Whatsapp’ı Kürtçe İle Tanıştırdı

Batman'ın bir köyünde doğup büyüyen Gernas 2008’de okumak için İstanbul'a geldi. Kendine ait bir bilgisayarı olmadan Whatsapp’ı Kürtçeye çeviren şimdilerde Ermenice çevirisi için çalışan Gernas Nenas hikayesini Sivil Sayfalar’a anlattı.

Gernas kimdir? Ne iş yapar?

Batman’ın bir köyünde doğdum on yıldır İstanbul’da yaşıyorum. Geçimimi inşaatta çalışarak sağlıyorum. Fakat 2008’den beri çeşitli Kürtçe dergi, gazete ve sitelerde yazarlık yapıyorum. Hala maddi sıkıntılarla ara verdiğimiz Kürtçe mizah dergisinde yazarlık yapmaya çalışıyorum. Onun yanında dublaj, çeviri ve video montajlarıyla uğraşıyorum. Bir de Chalak Events isimli bir oluşumun üyesiyim.

Chalak Event röportajı için –> Celadet’in Hawar’ı 1932’den Beridir Kulaktan Kulağa Yayılıyor

Kürtçeyle ilişkin nasıl başladı?

Benim Kürtçeye olan ilgim doğumundan önce olmadıysa eğer doğmamla beraber olmuştur diyebiliriz. Benim hayatım Kürtçe. Bu dille yatıp kalkıyorum, bu dille aşık oluyorum, bu dille üzülüyorum. Hepimiz hayatımız için çalışmıyor muyuz aslında? Ben de hayatım için uğraşıyorum.

Kürtçe öğrenirken okuma-yazma ile  aynı anda tanıştım. Bilirsiniz, okumayı yeni sökmüş bir kişi gördüğü her şeyi okur. O zamanlarda Kürtçe basılmış bir takvim bulmuştum. X, W, Q ve Ê harflerini ilk o zamanlar öğrendim. Zaten bu maceramı kendi blog’umda uzun uzun anlattım (gernasnenas.blogspot.com). 2008 yılında da profesyonel Kürtçe dil eğitimi aldım, çok kısa bir süre de olsa ders de verdim. Onun dışında Facebook üzerinden Dersimiz Kürtçe isimli bir sayfada yaklaşık 7 sene Kürtçe ders konularını yazdım. O zamanlar Kürtçe ile içli-dışlı olmaya başladım. Hala o sayfadan tanıdığım arkadaşlarla görüşüyoruz.’’

Elinde bir bilgisayar olmadan bir yazılım yapmak zor olmadı mı? Bu süreci ve motivasyonunu anlatabilir misin?

Eskiden herkes gibi toplanıp internet kafelere giderdik. Fakat herkes oyun oynarken ben sürekli internet siteleriyle, site kodlamalarıyla uğraşırdım. Bu yüzden hala bilgisayar oyunlarını oynayamıyorum. (En son arkadaşımla araba yarışı oynarken bana 4 tur bindirmişti :)). Bildim bileli kodlar içindeyim, kodlarla uğraşmayı severim. Beni mutlu ediyor. Fakat hiç kendime ait bir bilgisayarım olmadığı için planladığım birçok proje yarım kaldı. Hep bir bilgisayarın eksikliğini yaşadım.

”50 milyon insanın dili teknolojik programlarda, uygulamalarda kullanılmıyorsa bu Kürtlerin değil bütün dünyanın ayıbıdır.”

WhatsApp’ı Kürtçe’ye çevirme fikri her Kürt’ün hayalidir diye düşünüyorum çünkü günlük yaşamda hemen hemen herkesin kullandığı bir uygulama kendi dili ile konuşuyorsa yazması da gerekir. Benim çıkış noktam bu oldu ayrıca 50 milyon insanın dili teknolojik programlarda, uygulamalarda kullanılmıyorsa bu sadece Kürtlerin değil bütün dünyanın ayıbıdır. Herkes kendi dilinde kullanabiliyor milyonlarca insan bundan mahrum kalıyor. Bu insanlardan biri olmak beni böyle bir şeye itti, hep araştırdım bir yolunu bulmaya çalıştım. Olmadı yine denedim ve sonuç gördüğünüz gibi.

”WhatsApp’ı Kürtçe’ye çevirme fikri her Kürt’ün hayalidir.”

Bu yazılımı yaptıktan sonra ne gibi tepkiler aldın?

Çok güzel tepkiler aldım. Sanırım beş yüzü aşkın kişiye sadece İnstagram üzerinden cevap yazmak zorunda kaldım. Kimisi mutluluğunu paylaştı, kimisi tebrik etti, kimisi yardım istedi. Böyle bir ilgi beklemiyordum açıkçası. Beni mutlu etti açıkçası. Paradan daha kıymetli şeyler bunlar.

Bundan sonra yapmak istediğin başka uygulamalar var mı?

Birkaç arkadaş da Kürtçenin Zazakî lehçesini çevirme talebinde bulundu, çeviriler bittikten sonra ikisini aynı uygulama üzerinden yayınlayacağız ve ikisinden birini seçmek kullanıcıların elinde olacak. Eğer çeviri desteği alırsam mutlaka Soranî lehçesini de dâhil edeceğim. Bir de Ermeniceyi eklemek istiyorum, maalesef WhatsApp’ta Ermenice de yok. Çeviri konusunda yardım etmek isteyen olursa bana her zaman ulaşabilirler .