını kaybetmesini izleme projesi için hazırlıklarını yapan İngiltere, bu plandan vazgeçerek önlemleri artırma yoluna gitti. 

İngiltere Başbakanı Boris Johnson halka gereksiz sosyal temas ve gereksiz seyahatlerden kaçınmaları tavsiyesinde bulunurken, 93 yaşındaki Kraliçe II. Elizabeth ise “Birleşik Krallık ve dünya çapında birçok kişi ve ailenin büyük bir endişe ve belirsizlik dönemine girdiğini biliyoruz.” ifadesinde bulunarak herkesi tek başına çalışmaya (work as one) çağırdı. 

Ülkede bugüne kadar 50.000’den fazla kişi test edilirken testlerin 5018’inde yeni koronavirüs vakasına rastlandı. Hükümet ise testlerin sayısının günde 25.000’in üzerinde çıkarmayı hedeflediklerini ifade ediyor.

İngiltere’de [20 Mart] Cuma günü okullar kapatıldı. Üniversitelerde bu akademik yılın sınavları İngiltere ve Galler’de devam etmeyecek.

İngiliz yetkililer sağlık hizmetlerinin büyük bir sınavla karşı karşıya olduğunu kabul etmiş durumda ve ülkede acil olmayan tüm operasyonlar yeni koronavirüs ile mücadelede 30.000 yatağı boşaltabilmek için 15 Nisan’dan itibaren en az üç ay ertelenecek.

Halihazırda İngiltere’de akciğer ventilatörlerinin sayısının Avrupa ülkelerinden geride olduğu vurgulanıyor. İngiltere’deki yetkililer bu sayıların bile yeterli olacağına söz vermek konusunda isteksiz olsalar da ülkede akciğer ventilatörlerinin sayısını 8.000’den 12.000’e çıkarmak için çalışmalar devam ediyor. 

İngiltere’nin Maliye Bakanı Rushi Sunak ise ülkesinin virüse yaklaşımında tonun değiştiğinin altını çizerek İngiliz işletmelerine yardımcı olmak ve iş kayıplarını ortadan kaldırmak için devasa bir mali teşvik paketi duyurdu. 330 milyar £ ila 422 milyar $ değerleri arasındaki pakette, devlet destekli krediler, şirketler için vergi indirimleri ve ipotek geri ödemelerinde problem yaşayan ev sahipleri için üç aylık erteleme gibi önemler yer alıyor.

New York Times’ın iddialarına göre ise Amerikalı yetkililer Imperial College raporunun ardından Beyaz Saray’ın karantina tedbirlerini güçlendirmek için önlemleri artırıyor.

Imperial College’ın 16 Marttaki 9. Raporu Ne Söylüyor?

Imperial College daha önce de İngiltere hükümetine SARS, kuş gribi ve domuz gribi salgınlarında çeşitli önerilerde bulunan raporlar hazırlamıştı. Dünya Sağlık Örgütü ve Neil Ferguson liderliğindeki 50 bilim insanından oluşan bir ekiple hazırlanan ve matematiksel modellerle ihtimalleri sunan Imperial College raporları İngiltere’de doğrudan hükümet politikalarına belirleyebiliyor. 

Uzmanlar raporda ifade edilen “virüsün hastaneleri ezeceğine ve hükümetlerin radikal kilit politikaları uygulamaktan başka seçeneğinin bulamayacağına” ilişkin endişe veren bulguları, kurumun 16 Mart’tan önceki raporlarında da defaatle vurguladığına dikkat çekiyor.

Imperial College uzmanları virüse karşı esnek yaklaşım modeli olan “sürü bağışıklığının” halkın gelecek kış ikinci bir enfeksiyon dalgası karşısında daha dirençli olabileceğini fakat hızla yayılan virüs karşısında sosyal temasla ilgili önlemleri gözardı eden böyle bir stratejinin yeterli yatak bulunmayan bir ülkede kritik sonuçlara neden olabileceğini vurguluyor. Hazırlanan rapor İngiltere’de okulların kapatılması, enfekte kişilerin ve ailelerinin karantinası gibi sıkı bir “baskılama” stratejisi uygulaması gerektiğinin altını çiziyor. 

Rapora göre söz konusu strateji İngiltere’de vaka sayısını azaltarak hastaların akışını daha uzun bir süreye yayacak ve hastanelerin enfekte hastalarla daha kolay başa çıkabilmesini sağlayacak. Aksi takdirde İngiltere’de hastanelerin bu kadar büyük bir salgın yükünü kaldırabilmesi mümkün gözükmüyor. 

Nitekim İngiliz tıp dergilerinden Lancet Ocak ayında bir grup hastanın incelenmesi sonucunda kaleme alınan makalede hastalarının üçte birinin yoğun bakım ünitelerine alınması gerekebileceğini vurgulamıştı. Lancet’in genel yayın yönetmeni Richard Horton “İngiltere’de politikacıların ve hatta ‘uzmanların’ yeni koronavirüsten kaynaklanan tehlikenin ölçeğini anlamasının neredeyse 2 ay sürdüğüne kızamıyorum bile” dedi. Hortan’a göre “Twitter’dan bile tehlikenin büyüklüğü en başından belliydi.”

COVID-19 Aşısının Geliştirilmesi 18 Ayı Bulabilir

Raporu hazırlayan isimlerden Dr. Ferguson ise, “İngiltere son birkaç hafta içinde salgının uzun vadede nasıl ele alınacağını düşünmekte zorlandı. Fakat yaptığımız araştırma sonucunda Çin’in ayak izlerini ve virüsü baskılama yöntemini tercih etmekten başka bir seçeneğimizin olmadığını ifade etmek gerekiyor.” diyor.

Imperial College’in söz konusu dokuzuncu raporuna göre “bir aşı geliştirilip test edilinceye kadar sosyal uzaklaştırma önlemlerinin en azından aralıklı olarak uygulanması gerekebilir. COVID-19 aşısının geliştirilmesi ise 18 ayı bulabilir. Fakat yine de ilaç tedavisinin verileri ve virüsün nasıl bulaştığının gizemi göz önünde bulundurulduğunda söz konusu sürenin belirsiz olduğunu vurgulamak gerekiyor.”

Dr. Sridhar’a ise “Biz hepimiz 1918 yılındaki [İspanyol gribini kastederek]  bulaşıcı grip el kitabını kullanıyoruz. Fakat bugün 1918’den farklı bir konumdayız. Bugün 2020’deyiz” diyor. 

Onuncu Rapor Halktaki Endişeye Vurgu Yapıyor

Imperial College COVID-19 ekibi yeni koronovirüs ile mücadele için periyodik olarak raporlar yayımlıyor. Ekibin 16 Martta yayımlanan dokuzuncu raporundaki bulgular İngiltere ve ABD’nin politikalarına yaklaşımını değiştirirken dün [Cuma günü] itibariyle 10. rapor da yayımlanmış durumda. Söz konusu son rapor Imperial College London Hasta Deneyimi Araştırma Merkezi’nin (PERC) 2018 yetişkin ile gerçekleştirdiği anket çalışmasını öne çıkarıyor. Anket sonuçlarına göre:

• İngilizlerin %77’si COVID-19 salgını nedeniyle endişeli
• Henüz testi pozitif çıkmayan yetişkinlerin %48’i gelecekte COVID-19 virüsüne yakalanacağını düşünüyor.

• Yetişkilerin %93’ü virüsten korunmak için kişisel olarak en az bir önlem aldıklarını vurguluyor:
  • %83’ü ellerini daha sık yıkıyor.
  • %52’si kalabalık alanlardan uzak duruyor.
  • %50’si sosyal buluşmalardan kaçınıyor.
  • %36’sı toplu taşıma kullanmıyor.
  • %31’i dışarı çıkmıyor.
  • %11’i işe gitmeyi bırakmış
  • %28’i ise İngiltere dışında tatile çıkmayacağını beyan ediyor.
• Katılımcıların %88’i bir sağlık personeli tarafından kendilerine tavsiye edilmesi durumunda 7 gün boyunca evlerinde karantinaya kapanabileceklerini vurguluyor.
• Katılımcıların %44’ünün evden çalışma imkanı yok.
• Katılımcıların %71’i hükümetin rehberliğinde virüs krizine karşı davranış kalıplarını değiştiğini ifade ediyor.

Kaynaklar

“Coronavirus: UK schools, colleges and nurseries to close from Friday”, BBC, 18 March 2020.

Imperial College COVID-19 Response Team, Report 10: Public Response to UK Government Recommendations on COVID-19: Population Survey, 17-18 March 2020.

Imperial College COVID-19 Response Team, Impact of non-pharmaceutical interventions (NPIs) to reduce COVID19 mortality and healthcare demand, 16 March 2020.

Mark Landler & Stephen Castle, “Behind the Virus Report That Jarred the U.S. and the U.K. to Action”, NY Times, 17 March 2020.

Sabine L. van Elsland & Ryan O’Hare, “COVID-19: Imperial researchers model likely impact of public health measures”, Imperial Collage London, 17 March 2020.

World Health Organisation, Novel Coronavirus (COVID-19) Situation Dashboard