Suudi Arabistan’ın Sınır Tanımayan Kadınları
Suudi Arabistan’da kadınların bisiklet sürmesi her ne kadar yasaklarla kısıtlanırsa kısıtlansın, bisiklet tutkunu 70 Suudi Arabistanlı kadın, her yıl dünyanın farklı yerlerinde gerçekleştirilen uluslararası bisiklet turu etkinliği olan Global Biking Iniative’e katılarak yirmi beş farklı ülkeden kadın sporcu ile ülkelerin sınırlarını aştılar.
Bu senenin Haziran ayında, kadınların araba kullanmasına ilişkin dünyada bir başka eşi benzeri bulunmayan yasağın büyük mücadeleler sonunda kaldırıldığı Suudi Arabistan’da kadınlar resmi sürücü belgelerine kavuşmuşlardı. Fakat zaten Suudi Arabistan’da kadınların araba kullanmalarını doğrudan yasaklayan bir yasa bulunmuyordu. Daha çok kadınların araba kullanma niteliklerinin bulunmadığı düşünülmekteydi. Yine toplumun seksist değerlerine göre, bir kadının araba kullanması durumunda kadının ailesinden bir erkeğin sorumlu kuruma giderek kadının bir daha araba kullanmayı denemeyeceği hakkında beyanda bulunması bekleniyordu. Zira ülkenin aşırı tutucu kesimleri kadınların kazandığı bu hakkın karşısında durarak araba kullanma hakkını “ahlaksızlık” olarak tanımlamakta ve ilerleyen süreçte kadınların araba kullanmalarının tacize davetiye çıkaracağını da ileri sürmekteydiler. Suudi Arabistan’da yasağın kaldırılması için mücadele etmiş olan ve daha önce araba kullandıkları için birçok kez “terörist” yaftalanması ile tutuklanmış olan aktivistlerin bu hakkın kazanılmasındaki sınır tanımayan çabalarının gözden kaçırılmaması çok önemli.
Kadınların araba kullanmasına karşı toplumda oluşan tutumlar aynı şekilde bisiklet kullanmaları karşısında da takınılıyor, bisiklet süren kadının tüm vücudunu sergilediğinin düşünüldüğü ve bunun “haram” olarak görüldüğü toplumun kadınları bile eğer ki bir kadın bisiklet sürmek istiyorsa bunu kamusal alanda değil de yalnızken kendi kendine, “limitleri aşmadan” ve “erkeklerin görmediği yerlerde” sürmesi gerektiğini savunuyor. 2013’te Suudi otoritelerin sosyal değişimin bir parçası olarak gerçekleştirdikleri kadınların kamusal alanda bisiklet sürmesine dair yaptıkları açıklamalarda, kadınların sadece parklarda ve/veya kumsallarda vücut hatlarını göstermeyecek kıyafetler giyinerek ve yanlarında erkek bir gözetmenle bisiklet sürülmesine izin verildiği belirtiliyor.
Tüm bu tartışmaların ve kısıtlamaların ardından, Nisan ayında Suudi Arabistan’ın Jeddah şehrinde 47 kadın bisiklet sürücüsünün katıldığı (sayı çok daha fazla olsa da federasyon tarafından ancak bu sayıya izin verilmişti) bisiklet yarışında kadınların bu limitleri aşmaya hazır olduklarının çağrısı yapılmıştı. Ayrıca, Suudi Arabistan’ın toplumsal cinsiyetler arası ayrımı yıkarak kadın sporcular için krallığın ilk ve tek bisiklet dükkanı olup çeşitli workshoplar düzenleyen kurucusu bisiklet tutkunu Baraah Luhaid’in büyük çabalarla ayakta tuttuğu Spokes Hub sınırları aşan bir başka kuruluş. Bisiklet sürerken zincirlere takılan ve kadın bisiklet sürücülerini oldukça zorlayan geleneksel giysileri eleştiren 2016’da kurulmuş olan Spokes Hub’ın kurucusu Luhaid, mezuniyetinden sonra bir bisiklet dükkanında çalışmak istediğini ancak kadın kimliğinden dolayı kimsenin onu işe almadığını söylüyor ve sözlerine Suudi kadın bisiklet tutkunlarının gördüğü toplumsal baskıya dair örnekler sunarak devam ediyor. Bisiklet sürerken insanların pencerelerini açıp ona hakaretler ettiğini, polis tarafından da bisiklet sürerken çevresindeki insanları gücendirmesi gerekçe gösterilerek sık sık durdurulduğunu belirtiyor. Bisiklet dükkanlarında kadın kimliğinden dolayı çalıştırılmayan ve ardından kendi dükkanını kurarak hayallerini gerçekleştiren Luhaid, kurucusu olduğu Spokes Hub’ın destek görmesi ve içinde bulunduğu toplumda varlığını sürdürebilmesi için kuruluşun yaptığı işleri erkek kardeşinin temsil etmek zorunda olduğunu vurguluyor.
Sınırları sadece ülke içinde değil uluslararası boyutta zorlayan bir başka Suudi kadın bisiklet tutkunu Fatimah Al Bloushi ve kızkardeşi Yasa Al Bloushi, kendileri gibi bisiklet tutkunu olan arkadaşları Dina Al Nasser ve Anoud Aljuraid ile 2008’den beri her yıl düzenenlenen ve kilometrelerce yol aşılan, dünyadaki tüm sporları desteklemek için fon sağlayan Global Biking Iniative’e katılarak, İşveç Göteborg’dan yola çıkıp Danimarka üzerinden Almanya’nın Hamburg şehrine kadar kilometrelerce yol kattetiler. Toplamda 70 Suudi kadın bisiklet sürücüsünün katıldığı etkinlik Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarından birçok kadın bisiklet tutkununun buluşma noktası oldu ve Suudi kadın bisiklet sürücüleri etkinliğe katılan diğer ülkeler arasında %16’lık bir oranı temsil etti.
GBI etkinliklerine geçen sene de katılım göstererek Suudi Arabistan’ı temsil eden tek kadın olan Fatimah Al Bloushi, ülkesindeki limitleri aşarak Suudi Bisiklet Federasyonu’nun ilk kadın sürücü üyesi olmuş. Burada bisiklet sürmeye yeni başlayanlar için başlangıç dersleri vermesinin yanı sıra, haftada iki kez Alkhobar sahilinde kadın bisiklet sürücülerinin katıldığı bisiklet turları düzenliyor ve sınır tanımayan kadınlar için örnek olmaya devam ediyor.
Bizi Takip Edin