Mark Ashton ve Onur Mücadelesi

Hazır Pride ayının sonuna yaklaşmışken bu kutlamaların tarihinde önemli rol oynamış ve etki bırakmış bir kişinin hikayesini anlatalım.

Mark Ashton 19 Mayıs 1960’ta İngiltere Oldham kasabasında doğup hayatının çoğunluğunu Kuzey İrlanda, Portrush’ta geçirmiştir. 18 yaşına geldiğinde tekrar Londra’ya taşınır ve barmenlik yapmaya başlar.

1982’de Bangladeş’te ailesini ziyaret ederken geçirdiği üç ay süresince ülkedeki fakirliğin ve insanların onun üzerinde derin bir etki bırakması sonucu, İngiltere’ye döndüğünde Londra Lezbiyen ve Gey Santraline gönüllü olarak katıldı, Nükleer Silahsızlanma Kampanyasını destekledi ve Genç Komünist Ligine katıldı. 1983’te Lezbiyen Gey Gençlik Video Projesinin Suçlanan Gençlik: Sapık Gençlerin İntikamı adlı filminde yer aldı. Film bir sene sonra en iyi belgesel olarak Grierson Ödülü kazandı. Arkadaşı Mike Jackson ile Lezbiyen ve Geyler Madencileri Destekliyor (LGSM) grubunu kurdu. 1984’te Londra’da madencilerin grevi ile beraber Lezbiyen ve Gey Onur yürüyüşünde madenciler ve aileleri için bağış topladılar. Bu olaylardan 1 yıl sonra ülkede 11 tane LGSM grubu oluşmuştu.

1987’de HİV/AİDS teşhisi konulduktan 12 gün sonra Ashton tedavi gördüğü hastanede 11 Şubat 1987 tarihinde henüz 26 yaşındayken aramızdan ayrıldı. Ölümü gey topluluklar üzerinde büyük bir üzüntü ve tepki yarattı.

Ashton’un yakın arkadaşı Chris Birch “Her şey insanıydı, komünist, İrlandalı, eylemci ve arasıra kiliseye giden bitik bir katolikti. Çok karizmatik biriydi ve Bangladeş’ten sonra komünizm yaptığı her şeyi yönetiyordu. Onu çok özlüyorum. İnsanlar bana, o öldükten sonra 3 ay boyunca gülümsemediğimi söyledi.” dedi.

Siân James Welsh’de yaşayan madencilerden birinin eşi, grev sırasında haftada 1,000’den fazla aileye yardımcı oldu ve LGSM hakkında “Hiçbir zıtlık ile karşılaşmadık, onları yeni bir grup insan olarak gördük. Geylerin varlığından haberimiz vardı tabi – babam gey bir madenci ile çalışmıştı – ama kimse açıkça konuşmuyordu; kişisel karşılanıyordu. Bizden nasıl farklı oldukları konusunda ve tavırlarımızı değiştirmemiz konusunda karar veremediğimiz şeyler vardı. Vejetaryen olmaları bizi daha da çok şaşırtmıştı.” dedi.

Dai Donovan, Welsh bir madenci, 1984’te LGSM eşliğinde yapılan Çukurlar ve Sapıklar adlı yardım konserine katılanlardan biri. Konser büyük bir ilgi ile karşılandı ve 5,650£ bağış toplandı. Donovan ise bütün bu olay hakkında “Lezbiyenler ve Geyler süper düperdi.” dedi.

Mark Ashton’un ölümünden 28 yıl sonra biyografi/belgesel aynı zamanda komedi ve dram olarak nitelendirilen Onur (Pride) filmi vizyona girdi. Bu film Mark Ashton’un ana karakterlerinden biri olduğu, 1980’ler İngiltere’sinde gerçekleşen olaylardan esinlenerek yapılmıştır. 2015’te ise olayın 30’uncu yılı şerefine bu organizasyonun hayatta kalan üyeleri HIV/AIDS hastalarına yardımcı olması adına Mark Ashton Fonuna filmin vizyona girdiği ay açılan fon 10,000£’dan fazla bağış almıştır.

Mike Jackson, grev sırasında madencilere yardım için LGSM ile orada bulunanlardan biri “Orada muazzam bir devrim görebilirdiniz, insanların bir araya gelme hayallerinin kıvılcımları ile doluydu. Film bunu çok iyi yansıtmış. LGSM benim hayatımı değiştirdi ve hayatımda en çok gurur duyduğum şeydi.” dedi.

Oldukça genç bir oyuncu kadrosuna sahip film 12 dalda aday gösterilip 9 dalda ödül almıştır. Yönetmenliğini Matthew Warchus, hikaye ise Stephen Beresford tarafından sinemaya adapte edilmiştir. Mark Ashton 1984-85’te gerçekleşen bu olaydan 2 yıl sonra hayatını kaybetmiş olsa da, bu olayda önemli rol oynamış insanlar hala aramızda bulunmaktadır.