Çöp Dünyasına Yolculuk: Tümü Kadınlardan Oluşan Ekip, Dünyadaki Plastik Kriziyle Mücadele İçin Okyanusa Açılıyor

Tümü kadınlardan oluşan eXXpedition adlı bir araştırma ekibi, mikroplastik denen çok küçük boyutlardaki (uzunluğu 5mm’den az olan) plastik parçalarının denizdeki yaşama nasıl etki ettiğini araştırmak için 2014’ten beri Pasifik Okyanusu’nda seferlere çıkıyor.

Bilim insanları, denizciler, yazarlar ve aktivistlerden oluşan ekip, su, hava ve okyanus tabanlarından topladıkları örnekleri analiz etmek üzere dünya üzerinde çeşitli laboratuvarlara gönderiyorlar. Sadece okyanustan değil balıklardan, su kaplumbağalarından  çeşitli kabuklu hayvanlara kadar birçok canlıda mikroplastiklerin izine rastlanıyor.

Artan kanıtlarla birlikte, birçok plastiğin içinde bulunan kimyasalların kanserden, gelişmeyen üreme organlarına ve obeziteye kadar birçok hastalıkla bağlantılı olduğu bulgusuna rastlanıldı. Örneğin 2015’te yapılan bir araştırmaya göre, sağlık malzemelerinde, oyuncaklarda, yiyecek kaplarında, plastik şişelerde ve konserveleri kaplamak için kullanılan materyalde bulunan bisphenol A (BPA) adlı bileşik ağız, solunum ve transdermal (deriye nüfuz eden) yollarla vücuda girebiliyor. BPA’in hemen hemen her gün maruz kalma sonucu vücutta birikmesinin, östrojen reseptörleriyle etkileşime girerek kadın ve erkekte kısırlık dahil endokrine bağlı (hormonal) birtakım hastalık nedenlerinde rol oynadığı görüldü. 

Dünya üzerindeki plastik çöplüğünün uzun vadede yarattığı bu tip etkilere karşı farkındalığı artırmak ve bunu karşı yapılabilecekleri tartışabilmek için kurulan eXXpedition’ın kurucu ortaklarından Emily Penn’e göre bir başka amaç ise kadınların araştırma ve bilim dünyasındaki görünmeyen yerlerini görünür kılmak ve bu alanlardaki cinsiyet dengesini sağlamak. 

eXXpedition bir sonraki seferini 2019-2021 yılları arasında “Round the World (Döndür Dünyayı)” adıyla yapacak. Seferin kapsamı plastiğin en çok biriktiği Kuzey ve Güney Atlantik, Güney Pasifik ve Hindistan bölgeleriyle; plastiğin birikmediği fakat sudan toplanan örneklerde var olduğu kanıtlanan Arktik’e kadar genişleyecek.

eXXpedition tanıtıcı belgesel videosu için buraya tıklayabilirsiniz.

Kaynak: The Guardian, exxpedition.com, ncbi.com, Time