Sivil Toplum Tüm Renkleri Ve Çeşitliliğiyle Sivil Sesler Festivali’nde Buluştu

Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM), Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu’nun desteğiyle 20-21 Eylül 2019 tarihlerinde İstanbul Uniq Hall’de Sivil Sesler Festivali’nin dördüncüsünü düzenledi. Türkiye’nin neredeyse her şehrinden 215 sivil toplum örgütünü temsil eden 300 aktivist ve Avrupa’dan katılan konuklarla, sivil toplum tüm renkleri ve çeşitliliğiyle festivalde temsil edildi.  Sivil Sayfalar olarak 2 gün boyunca yoğun Festival programını takip etmeye gayret ettik ve bu vesileyle sivil toplumun bugününü, geleceğini ve STGM’yi, ev sahibi kuruluşun yöneticileriyle, festival konuşmacıları ve katılımcı STK temsilcileri ile konuştuk. 

“Katılım, iyilik ve güzellik” ana temalarıyla belirlenen festival programı, eş zamanlı atölyelerin yanı sıra Performans Noktası, Oyun Noktası, Sivil Sesler Sineması ve Sergi Noktası gibi pek çok etkinliği de barındırdı. 

Festivalde, Açık Açık Derneği, Hafıza Merkezi, Etkiniz AB Programı, Sivil Düşün Programı gibi kuruluşların yanı sıra,  Mardin’den Lider Kadın Derneği, Rize’den Çukulit Yeni Hayat Derneği, Yüzümle Mutluyum Derneği, Falun Dafa Topluluğu gibi yerelde veya spesifik olarak bir konuda çalışan sivil toplum örgütleri de temsil edildi. 

Festivalin açılışında yapılan açık oturumda AB Türkiye Delegasyonun’dan Andre Etienne Lys, AB’de demokratik ortamın vazgeçilmez unsuru olan sivil toplumun, çoğulculuğa ve farklılıkların temsiline katkısını vurgularken,  Dışişleri Bakanlığı AB Başkanlığı’ndan Bülent Özcan, Türkiye’de son yıllarda sivil alanı “sektör” olarak tanımlamalarının ve sivil toplumla ilgili geliştirdikleri stratejinin sağladığı katkının altını çizdi.  Konuşmacılardan, Yunanistan Ülke Direktörü Gerasimos Kouvaras, küresel düzeyde ve Avrupa’da daralan sivil toplum alanına, İsveç Büyükelçiliği müsteşarlarından Malin Stawe ise iklim kriziyle mücadelenin sivil toplumun desteği olmadan mümkün olamayacağına değindi.

Sivil Toplum İçin Teknoloji

Sivil Sesler Festivali’nde dijital teknolojilerin sivil toplumun kapasitesini geliştirmesine sağladığı katkı ve yarattığı sorunlar da tartışıldı. Konuşmacılardan Mert Fırat, dijitalleşen dünyada gönüllülerin desteği ile doğru bir sistem oluşturarak İhtiyaç Haritası’nı kurduklarını, bu sayede son 2 yılda 15 milyon TL tutarında ihtiyacı dijital çözümler sayesinde karşıladıklarını anlattı. Fırat, her sivil toplum kuruluşunun dijitali bir çare olarak görmesi gerektiğini belirterek, doğru bir dijital yapılanmanın sivil toplumu geliştireceğini söyledi. 

Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bölümü Öğretim Üyesi Pınar Dağ ise Türkiye’de hem sivil toplumun hem akademinin veri kullanma konusunda tembellik ettiğini savunarak, her sivil toplum örgütünün verisini açması, fikri mülkiyet hakkını kullanarak lisanslaması ve paylaşması  gerektiğini vurguladı. Dağ, içinde bulunduğumuz post-olgusal dönemde, birey ve sivil toplum olarak gerçeklikten kopuk olduğumuza dikkat çekti. Veri tabanlı çalışmanın sivil toplumu devlet ve hükümet karşısında güçlü kılacağını vurgulayan Dağ, “Sivil toplum kod bilgisi olmadan, çok basit araçlarla veri toplama, analiz etme, görselleştirme ve hikâyeleştirme yapabilir, hatta dilerse satabilir” dedi. 

 Sanat ve Sivil Toplum 

Sivil Sesler Festivali’ne sivil toplum ve sanatı buluşturan sivil toplum örgütlerinden Mardin’den Her Yerde Sanat Var Derneği, İstanbul’dan Yaşamda Kadın ve Sanat Derneği, Leyli Sanat & Produksiyon da katılım gösterdi. Festivalin konuşmacılardan  Mert Fırat’la sanatı ve sivil toplumu kaynaştıran girişimlerini konuştuk. Fırat, kendisini sivil toplumcu olarak tanımladığını; oyunculuğu ise bu faaliyetleri yürütebilmek için bir araç olarak kullandığını belirterek, katkı sağladığı sosyal girişimlerden biri olan Inogar Art ve DasDas  aracılığıyla sanatla sivil toplumu buluşturduklarını söyledi. Fırat, sanatı sivil topluma katmanın, vizyon geliştirmenin ve doğru-sürdürülebilir bir yapı oluşturmanın önemli olduğunu belirterek, söz konusu girişimlerin bir “laboratuar ya da bir hızlandırıcı işlevi” göreceğini dile getirdi. 

Festival’in Ardından  

Sivil Sesler Festivali’nin son oturumunda 100 civarında Festival katılımcısının hazır bulunduğu 13. STGM Danışma Toplantısı yapıldı. STGM Genel Koordinatörü Tezcan Eralp Abay, kurula katılanlar tarafından yapılan değerlendirmeleri, gelecek planlarında dikkate alacaklarını vurguladı.  STGM Danışma Kurulu sırasında yapılan anket, kurula katılanların büyük bir kısmının “son 12 ayda sivil toplumda gelişme olduğu ama bunun yeterli olmadığı” görüşünde iken diğer kısmın “belirgin bir kötüye gidiş” olduğunu gösterdi. Yine ankete göre, katılımcıların çoğunluğunun “karar alma süreçlerinde sivil toplumun etkin şekilde yer bulamadığını” ve “halkın sivil toplum örgütlerine güvenmediğini” düşünüyor. 

Bu tabloya ve içinde bulunduğumuz dönemin geleceği öngörmeyi giderek güçleştirmesine karşın, Sivil Sesler Festivali, sivil toplumun dinamizmini ve çeşitliliğini tekrar tecrübe edildiği bir etkinlik ve ilham veren oturumların ardından sonlandı. Katılımcılar, sivil toplumun hala güçlü bir aktör olma potansiyelini hatırlayarak festivalden ayrıldılar.