Göçebe Roman Grupları, İnanç Özgürlüğü İçin Yerel Yetkililerle Bir Araya Geldi

Göçebe Roman toplumlarının kanaat önderleri, Sıfır Ayrımcılık Derneği öncülüğünde Nevşehir Hacıbektaş Belediye Başkanı ve belediye meclisi ile bir araya geldi. Yerel yetkililerle, Romanların yaşadığı ayrımcılığın nedenleri ve sonuçları tartışıldı. Hacı Bektaş Veli’nin, Alevi - Bektaşi Romanlar için önemine vurgu yapılırken 16 -18 Ağustos tarihlerindeki anma törenlerinin huzur ve barış içinde geçmesi için çözüm önerilerinde bulunuldu.

Sıfır Ayrımcılık Derneği Başkanı Elmas Arus, iki yıl önce basına yansıyan ‘Çingeneler Hacıbektaş’ı bastı, Romanları Hacıbektaş’ta istemiyoruz’ şeklindeki haberlere atıf yaparak söze başladı. Arus’un ifadesiyle, önceki belediye başkanı döneminde Romanların ilçeyi kirletmesi, hırsızlık ve dilencilik yapması gerekçe gösterilmiş, yaklaşık 60 yıldır ağustosta yapılan Hacıbektaş’ı anma törenleri ekim ayına alınmıştı. Ancak ilçede ekim ayı çok soğuk geçiyor. Çadır kuran, karavanda yaşayan Romanlar için bu durum eziyete dönüşüyor. Ayrıca Türkiye’nin dört bir yanından gelen Roman grupları, aylar öncesinden bu yolculuğa hazırlanıyor ve kona göçe Hacıbektaş’a geliyor. Amaçları, Hak yolunda yürüyüp kutsal topraklara yüz sürmek, cemini edip lokmasını dağıtıp kurbanını kesmek…

Arus, “Bizim gibi toplumlar, bir taraftan kendilerini inançla var ediyor. Yol bizim bütün kurallarımızı belirliyor, bu yolda yürümek bizim için çok önemli. Bu yolda yürürken önümüzdeki engelleri aşmamız gerekiyor. Yola sınırların konulması bir engeldi, bu tarihin değiştirilmesi de bir sınırdı.” şeklinde konuştu.

Alevi Romanlar Özeleştiriden Yana

Akhisar Çağdaş Roman Derneği Başkanı Erdoğan Şener, toplumu adına özeleştiri yapmak gerektiğine inananlardan. Hacıbektaş’a gelen iki grup olduğuna dikkat çeken Şener, bir grubun ibadet için geldiğini, diğer grubun (sayıları az da olsa) farklı amaçla geldiğini, asıl sorunun onlardan kaynaklandığını aktardı. “İbadet için gelip vecibelerimizi yerine getiriyoruz fakat meydanları piknik alanı olarak kullanan kardeşlerimiz de var. Bu durumda özeleştiri olmadan yerel yetkililerle ortak paydada buluşmamız mümkün değil. Törenlerden birkaç önce gelip entegrasyon eğitimi verilebilir, dedelerimiz üzerinden ziyaret adabı öğretilebilir.” şeklinde tavsiyelerde bulundu.

“Berlin Duvarı Örmeye Gerek Yok” 

Manisa Bölge Romanlar Kalkınma Derneği Başkanı Serdar Kavdağ, anma törenlerine gelen Alevi Romanlara engel çıkarılmasını eleştirerek, “Hak ve özgürlüklerin ön plana çıktığı şu yüzyılda Berlin Duvarı gibi duvar örmenin, sınır getirmenin anlamı yok. Belediye ve halk el ele verirse sorunlar çözülür. Tuvaleti banyosu, çöp konteynerleri olan bir alan gösterilse yeterli. Örneğin Veysel Karani Türbesi’ne gidiyorsunuz, yanında ücretsiz misafirhanesi var. Bu, burada da yapılabilir.” dedi. Abdallar Derneği Başkanı Niyazi Buluter, ‘tören için gelenlerin üç dört günden fazla kalmadığına dikkat çekerek, bu süre zarfında kullanılacak şekilde içinde çadır, tuvalet, temiz su bulunan bir yerin gösterilmesiyle birlikte düzenin sağlanacağını savundu. Cüzi bir ücretle bu alanda konaklanılması halinde ilçenin de kazançlı çıkacağını söyledi.

“Sivil Toplum Tampon Bölgeyi Oluşturuyor”

Anadolu Abdalları Platform Başkanı Hasan Kara, Hacıbektaş ilçesini kalkındırmak gerektiğini, özellikle tuvalet ve su ihtiyacının karşılanması için ‘hakullah’ adı altında maddi katkıda bulunabileceklerini aktardı.Sivil toplum olarak tampon bölge oluşturduklarını anlatan Roman aktivist Bahattin Turnalı, çözüm için masanın bir tarafında toplumun kendisi, diğer tarafında yerel yönetimlerin olması gerektiğini kaydetti. Turnalı, çevre belediyelerle dayanışma içerisinde bulunulabileceğini, seyyar tuvaletlerden çay ocağına kadar destek istenebileceğini söyledi.

Çözüm Önerileri…

Yapılan tartışmalar ışığında, yerel yetkililere sunmak üzere çözüm önerileri sıralandı:

• İlçe sınırının girişinde kontrol alanı oluşturulsun fakat bu kontroller, sadece Romanları kapsamasın; önlem aşamasında bile ayrımcılık yapılmasın.
• Yer tahsis edilsin ancak toplumun ihtiyacına göre dizayn edilsin. Tuvaletinden su tanklarına kadar temin edilsin.
• Belediyede işler üç aşamada yapılsın: Asayiş, güvenlik, hizmet.
• Belediye hizmet verirken toplumu da karar mekanizmalarına dahil etsin. Kanaat önderlerinin dahil olduğu bir kurul oluşturulsun ve bu kurul, törenlerden önce belediyeyle ortak çalışma yürütsün.
• Alınan kararlar, dedeler ve kanaat önderleri aracılığıyla topluma iletilsin. İyi bir bilgilendirme sistemi kurulsun.
• Dedelerle bir ön toplantı yapılsın.
• Ankara’da bir çalıştay düzenlensin. Dedeler, kanaat önderleri, Alevi dernekleri davet edilsin.
• İbadet alanları ihaleye verilmesin. Veriliyorsa da bu kaynağın, topluma döneceği şekilde sistem önerilsin.

Belediye Başkanı Altıok, Ortak Akıldan Yana 

Hacıbektaş Belediye Başkanı Arif Yoldaş Altıok da, sivil toplumun öncülük ettiği bu toplantıya katılmaktan onur duyduğunu belirterek, sorunları ve eksiklikleri görmezden gelmek yerine iş birliği ve ortak akılla çözebileceklerini kaydetti.  Çözüm önerilerini dikkate alan ve çözümün parçası olmak istediklerini vurgulayan Altıok, “Hünkârımızın dediği gibi 72 milleti bir tutuyoruz, yüreğinde Hacı Bektaş sevgisi olan canları davet ediyoruz ve bu felsefenin karakterine uygun davranılmasını gerektiğini söylüyoruz. Beş bin 200 nüfuslu bir ilçeyiz ama yılda 1 milyon ziyaretçimiz var. Gelenlerin temizlik, konaklama, çevre düzeni açısından bize yardımcı olmasını bekliyoruz.” dedi.