LGS’nin Tercih Maratonu da Tartışmalı Geçiyor

TEOG’un yerine getirilen ve ilki 2 Haziran’da yapılan Lise Geçiş Sınavı’nda (LGS) sistem ve soruların değişmesiyle başlayan tartışma, tercih döneminde de sürüyor.

13 Temmuz’da sona erecek tercih maratonunda, e-okul sisteminde aksaklıklar çıkması, yüzdelik dilimlerin açıklandıktan sonra kaldırılması ve tercih edilecek okulların niteliği ve sayısın azlığı gibi sıkıntılar yaşanıyor. Almanca ve Fransızca puanlarıyla ilgili katsayı sorunu ise; yapılan itirazların ardından MEB tarafından düzeltildi.

Bu yıl ilki yapılan Lise Geçiş Sınavı ‘nitelikli okul’ tartışmasının gölgesinde yapıldı. Merkezi sınavın yapılmayacağı ve öğrencilerin evlerine yakın okullara gideceği açıklamalarıyla başlayan yeni sınav sistemi ‘nitelikli/niteliksiz okul’ ayrımının sıklıkla tartışılmasına sebep oldu. Yeni sistemde de merkezi sınav sistemi yer alırken; ‘nitelikli’ tanımlamasıyla bu sınavla 1.367 okulun bu şekilde öğrenci alacağı duyuruldu.  Duyurunun ardından; birçok il ve ilçede Anadolu lisesi sayısının az olması, bakanlığın açıkladığı listede 34 ilde Anadolu lisesi tercihinin bulunmaması, ayrıca öğrencilerin istemediği okul türü için tercih yapmak zorunluluğunun netleşmemesi sistemin yoğun bir şekilde eleştirilmesine sebep oldu. Diğer bir sorun da merkezi sınava başvuru yapan öğrenci sayısının yoğunluğu oldu. Mahalli yerleştirmeyle ilgili belirsizlik,  okullarla ilgili ‘nitelikli’ ayrımı merkezi sınava olan rağbeti artırdı; en fazla 300 bin olarak beklenen sınava,  yaklaşık 1 milyon öğrenci başvuru yaptı.

Tartışmalara sınav sorularındaki özellikle de matematik sorularındaki değişim, sürenin yetersizliği gibi sorunlar da eklendi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Prof. Dr. Mustafa Yavuz, sınavdaki soruların ölçmek istediği bilgi ve becerilerin günümüzle daha uyumlu olduğunu ancak sistemin öncesiyle, sınavla ve sınav sonrası yerleştirmeyle bir bütün olduğunu hatırlatarak, “Sistemin çalışması için öğelerinin birbirleriyle konuşur durumda olması gerekir. Öncelikle öğretmen ve yöneticilerimizle soruların önceki yıllara göre neden farklılaştığı, bu durumunun hangi ihtiyaçtan kaynaklandığı konuşulmalı. Bu konuda mesleki gelişim eğitimleri verilmeli. Ayrıca öğrencilerle bugünün dünyasında ihtiyaçları olan bilgi ve becerilerin (değer her zaman gerekli, değerler bilgi ve beceriler kadar hızlı değişmez) neler olduğu ve bugünkü duruma adapte olabilmeleri için neler yapmaları gerektiği tartışılmalı. Eski alışkanlıklarını devam ettiren ailelere yeni durumla ilgili bilgi verilmeli ve çocuklarının öğrenme- eğitim süreçlerine değişen koşullarda nasıl katkı verebilecekleri konuşulmalı. Özellikle liseye geçişteki sistemin çalışması için öğrenciler arasındaki başarı farkını azaltarak, okullar arasındaki başarı farkını azaltacak tedbirler alınmasına bağlıdır. Hiçbir öğrenciden vazgeçmediğimizi, geride kalan öğrencilere yönelik tamamlama eğitimleri vererek gösterirsek zaman içerisinde hangi liseye gidildiği aileler ve öğrenciler için daha az önemli hale gelecektir.” uyarılarında bulundu.

2 Haziran’da yapılan LGS sınavının sonuçları 25 Haziran’da açıklandı ancak bu kez de tercihlerle ilgili sorunlar yaşanmaya başlandı. Sonuçların açıklanmasıyla ortaya çıkan ilk sorun kat sayıların hesaplanmasıyla ortaya çıktı.  LGS’de standart puan hesaplamasının ortalaması düşük derslere daha fazla puan verilerek yapılması sonucu Almanca ve Fransızca dillerinden sınava giren öğrencilerin çoğu özel okulda okuduğu için doğru “ortalaması” yüksek olmuş, ortalaması düşük olan İngilizcede doğru yapanlara göre yaklaşık 6 ile 8.5 puan arasında puan kaybetmiş oldu. Velilerin ve eğitimcilerin yaptıkları itirazlar MEB tarafından dikkate alındı ve bu aksaklık çözüldü. Ancak yabancı dille puan alan okulların öğrenci alımını ilk açıklanan sonuçlar üzerinden tamamlaması;  bazı öğrencilerin mağduriyet yaşamasına sebep oldu. Veliler bu konudaki mağduriyetin giderilmesi için ek yerleştirme seçeneğinin devreye girmesini talep ediyor.

Tercih dönemiyle ilgili diğer sorunlar ise; e-okul sisteminde aksaklıkların yaşanması; sistemin yeni olması sebebiyle yaşanan belirsizlikler, yüzdelik dilimlerin ve tercih edilecek okulların sayısı olarak belirtiliyor. Milli Eğitim Bakanlığı, tercih dönemi için 81 ilde oluşturulan 5 bin 495 tercih danışmanlığı komisyonunda yaklaşık 31 bin öğretmeni görevlendirirken; eğitim uzmanları ve bu alanda çalışma yürüten sivil toplum kuruluşları da veli ve öğrencilere yardımcı olabilecek bilgi ve veri sistemleri oluşturuyor.  Eğitim Reformu Girişimi tercihlerle ilgili sosyal medya üzerinden infografik bilgilendirmede bulundu. Uzmanlar aileleri tercihleri yaparken öğrencilerin istek ve düşüncelerini dikkate almaları konusunda uyarıyor. 

İELEV Özel 125. Yıl Okulu Müdürü Burcu Aybat’ın LGS tercihleriyle ilgili yaptığı bilgilendirme notları şöyle;

Tercihler, e-okul.meb.gov.tr internet adresinden veya herhangi bir ortaokul müdürlüklerinden yapılabilir. Tercihler mutlaka ortaokul müdürlüklerine onaylatılmalı.

Sınava giren ve Merkezî Sınav Puanına sahip olan öğrenciler dahil tüm öğrenciler yerel yerleştirme ile öğrenci alan okul tercihinde bulunmak zorundadır. Yerel Yerleştirme İle Öğrenci Alan Okullar ekranından tercih yapılmaması durumunda, öğrencilere Merkezî Sınavla Öğrenci Alan Okullar ile Pansiyonlu Okullar tercih ekranı açılmaz.

Yerel Yerleştirme ile öğrenci alan okullar için tercihlerini yaparak kayıt işlemini tamamlayan öğrenciler istemeleri halinde merkezi sınavla öğrenci alan okullar için açılacak Merkezî Sınavla Öğrenci Alan Okullar ekranından en fazla 5 (beş) okul; Pansiyonlu Okullar tercih ekranından da en fazla 5 (beş) okul olmak üzere toplamda 15 okul tercihinde bulunabilecek.

Merkezî sınavla öğrenci alan okulların belirlenen kontenjanlarına puan üstünlüğüne göre tercihleri doğrultusunda yerleştirme yapılacak. Sınavla öğrenci alan okullarda merkezi sınav puanının eşitliği hâlinde sırasıyla; 1. Ortaokul Başarı Puanına (OBP) 2. Öğrencinin doğum tarihine göre yaşı küçük olana, 3. 8’inci, 7’nci ve 6’ncı sınıflardaki yılsonu başarı puanı (YBP) üstünlüğüne, 4. Okula özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığına 5. Tercih önceliği durumlarına bakılarak yerleştirme yapılacak.

Yerel Yerleştirme Okulların türü, kontenjanı ve konumuna göre il/ilçe milli eğitim müdürlüklerince oluşturulan ortaöğretim kayıt alanlarındaki okullara 1. öğrencilerin ikamet adresleri, 2. ortaokullarda bulunuşlukları, 3. tercih önceliği, 4. okul başarı puanları, 5. devam-devamsızlık 6. yaş kriterleri göz önünde bulundurularak yerleştirilecek. Yerleştirme sonuçları 30 Temmuz 2018’de www.meb.gov.tr ve – okul.meb.gov.tr internet adresinden yayımlanacak.

Sınavla ve yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullardan hiçbirine yerleşemeyen öğrenciler il/ilçe öğrenci yerleştirme ve nakil komisyonlarına başvurmaları halinde yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullardan kontenjan durumları uygun olan okullara 10-14 Eylül 2018 tarihlerinde komisyonca yerleştirilecek.