Sivil alan gittikçe daralıyor

Cumhuriyet gazetesi, TÜSEV Genel Sekreteri Başak Ersen’le yakın bir zamanda açıkladıkları “Sivil Toplum İzleme Raporu” ve Türkiye’de sivil toplum örgütlerinin sorunlarını konuştu. Ersen sivil alanın gittikçe daraldığını söyledi. Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı’na (TÜSEV) göre örgütlenme, toplanma ve ifade özgürlüğünün kullanımı ile sivil topluma aktarılan kaynakların yetersizliği gibi sorunlar sivil alanın gelişmesinin önünde engel teşkil ediyor. […]

Cumhuriyet gazetesi, TÜSEV Genel Sekreteri Başak Ersen’le yakın bir zamanda açıkladıkları “Sivil Toplum İzleme Raporu” ve Türkiye’de sivil toplum örgütlerinin sorunlarını konuştu. Ersen sivil alanın gittikçe daraldığını söyledi.

Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı’na (TÜSEV) göre örgütlenme, toplanma ve ifade özgürlüğünün kullanımı ile sivil topluma aktarılan kaynakların yetersizliği gibi sorunlar sivil alanın gelişmesinin önünde engel teşkil ediyor. TÜSEV Genel Sekreteri Tevfik Başak Ersen, Türkiye’de hükümete yakın dernekler her zaman kayırıldığını, sivil toplumun bu kadar tek tipleştirilmemesi gerektiğini söyledi.

104 BİN DERNEK, 5 BİN VAKIF

Türkiye’de şu anda 104 bini aşkın dernek ve 5 bin civarında da vakıf bulunduğunu, Türkiye halklarının sadece yüzde 13’ünün derneklere üye olduğunu anlatan Ersen, kurulu derneklerin de ezici bir çoğunluğunun 20 bin civarında derneğin dini içerikli cami kurma ve yaşatma derneklerinden oluştuğunu aktardı: “Geçen 10 yıla bakıldığında sivil topluma katılımda yüzde 100’lük bir artış var. Sivil topluma katılım AB ortalaması veya üyelik müzakereleri yürüten Batı Balkan ülkelerine kıyasla hâlâ düşük. 2014 verilerine göre, Türkiye nüfusunun yalnızca yüzde 13’ü dernek üyesi ve her 747 kişi için bir dernek bulunuyor. Dernek üyelerinin yalnızca yüzde 4.8’inin kadın olması ve yüzde 70’inin 30- 50 yaş aralığında olması da bir diğer dikkat çekici bulgu olarak ortaya çıkıyor. Derneklerin yüzde 1.5’i, yeni vakıfların ise sadece yüzde 0.5’i insan hakları ve savunuculuk alanlarında faaliyet gösteriyor.”

HAK ODAKLI STK’LAR YÜZDE 0.5 ORANINDA

20 bin civarında camii yapma ve yaşatma derneği olduğunu belirten Ersen, şöyle devam etti: “İkinci büyük grubu spor dernekleri oluşturuyor. Kadın, çocuk, LGBTİ derneklerinin oranı yüzde 1.5 civarında. Vakıflarda da en büyük grup eğitim, sağlık ve sosyal yardımlaşma kuruluşları. Vakıflarda da hak odaklı yüzde 0.5’lik oran var. Sivil toplum hâlâ kamunun kendine biçtiği rolü oynuyor.”

Ersen, sivil toplumun yaşadığı sorunları da şöyle sıraladı:

“Bunu üç başlık altında toplayabiliriz. Örgütlenme özgürlüğü. Toplanma özgürlüğü ve ifade özgürlüğü. Örgütlenme özgürlüğü ifade özgürlüğünün biçimidir. Yani ifade özgürlüğü olmadan hiçbiri olmaz. Son dönemde Türkiye ifade özgürlüğü konusunda son derece geride. Türkiye hukukunda somut bir şekilde tanımlanmayan ‘Genel ahlak’ ve ‘Türk aile yapısı’ gibi kavramlar keyfi yorumlara açık bir durum oluşturmaktadır. Gezi Parkı eylemleri başta olmak üzere yapılan gösteri, toplantı ve yürüyüşlerin büyük bir bölümünde gördük ki toplanma özgürlüğü hakkı sınırlandı. Örgütlenme, toplanma ve ifade özgürlüğü anayasada serbest görünüyor. Ama kanunlarla engelleniyor. Gezi Parkı eylemleri Türk sivil toplumu için bir kırılma noktası oldu.”

Röportajın tamamı için tıklayın.

Kaynak Cumhuriyet Gazetesi