Bisikletimle Toplu Taşıma Aracına Nasıl Binerim?

Bisikletle bir yerden bir yere giderken, yolun bir kısmında toplu taşıma aracı kullanmaya ihtiyaç duyabiliyoruz. İstanbul’da vapura, metroya, otobüse, metrobüse bisikletle birlikte nasıl binebiliriz? Vapur, Deniz Otobüsü, Motor Güzergahınız üzerinde vapur, motor, deniz otobüsü çalışıyorsa ilk tercihiniz olabilir. Hem saat sınırlaması yok hem bu araçlar geniş olduğundan bisiklet için yer bulmak kolay hem de kullanım çok […]

Bisikletle bir yerden bir yere giderken, yolun bir kısmında toplu taşıma aracı kullanmaya ihtiyaç duyabiliyoruz. İstanbul’da vapura, metroya, otobüse, metrobüse bisikletle birlikte nasıl binebiliriz?

Vapur, Deniz Otobüsü, Motor

Güzergahınız üzerinde vapur, motor, deniz otobüsü çalışıyorsa ilk tercihiniz olabilir. Hem saat sınırlaması yok hem bu araçlar geniş olduğundan bisiklet için yer bulmak kolay hem de kullanım çok fazla olduğundan iskelelerde görevliler bisiklete alışkın, siz ne yapacağınızı bilemeseniz de onlar biliyor ve ihtiyaç duyarsanız sizi yönlendiriyorlar.

Vapura binerken yoğunluk varsa önce yolcuların binmesini beklemek, kapalı alan daha geniş olduğundan bisikleti bu alanda geçişleri kapatmayacak şekilde yerleştirmek, kapalı alan doluysa üst kata çıkarmak, vapurdan inerken yine ya en son ya da iskeleye yanaşırken kapı önüne gidip bekleyerek ilk inenlerden olmak kullanım şekli olarak önerilebilir.

Motorlarda en son binip, öndeki açık alanda bisikletinizi bırakabilir, iskeleye yanaşırken bisikletinizin yanına giderek ilk inenlerden biri olabilirsiniz. Deniz otobüslerinde de benzer bir durum söz konusu, alan çok geniş olmasa da bisikletinizi arkadaki açık alana bırakıp kendiniz içeri geçip yolculuk edebilirsiniz. Araba vapuru, feribot gibi motorlu araç da taşıyanlarda bisikletinizi araçların olduğu alt kısma bırakabilirsiniz, görevliler yine sizi en uygun yere yönlendiriyorlar. Kalabalık bir organizasyon dahilinde örneğin 50 bisikletli feribot kullanacaksanız, bilet alırken durumu bildirmeniz durumunda önde bir araçlık yeri bisikletler için ayırıyorlar.

Deniz yollarından sonra ikinci en iyi tercih raylı sistemler

Metro, marmaray, tramvay, tünel, funiküler…

Raylı sistemlerin tümünde bir istasyon düzeni var. Bisikleti bir kattan diğer kata taşımak için önerilen yöntem asansör kullanmak. Asansörler genellikle yürüyen merdiven kullanmaya üşenenler tarafından bloke edildiği için binmek zor olabiliyor. Burada iki şey yapabilirsiniz, bir sonraki sefer boş olur diye düşünerek asansörü bekleyebilirsiniz ancak asansör çıkıp inene kadar bir sonraki metro seferinin yolcuları geleceği için yine bir kalabalığın içinde kalabilirsiniz. Asansöre binemeyeceğinize karar verirseniz yürüyen merdivenleri kullanın. Yürüyen merdiven uyarılarında bisikletle kullanmanın yasak olduğunu belirtiliyor. Bu uyarı, bisikletle birlikte merdivende dengenizi kaybederseniz, size veya bisiklete bir zarar gelirse sorumluluk kabul etmemek için yapılıyor ve kimse size gelip kullanamazsın demiyor, zaten diyen olursa da asansörleri neden kullanamadığınızı anlatabilirsiniz.

Bisiklet için ayrılan vagon olmadığından gözünüze kestirdiğinize binebilirsiniz. İneceğiniz istasyona yaklaşırken kalabalıktan kapıya ulaşamayacağınız hissine kapılırsanız kapıyla aranızdaki yolculara “ben bu istasyonda ineceğim ve yanımda bisiklet var.” diyerek iletişim kurun. Bunu söylediğinizde yolcular sağa sola çekilerek kapıyla aranızda geçebileceğiniz bir koridor açmak için çaba gösteriyorlar, aynı durum istasyonda kapı önünde bekleyenler için de geçerli, birinin bisikletle indiğini görünce kapı önünde kurdukları barajı biraz açıyorlar.

Raylı değil lastik tekerlekli olmasına rağmen benzer bir işleyiş sistemine sahip olan metrobüse değinelim.

Metrobüs!

Raylı sistem için yazdıklarımızın çoğu, gişe geçişleri, yürüyen merdiven kullanımı metrobüs için de geçerli. Ancak metrobüse yolcu olarak binmek bile strateji istediğinden bisikletle nasıl binileceği konusu biraz daha karışık gelebilir.

Bineceğiniz durağı iyi seçin, istasyona ulaşım için bisikleti çok sayıda merdiven indirip çıkarmak yerine bir önceki veya bir sonraki daha sakin, erişimi kolay bir istasyonsa oraya doğru sürüş yapın, bisikletli olmanın avantajını kullanın, binmek için ilk tercihiniz boş araçların geldiği aktarma istasyonları olsun.

Metrobüs istasyonlarındaki görevlilerin bisiklete daha az aşina olduğunu söyleyelim, zaten bu yazıyı toplu taşıma araçlarının bisikletle kullanım sıklığı ve bu araçlarda görevli olanların olaya alışkın olup olmamasına göre kurguladık. Bu alışkanlığı onlara biz kazandırıyoruz ve onlar alıştıkça kullanım daha rahat hale geliyor, o yüzden kullanmaya ve alıştırmaya devam etmekte çok fayda var.

İstasyon görevlilerinin en sık karıştırdığı konu izin verilen saatler, o yüzden doğru bir zamanda orada olduğunuzdan emin olun ve görevli saati karıştırır ve size bu saate binemezsin şeklinde itiraz ederse “gelin panodan saatlere birlikte bakalım” deyin. Kendinize güvendiğiniz için panoya bile bakmadan size inanmayı tercih ediyorlar ve geçiş kapısını açıyorlar.

Raylı sistem ve metrobüsün tüm istasyonlarında yolculuk kurallarının yazılı olduğu panolardan her zaman destek alabilirsiniz.

İnişlerde yine inmeden önce kapıyla aranızdakileri uyararak size geçebileceğiniz bir koridor oluşturmaları gerektiğini hatırlatın.

Gelelim otobüslere, burada bir gülücük atmak istiyoruz. Otobüslere binebiliyoruz, ancak bir istasyon sistemi bulunmadığı için her seferinde başka bir şoförle muhatap oluyoruz ve hiçbir zaman neyle karşılaşacağımızı tam olarak bilemiyoruz.

Otobüs!!

Otobüse başka hiçbir çareniz yoksa binin, yukarıdaki alternatifler varsa onları tercih edin. Binmek zorundaysanız durağa gidip bekleyin, tek bekleyenseniz otobüsün durakta durmamasına hazırlıklı olun, bir gülücük daha. Otobüs duraktaysa şoförden orta kapıyı açmasını isteyin, açarsa binin bisikleti cam kenarına yaslayın veya kalabalıksa birinden yardım alın gidip kartınızı okutun yolculuğun tadını çıkarın. Şoför orta kapıyı açmazsa tartışmaya girmemenizi tavsiye ediyoruz, çünkü ayaküstü yapılan tartışmalar genellikle sinir bozukluğuyla sonuçlanıyor.

Araç hat kodu, kapı numarası, bulunduğunuz durak ve saat gibi bilgilerle şoförün bisikletli olduğunuz için sizi otobüse almadığını İETT’ye ve 153 Beyaz Masaya bildirin, bisikletli olduğu için yolcu almamanın cezası 100 bilet.

Eğer ilk durak gibi bir yerdeyseniz ve henüz hareket saatine zaman varsa o zaman şoförle ve hareket amiriyle konuşmayı tercih edebilirsiniz, yolcunun yanında bisiklet taşıyabildiğini, neden o aracı kullanmaya ihtiyaç duyduğunuzu ve sizi bu haktan mahrum bırakmasının bir cezası olduğunu anlatabilirsiniz.

---

Toplu taşımayı rahat kullanmak için bisikleti taşımayı ve yönünü değiştirmek için manevra yaptırmayı öğrenin. Araçlara inip binerken en çok ihtiyacınız duyacaklarınızdan olacak.

Tekerlekler kirli olduğundan diğer yolcuların kıyafetlerine sürtmemeye dikkat edin ama diğer yolculardan daha fazla çekinmeyin, unutmayın orada yolculuk etmek sizin de hakkınız.

Toplu taşımada bisikletle yolculuk edebileceğiniz saatleri öğrenin, hatta bu konuda hazırlanmış görselleri telefonunuza kaydedin.

Zeynep Araboğlu — Bisikletli Kadın İnisiyatifi