İHGD, Orhan Kemal Cengiz’i Avrupa Konseyi Vaclev Havel İnsan Hakları Ödülüne Aday Gösterdi

İnsan hakları savunucularına yönelik ihlalleri gündeme getirmek amacıyla Orhan Kemal Cengiz’i, Avrupa Konseyi Vaclev Havel İnsan Hakları Ödülü’ne aday gösteren İnsan Hakları Gündemi Derneği Başkanı  Özlem Yılmaz ile OHAL dönemi mağduriyetlerini konuştuk. Öncelikle İnsan Hakları Gündemi Derneği’nin (İHGD) çalışmalarından biraz bahseder misiniz? İnsan Hakları Gündemi Derneği, ulusal ve uluslararası alanda faaliyet göstermek üzere, Türkiye’nin değişik bölgelerinden […]

İnsan hakları savunucularına yönelik ihlalleri gündeme getirmek amacıyla Orhan Kemal Cengiz’i, Avrupa Konseyi Vaclev Havel İnsan Hakları Ödülü’ne aday gösteren İnsan Hakları Gündemi Derneği Başkanı  Özlem Yılmaz ile OHAL dönemi mağduriyetlerini konuştuk.

Öncelikle İnsan Hakları Gündemi Derneği’nin (İHGD) çalışmalarından biraz bahseder misiniz?

İnsan Hakları Gündemi Derneği, ulusal ve uluslararası alanda faaliyet göstermek üzere, Türkiye’nin değişik bölgelerinden gelen insan hakları savunucularının katılımı ile 2003 yılında İzmir’de kuruldu. İnsan haklarının her türlü siyasi ideoloji ve dünya görüşünün üzerinde bir değer olduğunu kabul eden, hakların ilerletilmesinin ancak sorunların kaynağına ilişkin gerçek bir kavrayışın geliştirilmesi ve somut çözüm önerilerinin uygun taktik ve stratejiler kullanılarak hayata geçirilmesiyle mümkün olabileceğine inanmaktayız. Derneğimiz, her türlü şiddeti kategorik olarak reddeden hak ihlallerinin temel failinin devletler olduğunun bilincinde olmakla birlikte, silahlı muhalif gruplar tarafından gerçekleştirilen insan hakları ihlallerine de eşit derecede karşı durmaktadır. Failini ya da mağdurunu dikkate almaksızın tüm hak ihlallerini hedef alan, bağımsız ve tarafsız duruşuyla kamu vicdanını hak ihlallerine duyarlı kılacak, toplumun örnek alabileceği bir model oluşturmayı amaçlayan bir kuruluşuz.

“Orhan Kemal Cengiz’in bu ödülü almasının Türkiye’de insan hakları savunucularının yaşadığı baskıya tüm dünyanın dikkatini çekeceğini ve yalnızlığımızı azaltacağını düşünüyoruz”

OHAL süreci derneğinizin kurucu ve eski başkanlarını da etkiledi. Bu konuda ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz?

OHAL’de yaşanan en önemli mağduriyetlerin başında, insan hakları standartlarına aykırı olan gözaltı süresi, uzun ve haksız tutukluluklar, yargının bağımsız ve tarafsız hareket edememesi ve özellikle kamudan ihraçlar ve diğer ihlallere karşı etkin iç hukuk yollarının bulunmaması geliyor. Derneğimizin eski başkanı Günal Kurşun da ihraç edilen akademisyenler arasında ve Adana Ağır Ceza Mahkemesi’nde derneğimiz adına yaptığı basın açıklamaları nedeniyle yargılanıyor. Yine derneğimizin kurucu başkanı Orhan Kemal Cengiz gazetecilik yaptığı için Zaman Gazetesi iddianamesi ile üç kez ağırlaştırılmış müebbet cezası ile yargılanıyor. İnsan Hakları savunucuları ya ihraç ediliyor ya gözaltına alınıyor ya da tutuklanıyor. Biz bu konuda dünyanın ve Avrupa’nın dikkatini çekmek için Orhan Kemal Cengi’i üç kez ağırlaştırılmış müebbet riski altında olduğu için Avrupa Konseyi’nin Vaclav Havel ödülüne aday gösterdik.* Orhan Kemal Cengiz’in bu ödülü almasının Türkiye’de insan hakları savunucularının yaşadığı baskıya tüm dünyanın dikkatini çekeceğini ve yalnızlığımızı azaltacağını düşünüyoruz. İçeride de yalnızlığımızı azaltmak ve dayanışmak çok önemli bizim için. OHAL döneminde yaşanan hukuksuzluklara karşı avukatların daha donanımlı ve birlikte mücadele edebilmeleri için İzmir’de 100 avukatla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve diğer uluslararası sözleşmelerin iç hukukta uygulanması üzerine bir yıl sürecek bir eğitim projesi yapmayı böylece avukatların donanımını arttırmayı hedefliyoruz.

 Cezaevi izleme kurullarının kaldırılmasının hak ihlalleri üzerindeki etkisi ne olacak sizce?

Cezaevi İzleme Kurullarının kaldırılmasının kötü muamelenin yaygınlaşmasına sebep olur. Zaten OHAL sonrası avukatların tutuklularla görüşme koşulları kötüleşti. Özellikle örgüt suçlaması ile tutuklu olanların avukatla görüşmeleri gardiyan eşliğinde ve cezaevi idaresinin tutumuna bağlı olarak yarım saat bazı yerlerde 20 dakika. Gözaltı süresinin de uzun ve gözaltı denetiminin yetersiz olduğu düşünülünce cezaevi izleme kurullarının olmaması büyük eksiklik.

 * İHGD’nin dışında altı ayrı kurum ve kişi, Orhan Kemal Cengiz’i ödüle aday gösterenler arasında yer almıştır. Birleşmiş Milletler’in çalışmalarını insan hakları açısından izleyen en önemli sivil örgütlerden biri olan UN Watch, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Başkanı Av.Taner Kılıç, European Stability Initiative’nin (ESI) başkanı Gerald Knaus, İnsan Hakları Derneği önceki genel başkanı Avukat Hüsnü Öndül, Özgürlük Araştırmaları Derneği Başkanı Doç.Dr. Bican Şahin ve İnsan Hakları Araştırmaları Derneği önceki başkan yardımcısı Ayşe Bilgen, Orhan Kemal Cengiz’i ödüle aday gösteren diğer kurum ve kişiler arasında yer almaktadır