Kömür için “Buğdayı Üzme”!

 Konya Karapınar’da kurulması planlanan termik santrale karşı “Kömür Üzer” isimli bir kampanya başlatan TEMA Vakfı, projenin tarım deposu olan bölgeye zarar vereceğine dikkat çekiyor. Karaman Ayrancı- Konya Karapınar arasındaki bölgede yerli kömüre dayalı termik santral kurulmasıyla ilgili projeler üzerine uzmanlarla birlikte sahayı ziyaret eden TEMA Vakfı, “Kömür Üzer” kampanyasını başlattı. Vakfın Yönetim Kurulu Başkanı Deniz […]

 Konya Karapınar’da kurulması planlanan termik santrale karşı “Kömür Üzer” isimli bir kampanya başlatan TEMA Vakfı, projenin tarım deposu olan bölgeye zarar vereceğine dikkat çekiyor.

Karaman Ayrancı- Konya Karapınar arasındaki bölgede yerli kömüre dayalı termik santral kurulmasıyla ilgili projeler üzerine uzmanlarla birlikte sahayı ziyaret eden TEMA Vakfı, “Kömür Üzer” kampanyasını başlattı.

Vakfın Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, Türkiye’nin önemli tarım alanlarının yer aldığı bölgede hayata geçirilmesi planlanan kömür yatırımlarının tarımsal üretime ciddi zararları olacağını belirtti. TEMA Vakfı’nın Türkiye çapında “Kömür Üzer” sloganıyla başlattığı kampanya, Türkiye’nin gıdasını üreten önemli tarım alanlarına, kömür ocakları ve kömürlü termik santraller kurulmasının zararlarını açıkça ifade ederek bu alanları korumayı amaçlıyor. Bu doğrultuda ‘change.org’ sitesinden de bir imza kampanyası başlatan Tema Vakfı, çeşitli etkinliklerle bakanlıklara tarım alanlarındaki kömür yatırımlarına izin vermemesi için çağrı yapılacağının altını çizdi. Kampanyaya destek vermek için “change.org/komuruzer” linkinden online imza atılabilir ya da “komuruzer.com” adresindeki talep dilekçesi doldurularak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına faks ya da posta yoluyla gönderilebilir.

“Soframızdaki gıda, soluduğumuz hava kömür tehdidi altında”

Kampanyayı Konya ve Karaman’dan başlatmalarının, tarım ve mera alanlarından oluşan 18 bin hektarlık arazinin kömür yatırımına açılmasının planlanması nedeniyle olduğunu söyleyen Deniz Ataç, “Bölgeye 5 bin 500 megavatlık bir kömür santrali kurulması planlanıyor ancak kömür ocağı açılması için verimli topraklarımız kazılıyor. Kömürün çıkarılması sırasında yeraltı suları, çevredeki dereler ve göller zehirli hale geliyor. Termik santrallerde yakılan kömür, havamızı, suyumuzu ve toprağımızı zehirliyor. Domates, biber, elma ve portakal gibi birçok sebze ve meyve külle kaplanıyor ve yanıyor. Toprakta biriken ağır metaller bu ürünler yoluyla insanlara geçebiliyor. Soframızdaki gıda, soluduğumuz hava kömür tehdidi altında” dedi.

 

Türkiye’de kömür tehdidi ile karşı karşıya olan tek yerin Konya ve Karaman olmadığını vurgulayan Ataç, “Eskişehir Alpu, Trakya, Afyon Dinar ve Çanakkale’de bulunan diğer önemli tarım alanlarında da kömür yatırımları planlanıyor. İklim değişikliğinin etkileri ile su ve tarım açısından zor geçecek bir döneme giriyoruz. Gelecekte su stresi, yeterli ve sağlıklı gıdaya erişim gibi sorunlar yaşamamamız için tarım alanlarımızı, verimli topraklarımızı korumamız gerekiyor. Enerjide dışa bağımlılıktan kurtulma gerekçesiyle desteklenen kömür yatırımlarının, gıda güvencemizi riske sokması ve ülkemizin kısa vadede birçok tarım ürününde dışa bağımlı hale gelmesi kaygısını taşıyoruz. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanımızın da belirtmiş olduğu gibi su ve gıda stratejik bir konuma geldi. Yaşanabilir bir gelecek için sağlıklı ve verimli topraklara ihtiyacımız var. Bu sebeple herkesi “Kömür Üzer” kampanyasına destek vermeye çağırıyorum” ifadelerini kullandı.

Kömür ocakları ve kömür santralleri kurulması planlanan bölgedeki tarımsal faaliyetler hakkında bilgi veren TEMA Vakfı, bölgedeki alanının neredeyse yarısının tarım arazisi olduğunu söylüyor. Kömür rezervinin bulunduğu Konya’nın Karapınar ve Ereğli ilçeleri ve Karaman’ın merkez ve Ayrancı ilçelerinin tarım alanları 5 milyon dekar alan kaplıyor.

Bölgenin Tarım Deposu

Karaman merkez ve Ayrancı ilçelerindeki meyve, içecek ve baharat bitkilerinin ekim alanı, ilin toplam meyvecilik alanlarının yüzde 80’ini, aynı ilçelerin tarım alanları da Karaman’ın tüm tarım alanlarının yüzde 84.3’ünü oluşturuyor. Karaman’da 2016 yılında 398.085 ton olan elma üretimiyle Türkiye’nin toplam elma üretiminin yüzde 13.6’sını temsil ediyor.  Karaman elma üretiminde Türkiye ikincisi, elma ağacı sayısında da birinci il konumundadır.  Konya’nın tarımsal verilerine baktığımızda ise şehrin yüzde 48’ini tarım alanları oluşturuyor. Linyit rezervi üzerinde bulunan Ereğli ve Karapınar ilçeleri, Konya’nın tarım alanlarının yüzde 12’sini, bu ilçelerdeki sebzecilik alanları da şehrin sebzecilik alanlarının yüzde 25,8’ini oluşturuyor. Mevlana Kalkınma Ajansı’nın (MEVKA) 2023 Vizyon Raporunda, Ereğli ve Karaman’ın meyvecilik, Karapınar’ın ise koyunculuk konusunda birer ihtisas bölgesi haline getirilmesi öngörülüyor.

Kömür Ocağının Konya’daki Tarıma Etkileri

Tema Vakfı’na göre Konya’da kurulacak kömür ocak ve santralleri Konya’daki tarımı şu başlıklarda etkileyecek:

-Kömür madenciliği için hektarlarca tarım alanı kazılır, binlerce yılda oluşan verimli üst örtü yok olur.

-Kömür madenciliği için yapılan susuzlaştırma bölgenin su sistemini bozar, tarım alanlarının susuz kalmasına neden olur. Örneğin; Konya-Karaman’daki kömür sahasının ilk etabı olan 3’te 1’i için yapılan susuzlaştırma hesaplarına göre yer altından çekilecek suyun miktarı o kadar fazla ki 57.300 dönüm arazide sulu tarım yapma imkânı kalmayacak. Susuzlaştırma ile çekilen su başka bir su kaynağına boşaltılır. Çıkan kimyası bozulmuş su, başka bir su kaynağının da yapısının bozulmasına neden olur.

-Kömür çıkarılırken, kömürün su ve hava ile teması asit oluşturur. Asidik hale gelen su, ulaştığı diğer su kaynaklarını da kirletir.

-Termik santrallerden çıkan kül, meyve, sebzeleri kaplar, zehirler, kurutur. Kömürlü termik santrallerin yaktığı kömürün hepsi enerjiye dönüşmez. Bir kısmı kül olarak katı halde, atık olarak kalır. Kül tozu uçuşarak yaprak yüzeyinde biriktiğinde, tozlar güneş ışınlarını geri yansıttıkları için fotosentez olayını (fiziksel olarak) geriletir, tozlar yaprak yüzeyindeki solunum gözeneklerinin (stoma) kapakçıklarının çevresine yerleşerek onların çalışmasını önler, hava kuruduğunda kapanamayan kapakçıklardan terleme devam eder. Bitki yaprağı devamlı ve aşırı su kaybından (kuraklık etkisi) zarar görür veya kurur.

-Termik santraller, sistemlerini soğutmak için su kullanır. Çiftçinin sulama için kullandığı dere, göl, gölet, yeraltı sularına ortak olur.

-Yerli kömür santralleri genelde iç kesimlerdedir, su ihtiyaçlarını yer altı suyunda, çevredeki göl ve derelerden karşılar. Çiftçinin sulama suyu olarak kullandığı suya ortak olur.

-Termik santrallerden çıkan hava kirliliği asit yağmurlarına neden olur. Termik santrallerin yaktığı kömürün kükürt içeriği yakma işlemiyle gaz hale geçer. Havanın nemi ile karşılaştığında asit yağmuruna dönüşür.Toprağın sağlığını bozar, üretimi de verimi de azaltır.